Special: Opel GT

Een poorman’s Corvette zonder pretenties.

Sportwagens bouwen. Af en toe moet je het gewoon even doen als massaproducent. Elke dag lopen er duizenden hatchbackjes, sedannetjes en stationwagens van de band. Allemaal zeer verstandig, heel praktisch en reuze handig. Maar eens in de tijd is het noodzaak om je merk een gezonde dosis sex-appeal te geven. Zoals bekend kan dat op twee manieren. De eerste is deelname aan de autosport. Een behoorlijke dure operatie waar succes nodig is voor goede exposure. De andere manier is om een sportieve coupe of cabriolet in de showrooms te zetten. Totaal niet praktisch, handig of verstandig. Maar het zijn de ongeschreven wetten van de marketing: het geeft je merk meer aanzien.

Als er één merk De Standaard Van Nederland was, was het Opel wel. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. Niks ten nadele van de kwaliteit, want Opels waren prima auto’s. Veel waar voor een redelijk bedrag, zonder echt grote steken laten vallen. Om even een beeld te krijgen van de tijdsgeest: de jaren 60 zijn de jaren waarin we eigenlijk allemaal wilden opgroeien. De radiozenders kiezen uit The Beatles, Dylan, Rolling Stones of The Beach Boys, de kleding mag zo uitbundig mogelijk, het haar mag lang en de geest is vrij. Daar moest Opel natuurlijk op inspelen. Want als je in 1967 de Opel-showroom binnenliep, kwam je modellen tegen als de Opel Kadett, Olympia (een luxe Kadett), Rekord of Diplomat.

Kortom, het was een modellgamma waar wel iets meer sjeu in mocht komen. Opel designer Erhard Schnell (ja, zo heette hij echt) kreeg de opdracht om een origineel en sportief ogende auto te ontwerpen. Het was de bedoeling dat het exterieur exotisch was en het interieur mocht ook origineel zijn. Aldus geschiede. Op de Salon van Parijs was het eerste prototype te bewonderen en in 1968 werd de auto in productie genomen. Normaliter wordt een ontwerp een paar keer nogelopen voordat de productie begint. Een concept-auto moet vooral mooi zijn, maar een straatauto moet aan veel eisen voldoen.

Maar niet met de Opel GT. Die klapkoplampen stonden erg goed en bleven gelukkig dus ook, alhoewel de vorm van de lampen iets afweek. Een kofferbak kreeg je wel, maar de toegang er naartoe was zeer beperkt. Er was namelijk geen kofferklep. Om in de kofferbak te komen moest je via de achterbank gaan. Handig is anders, maar de looks had de auto zeker mee. Nog een bewijs dat praktisch gemak niet van belang was en uiterlijk telde: de uitlaten werden in midden geplaatst.

Over het uiterlijk gesproken: het koetswerk was zeer fraai. Ok, het leek een beetje op dat van een Chevrolet Corvette, maar was dat nou zo erg? Dat is net zoiets als dat je vriendin te veel op Charlize Theron lijkt: daar kun je toch nooit op tegen zijn? Het waren ook echt kuntstukjes, die koetswerkjes. Deze werden namelijk in Frankrijk geproduceerd bij Brissonneau & Lotz. Deze fabrikant was gespecialiseerd in locomotieven en wapens, maar sinds ze diverse opdrachten voor Renault hadden gedaan, wilde ze zich toeleggen op het bouwen van koetswerken. Voor Opel was de GT uiteraard een nicheproduct dat maar mondjesmaat verkocht zou worden, maar voor Brisonneau & Lotz was het een monsterorder.

De Opel GT kwam er met twee verschillende motoren. De instapper was een 1.1 viercilinder lijnmotor met kopkleppen en bovenliggende nokkenas. Dat klinkt vrij normaal, maar was toen redelijk nieuwerwets. De 1.100cc motor was goed voor 67 SAE pk, dus ongeveer 60 echte paarden. Wilde je meer dan was er de goede oude 1.9 uit de Rekord. Dan had je iets meer dan 100 pk tot je beschikking. Dat geldt voor de eerste Europese exemplaren. Later werd de compressie gewijzigd en bleven er nog maar 90 paarden over. De Opel GT had standaard een handgeschakelde vierbak, een drietraps automaat was leverbaar op de 1.9.

Dan de prestaties. Deze waren namelijk niet om over naar huis te schrijven. Dat kwam niet omdat de auto heel erg traag was, integendeel. Maar door het sportieve koetswerk zou je verwachten dat de auto sneller zou zijn dan dat ‘ie in werkelijkheid kon. Vanzelfsprekend was de 1.9 de snelste. 0-100 duurde zo’n 11 seconden en de topsnelheid bedroeg 180 km/u. Daar kon je echt wel mee thuis komen. De 1.1 was aanzienlijk langzamer. 0-100 in zo’n 16,5 seconden en een topsnelheid van amper 155 km/u. Een groot verschil was de hoeveelheid aan koppel. De 1.9 had bijna twee keer zoveel draaimoment en kon dat ook eerder in de toeren afleveren.

De Opel GT zag er dus sneller uit dan dat deze in werkelijkheid was. Was dat een probleem? Neen. Bij de Opel GT ging het meer om de beleving. Bij Opel was men in eerste instantie niet zeker waar het motorblok geplaatst moest worden. Over de vooras of erachter? Er werden twee prototypes gemaakt. Het enige verschil was de plaatsing van het blok. Op de Nordschleife was de GT met de motor achter de vooras aanzienlijk sneller. Dat niet alleen, ook was de handling voorspelbaarder en het weggedrag neutraler. Standaard was de GT voorzien van behoorlijk smalle banden, waardoor de grip aan de voorwielen redelijk snel vervaagde en onderstuur optrad.

Het grote voordeel van de Opel GT was niet alleen het uiterlijk, maar ook de techniek. Het was kinderlijk eenvoudig om grotere motorblokken erin te lepelen. Of een andere (Getrag) transmissie te monteren. Wielen, banden, onderstel: er was enorm veel voor te krijgen. Net als bij een Amerikaanse Muscle Car begon je met een gaaf uiterlijk, maar kon je de techniek zelf verbeteren.

Opel heeft zitten broeden op meerdere uitvoeringen, sommigen waren zowaar vooruitstrevend. Wat te denken van de Opel Elektro GT uit 1968. Dit was een prototype met elektrische aandrijving, hoe futuristisch wil je het hebben? Ook het design werd aangepast. De wielkasten werden afgedekt en om sneller te gaan kreeg de Elektro GT heuse strepen. Het vermogen is onbekend, maar moet bijzonder laag zijn geweest, evenals de actieradius. Dankzij de aerodynamische eigenschappen wist de Elektro GT toch een topsnelheid van 188 km/u te behalen! Opel was vol vertrouwen en onderwierp de Elektro GT aan een test om 100 km op één acculading te rijden. Deze test werd na 44 km gestaakt: de Elektro GT kon zichzelf niet meer voortbewegen.

Ook ontkwam de Opel GT niet aan de ambassadeurs van het Satansap. Tegenwoordig is het vrij normaal om je sportieve auto van een dieselmotor te voorzien, maar in de jaren ’60 en ’70 waren diesels voorbehouden aan extreem zuinige en trage auto’s. En eigenaren. Om de diesel in een beter daglicht te zetten monteerde Opel een aangepaste 2,1 liter atmosferische viercilinder dieselmotor in het vooronder van de GT. Het maximumvermogen was niet heel onaardig: 95 pk. In combinatie met wederom aerodynamische attributen pakte Opel het snelheidsrecord voor dieselauto’s met 197 km/h. Ga je niet halen in je splinternieuwe Audi A3 1.6 TDI.

Waren er meer Opel GT-varianten die niet in productie gingen? Jazeker, want naast andere motorvarianten bestudeerde Opel ook de mogelijkheid voor een andere carrosserievariant. Het resultaat was de Opel Aero GT. Het is een doodzonde dat deze variant niet een kans kreeg. Het was een Targa, dus geen volcabriolet. Het dakje kon je er handmatig afhalen. Om toch het ware cabriogevoel te verkrijgen kon je elektrisch (!) het achterruitje naar beneden laten zaken. Er schijnen twee prototypes van te zijn.

Uiteindelijk kwam er wel een derde variant in 1971. Deze luisterde naar de naam Opel GT/J en was in feite een minder luxe uitvoering dan de reguliere GT 1.9. Bij Porsche rekenen ze nu een premium bedrag voor zo’n uitvoering, maar destijds was de GT/J betaalbaarder. Je kon de GT/J herkennen aan de zwart rubberen accenten in plaats van het gebruikelijke chroom.

Als we om ons heen kijken zijn ze redelijk zeldzaam. Op het moment van schrijven staan er in Europa een stuk of 55 te koop. Zijn ze dan allemaal weggeroest? Nee, de meeste Opel GT’s zijn namelijk helemaal niet in Europa verkocht. De auto bleek het meest populair te zijn in de Verenigde Staten, meer dan 70% ging naar de andere kant van De Grote Plas. Aldaar werden de GT’s bij Buick dealers te koop aangeboden.

Gaat het om de investering: zoek dan een hele vroege 1.1. De eerste exemplaren zijn namelijk handgebouwd en vertegenwoordigen een grote waarde. Echter, je wilt niet in een auto handelen maar erin rijden. Met een late 1.9 heb je een prima klassieker om in de weekenden veel lol mee te hebben. Zelfs met twee linkerhanden kun je prima sleutelen. Opel-techniek is degelijk en stelde je voor weinig verrassingen.

Voor Opel was de GT een redelijk succesje. Het toonde aan dat het degelijke en beetje belegen merk in staat was om toch een beetje ondeugend te zijn. De Opel GT is die 50-jarige directiesecretaresse, maar dan wel met jarretels en rode lipstift. Sinds dat moment heeft Opel altijd diverse sportieve coupé’s in het gamma gehad. Denk aan de Opel Manta, Monza en Calibra. Dat waren echter meer sportieve coupé’s, geen sportwagentjes zoals de GT was. In de jaren ’70 begon het toch weer te kriebelen, dus zinspeelt Opel op een terugkeer van de GT. In 1975 toont Opel een prototype, de GT2.

De Opel GT2 Concept was gebaseerd op de Opel Manta, maar dat was er niet aan af te zien. In 1973 was er een grote oliecrisis gaande, waardoor fabrikanten genoodzaakt waren om te kijken naar middelen om auto’s efficiënter te maken. De GT was daarom zeer gestroomlijnd. Van binnen was de auto ook zijn tijd ver vooruit. Instappen deed je via schuifdeuren en er was een VDO-instrumentarium plus een heuse computer! Het koetswerk was van metaal, maar zou voor een eventueel productiemodel van kunststof gemaakt worden, net als de Chevrolet Corvette. Een overeenkomst met de GT was de motor, dit was namelijk dezelfde 1.9.

Het heeft even geduurd, maar na een hiaat van 34 jaar keerde de Opel GT terug. Ironisch genoeg was het nu geen Europese auto die populair was in Amerika, maar precies andersom. De Opel GT was eigenlijk een Saturn Sky Red Line met Opel-logo’s. Een succes werd deze auto niet. Het was geen fijne rijdersauto zoals de Mazda MX-5 dat wel was. Prijstechnisch was de Opel GT gelijkwaardig aan de Honda S2000, maar het niveau van verfijning lag mijlenver uiteen. Onze rijtest met de Opel GT bekijk je HIER!

Een Europese of Japanse auto met viercilinder lijkt dus beter te werken dan een Amerikaan met vierpitter. Dat vonden ze bij Irmscher kennelijk ook. Destijds kon je bij Irmscher veel onderdelen voor Opel krijgen, met name de Manta’s met Irmscher tuning zijn legendarisch. Irmscher is ook niet zomaar een tuner, ze hebben jarenlang het motorsport-programma voor Opel invulling gegeven. In plaats van de 2.0 Ecotec turbomotor te chippen (had makkelijk gekund) werd de complete motor eruit gehaald ten faveure van een licht gekietelde 6.0 LS3 V8, goed voor 480 pk. Net als bij de originele Opel GT moest je dus wat aan de hardware klussen om de auto goed tot zijn recht te laten komen. Uiteindelijk zijn er 5 exemplaren van gebouwd.

In 2016 grijpt Opel nog eenmaal terug naar de naam ‘GT’. Ok, je moet even door de typsiche concept-car eigenaardigheden heen kijken, maar de auto was een onvervalste schoonheid. Deze GT Concept had rode voorwielen, ondoorzichtige zijruiten en een bijzonder interieur. Maar de potentie voor een geweldig klein sportcoupeetje is er zeker. Helaas zag Opel er geen brood in en werden eventuele productieplannen direct van tafel geveegd. Nu Opel met Peugeot samenwerkt hoeven we hierin geen verandering te verwachten. Het Franse merk had immers de grootst mogelijke moeite om hun eigen kleine coupe, de RCZ, aan de man te brengen.

Daarmee lijkt dan nu toch echt gedaan met de Opel GT. Hopelijk houdt die SUV-mode een keertje op en gaan we weer terug naar de jaren 60. Een mini-Corvette met betrouwbare techniek, betaalbare onderdelen. Praktisch genoeg om elke dag mee te rijden, bijzonder genoeg om er elke nog naar om te kijken. De originele Opel GT was precies zo’n auto.