Wie betaalt het bonnetje en is aansprakelijk wanneer een zelfrijdende auto een foutje maakt?
Als de ontwikkelingen zo door blijven gaan, mogen we nog maar even genieten van zelf sturen. Ford heeft al zelfrijdende auto’s in Nederland, Mercedes houdt tests in Limburg en bij de oosterburen wordt de Autobahn geterroriseerd door langzaam rijdende autonome auto’s. Maar wat als een zelfrijdende auto een foutje maakt? Wie is er dan aansprakelijk?
In Nederland mogen autonome auto’s tot maximaal level 2 worden gebruikt. Dit betekent dat de bestuurder moet blijven opletten en kan ingrijpen wanneer nodig. Je mag wel je handjes van het stuur halen. Voor deze manier van autonoom rijden is nog geen speciale wet in Nederland. Daarom gelden dezelfde regels als bij normale auto’s en ben jij aansprakelijk.
En als de auto straks helemaal zelfrijdend is?
Er worden dus wel al tests gedaan in Nederland met level 3 autonoom rijden. Vanaf dit niveau hoeft de bestuurder niet meer alert te zijn. Voor de testvoertuigen geldt de simpele regel: wie rijdt, is aansprakelijk. Is het autonome systeem inschakelt, dan is de fabrikant verantwoordelijk. Stuurt de mens, dan is hij/zij aansprakelijk.
De overheid denkt dat deze wetgeving voorlopig voldoende is. Later wordt er gekeken naar mogelijke veranderingen of aanvullingen. Als eerst wil de overheid dat het mogelijk is om zelfrijdende auto’s te testen zonder een mens in de auto.
Overigens moet de autobouwer (of andere organisatie achter de autonome auto) wel goed verzekerd zijn. Er moet een ontheffing voor de test liggen bij het RDW. Het RDW bepaalt vervolgens over de aansprakelijkheidsverzekering en wie er bij een mogelijke crash moet dokken.
Aansprakelijkheid van zelfrijdende auto’s in Duitsland
Zoals je verwacht, pakken de Duitsers het verstandig aan. Er is daar al wetgeving tot en met level 4. Bij dit niveau hoeft degene achter het stuur alleen bij complexe situaties, zoals extreem weer, de controle over te nemen. Ook al heeft je auto level 4 autonoom rijden, dan nog moet de bestuurder toezicht houden op het rijden. Wordt er aangetoond dat dit niet het geval was (bijvoorbeeld doordat je zat te appen), dan is de bestuurder aansprakelijk. Zo niet, dan is de maker het haasje.
En verder?
Voor de toekomstige wetgeving in Nederland kunnen we ook een voorbeeld nemen aan het Verenigd Koninkrijk. Daar moet de eigenaar van de auto een speciale verzekering afsluiten wanneer hij autonoom wil rijden. Bij botsingen tijdens autonoom rijden, is de bezitter in ieder geval niet de betalende partij. Laat je je niet verzekeren, dan ben jij aansprakelijk. Heb je wel de verzekering, dan wordt er wel van je gevraagd dat je updates laat uitvoeren, anders ben jij weer aansprakelijk.
Dus, genoeg mogelijkheden voor onze beleidsmakers lijkt mij. Ze zullen immers snel moeten beslissen als het aan Elon Musk en zijn Cybercab ligt.
Als er (nog) geen wetgeving is, zal de auto met autonoom level 3 of 4 ook geen formele toelating voor deelname aan het verkeer ontvangen. Wel kan het interessant zijn om te zien hoe het is als iemand met een Duitse toelating (plus kenteken) de grens oversteekt en hier gaat rondrijden, maar ik vermoed dat de auto in kwestie (ergo: de inzittenden) niet zijn verzekerd.
Als de Duitse wetgeving autonoom rijden level 4 toestaat en je bent verzekerd dan is dat in alle Eu lidstaten + nog enkele landen.
Dus ook in Nederland, tenzij Nederland bij wet autonoom rijden level 3 of 4 verbied.
Ik ga het alvast niet gebruiken. Rij al 40 jaar zelf en zal dat de komende 30 jaar blijven doen
Op ca. je 88e stap je eindelijk over op autonoom rijden 😉 Sturen is gewoon een leuke bezigheid 👍
Er is een verschil tussen verzekerd zijn voor autonoom rijden in bv.NL en het toegestaan zijn in NL. Een beetje vergelijkbaar met het winterbanden-verhaal. Er moet dan duidelijk in de voorwaarden staan dat je niet bent verzekerd in een land waar autonoom rijden niet is toegestaan.
In Nederland is de bezitter ook niet aansprakelijk, hooguit tenzij niet anders aantoonbaar was wie er achter het stuur zat (denk lease en/of zakelijk beschikbaar gesteld). De rekening komt echter bij de verzekeraar terecht tenzij die aantoonbaar kan maken dat er nalatig gehandeld is.
Persoonlijk zie ik niet waarom de wetgever dit mort faciliteren. Laat dat maar aan de verzekeraar. Er is economisch gezien namelijk prina een prijs op een mensen leven te leggen, zie huidige aansprakelijkheidverzekeringen. Een verkeersdode door mens of door autonome auto zou niet anders beoordeeld moeten worden. Elk leven is gelijkwaardig.
Interessante visie. Maar zouden die verzekeringen van de slachtoffers niet standaard de inzittenden van het autonome voertuig aanspreken op de schade. En dan heb je als inzittenden met een trauma en een mogelijke rechtszaak tegen de fabrikant te maken. Hier zou je met wetgeving als gebruiker van de autonome auto goed geholpen kunnen zijn.
De verzekering kan de slachtoffers compenseren en vervolgens daarna via de rechtbank stappen zetten om op de fabrikant te verhalen bij nalatigheid.
We moeten ten alle kosten voorkomen dat slachtoffers met de fabrikant te maken krijgen. Dit kan prima toegevoegd worden aan de WA verzekering die ook bergen langs de snelweg en het Waarborgfonds dekt.
Laat het uitvechten van voorwaarden en premiekosten maar over aan de verzekeraar samen met de fabrikant. Onderscheid in premie op merk en typegoedkeuring doen we toch al.
Helaas, uit eigen ervaring en van anderen weet ik dat de bezitter aansprakelijk is. Leen jij je auto uit, dan betaalt de verzekering van de bezitter bij een ongeluk waarbij de auto van de bezitter de veroorzaker is. De bestuurder in kwestie is dan verzekerd via de inzittendende verzekering die je dan hopelijk hebt.
Bij de switch van leaseauto naar eigen auto kan je voor je eigen verzekering een verklaring schadevrije jaren opvragen. Daar zal iedere schade opstaan wat weer van invloed is op je no-claimkorting. Dus leaserijdertjes, jullie zijn zeker niet vogelvrij…
Tja, als jij je auto uitleent zonder de aansprakelijkheid te verleggen dan komen ze inderdaad bij jou. Daarom rekenen ze bij bijv SnappCar ook verzekeringskosten. Bij een proefrit bij de garage moet je ook een formuliertje tekenen.
Haha dus als jij je auto uitleent aan je partner dan vraag je hem/haar/het eerst even een formuliertje te tekenen? Wijsneus.
Nee, ik leen mijn auto alleen uit aan mensen die ik ermee kan vertrouwen. Als blijkt dat het niet het geval is die les mij waardevoller dan de (financiële) schade die het mij kan opleveren.
Dit gaat natuurlijk de deur openzetten naar allerhande weerleggingen door fabrikanten. Je ziet t nu al bij Tesla’s waarbij de bestuurder beweert dat autopilot aan stond. Dan krijg je dus eindeloze discussies tussen de verzekeraar van de fabrikant en van de bestuurder, met alle kosten en premiestijgingen van dien. Wordt een ramp. Wie gaat in Duitsland dan bepalen of er sprake was van extreem weer op die specifieke plek?
Je ziet niet voor niets steeds vaker webcam in auto’s, zogenaamd om te videoconferencen(?)…
Het wordt een bende met zelfrijdende auto’s. Helemaal als je er zelf niet in rijdt, maar een aanrijding krijgt met zo’n stuk blik van Musk. Heb je meteen een leger advocaten tegenover je staan als particulier die kost-wat-kost zullen bewijzen dat jij de schuldige bent. Kansloos, nog hogere schadevergoedingen, premies en iedere redelijkheid zal wegvallen. Verder 1-2tjes met de verzekeringspremies (hoge premies, zogenaamd hoge vergoedingen, maar ook hoge cashbacks voor de verzekeraar en schadeverwerker). En die rechtse pro-ondernemerspartijtjes maar “ja”-knikken, BBB, VVD, Mona Keijzer, zulke types. En de maatschappij kan een paar jaar later de scherven oprapen. Dit is helemaal geen makkelijke zaak en er zal grondig en met veel aandacht onderzocht moeten worden wat het beste beleid is. Kijkt ‘links’ mee? Niet slapen, maar pro-actief aandachtig handelen.
Dit vraagstuk staat voor mij gelijk aan de vraag of de Paus Katholiek is.
De biologisch levende persoon zittend in de bestuurdersstoel zou ik denken. Alle (software & hardware)systemen verantwoordelijk voor autonomie tijdens het rijden zijn toch (nog) steeds rij-assistenten net zoals Automatic Lane Assist, Adaptive Cruise Control enz. Of is de EU wetgeving op dit gebied reeds aangepast voor de Auto Pilot & Full Self Driving modus?
Ik denk dat de realiteit is dat diegene die met zo’n auto een ongeluk veroorzaakt, in welk land dan ook, jarenlang in rechtszalen zal vertoeven om z’n gelijk te halen, om niet voor één of andere exorbitante kost op te draaien. Met dien verstande dat de regenpartijen nu reeds een leger van dik betaalde advocaten hebben klaarzitten.
Volgens mij zitten we in Nederland nog in een testfase.
OP de site van de Rijksoverheid staat het volgende:
De regels voor aansprakelijkheid die gelden voor normale auto’s gelden ook bij testen met zelfrijdende auto’s.
De bestuurder is verantwoordelijk, als hij zelf het voertuig bestuurt. Maar als het systeem niet goed werkt, is de producent verantwoordelijk.
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mobiliteit-nu-en-in-de-toekomst/vraag-en-antwoord/aansprakelijk-bij-ongeluk-met-zelfrijdende-auto
Ik denk dat dit veel simpeler wordt dan nu gedacht. Zoals in Duitsland al het geval is, kan er aangetoond worden wie reed. Als de bestuurder zelf rijdt, dan is deze aansprakelijk. Stond het systeem aan, dan de fabrikant. Echter tonen alle test nu al aan dat autonome auto’s minder ongelukken veroorzaken. Fabrikanten zullen dus geen probleem hebben met het dragen van verantwoordelijkheid.
Je moet oppassen met dergelijke statistieken. Daarin zit bij de rijdende massa ook trees met een oogafwijking, die na 20 keer proberen haar rijbewijs heeft gehaald, Jan die minstens 6 duvels drinkt voor hij een potje gaat rijden, Nico die zelden niet gebruikt, Tom die denkt dat zijn corsa b een formule 1 wagen is, en Hilda die zelden slaapt.
Hiernaast zijn (zeker tot een paar jaar geleden) heel veel van de autonome kilometers snelwegkilometers en dan is de kans op een ongeval veel kleiner dan wanneer je midden in de spits door Amsterdam rijdt.
Om maar te zeggen, als je een redelijk normale chauffeur bent ben ik nog niet zo overtuigd dat autonoom rijden momenteel veiliger is.
Je hebt helemaal gelijk. Als het journaille echter een beetje klopt dan heb ik juist gelezen dat (en met name in San Francisco) er heel veel echte wegkilometers gemaakt worden en daar rijden ook al autonome taxi’s. Daar werd aangegeven dat autonome auto’s veel minder ongelukken maakten in vergelijk met Jan Modaal, Trees, Tom en Hilda. Het wordt alleen altijd breder in de pers uitgelicht als het gebeurd, omdat het nu nog bijzonder is. Als je dan ook nog bedenkt dat dit soort systemen tegenwoordig exponentieel slimmer en beter worden, voorzie ik dat ze in de toekomst alleen maar veiliger worden.
Heb zo’n vermoeden dat het op iets heel simpels gaat uitdraaien: als er een stuur en een rempedaal inzit dan is de inzittende aansprakelijk want die had kunnen en dus moeten ingrijpen.