Special: Maserati MC12 (Tipo M144S)

De betere Enzo?

Als we denken aan Italiaanse sportwagens, denk je onwillekeurig al gauw aan Ferrari of Lamborghini. Misschien een exoot als Pagani. Maar we slaan Maserati massaal over. Niet dat Maserati niet tot de verbeelding spreekt. Integendeel. Maserati is alleen meer een soort ‘Italiaanse Jaguar’ dan een sportwagenmerk Een stijlvol alternatief op alles wat voorspelbaar, ‘degelijk’ en Duits is.

Een Maserati ga je rijden wanneer de slapen beginnen te grijzen, de bankrekening begint te groeien en de nood om indruk op het andere geslacht te maken gaat verdwijnen. Natuurlijk wil je dan nog wel vermogen en uitstraling, maar het mag allemaal iets meer ingetogen en comfortabeler. Dat was al jaren zo. Ondanks dat Maserati heel erg lang heel erg succesvol is geweest in de racerij, stopte het merkt daar mee in 1957. Althans, als fabrieksteams. Privéteams konden nog wel met Maserati’s racen.

Maserati werd een merk dat zich voornamelijk geen richten op het bouwen van de meest elegante en chique Grand Tourers. In 1963 werd de range die bestond uit GT’s uitgebreid met de vierdeurs Maserati Quattroporte. Sindsdien zou Maserati meerdere eigenaren kennen die allemaal min of meer dezelfde plannen hadden met het merk: Citroen, DeTomaso en als laatst Ferrari.

Dat was in 1997. Het jaar waarin het dan eindelijk goed leek te komen voor Maserati. Het merk bouwde in de jaren ’90 de meest bijzonder voertuigen zoals de Ghibli en de Quattroporte IV. Doorontwikkelingen van de Biturbo die voor een minuscuul gedeelte van de markt interessant was. Mede dankzij de kwaliteitsproblemen in de jaren ’80 had Maserati een tik opgelopen die het moeilijk te boven kwam.

Wat dat betreft kon de samenwerking met Ferrari niet vroeg genoeg beginnen. Eigenlijk was het heel opmerkelijk dat het pas tot 1997 zou duren. De potentie voor een merk als Maserati bij bij Ferrari is enorm, terwijl het absoluut niet in de weg hoeft te zitten van bestaande merken. Het past precies tussen Alfa Romeo en Ferrari in. Dat geldt tot op vandaag de dag nog steeds. De Maserati 3200 GT werd in 1998 onthuld, maar was nog echt een Maserati-ontwikkeling. Ferrari had wel het een en ander eraan fijngeslepen, maar pas bij de facelift van die auto, waarbij de naam werd omgedoopt naar simpelweg ‘Maserati Coupé’ en ‘Maserati Spyder’, werden de Ferrari-invloeden echt zichtbaar.

Maar om te kunnen groeien waren er meer modellen nodig. In 2004 kwamen er twee op de markt. Eentje die vooral voor aantallen moest zorgen en eentje die het merk een boost moest geven. De vijfde generatie van de Maserati Quattroporte (M139) was natuurlijk de cashcow. Het zou een meesterwerk blijken: Ferrari techniek, Pininfarina styling en de luxe en exclusiviteit van een Maserati. Natuurlijk, een Mercedes S-Klasse was beter, maar als je die alleen al overwoog, begreep je de Quattroporte niet.

Het andere wapenfeit was een raceproject. Maserati is van oorsprong een merk dat enorm actief was in de racerij. Ondanks wat uitspattingen van privateers was Maserati zelf al een hele lange tijd niet aan de start verschenen van de internationale racerij. Daar mocht absoluut verandering in komen. Het eerste idee was een cupserie op basis van de Maserati 3200 GT, de 320S. Dat kwam niet helemaal van de grond, het project zou uiteindelijk resulteren in de Maserati Trofeo. Maar dat was niet alleen hetgeen wat Maserati nodig had. Cupracen is natuurlijk lekker veilig: je eigen merk wint altijd. Maar dat je wint van andere merken is er natuurlijk niet bij.

Om snel te kunnen schakelen werd er gekeken naar de techniek die beschikbaar was. Bij Ferrari deed men mee aan diverse GT-kampioenschappen (waaronder Le Mans) met de 575M GTC, maar met beperkt succes. Als basis mocht Maserati gebruik met het meest prestigieuze kunstwerk van de Italianen: de Ferrari Enzo. In absolute zin was de Enzo natuurlijk geen raceauto. Er werd immers niet deelgenomen aan races met de supercar van Ferrari. Echter, de bouwwijze, gebruikte materialen en toegepaste technieken waren wel degelijk geschikt voor competitiedoeleinden.

Er werd besloten om mee te doen aan het FIA GT kampioenschap. De basis was weliswaar een Enzo, maar het resultaat van Maserati was compleet anders. De auto werd ontworpen door niemand minder dan Frank Stephenson. Althans, hij was er eindverantwoordelijk voor. De basis van het ontwerp komt namelijk van Giorgetto Giugiaro. De auto kende diverse codenamen. De racetuitvoering werd ontwikkeld onder de noemer ‘MCC’, wat stond voor Maserati Corse Competizione. De straatuitvoering had de werktitel MCS, Maserati Corse Stradale. Voor alle fans van interne fabriekscodes, dat is bij de MC namelijk Tipo M144S.

Om mee te kunnen doen aan het FIA GT kampioenschap moest Maserati voldoen aan de eisen ter homologatie, vandaar de straatuitvoeringen. De regel schreef voor dat er 50 stuks voor de openbare weg gebouwd moesten worden. Daar kwam meteen een heikel punt naar boven, want de Maserati versie mocht namelijk absoluut niet sneller zijn dan de Ferrari Enzo. Ondanks alle goede bedoelingen was er nog altijd een bepaalde hiërarchie.

Het resultaat, de Maserati MC12 (Maserati, Corse en 12 cilinders), leek in helemaal niets op de Enzo. De voorruit was het enige onderdeel dat zichtbaar identiek was. De motor (Tipo F140) kwam eveneens van de Enzo. Voor de gelegenheid was de motor iets teruggeschroefd. Zo was het maximum vermogen ‘slechts’ 630 pk en bedroeg het koppel niet meer dan 652 Nm. Ook de transmissie vertoonde overeenkomsten. Het was in feite dezelfde bak, maar de Maserati had andere bakverhoudingen. De naam ‘Cambiocorsa’ werd vanwege marketingredenen gebruikt, maar had niets te maken met de unit die je aantreft in een Quattroporte of GranSport.

Het was met name de koets die afwijkend was. De Maserati MC12 was namelijk enorm groot. De wielbasis van 2,80 meter was gelijk aan die van de Enzo, maar de lengte van 5,14 was bizar. Dat is de lengte van een BMW 7 Serie, niet een supercar. De breedte was bijna komisch te noemen, meer dan 2 meter. Let wel, dat was de grootste breedte van de koets zónder de buitenspiegels. Ondanks de gigantische afmetingen viel het gewicht van minder 1.500 kilogram heel erg mee.

Zeker als je je bedenkt dat de MC12 buitengewoon luxe was uitgerust. In tegenstelling tot de Enzo had men geprobeerd er iets van te maken. Er zijn weinig homologatie supercars met een centraal analoog klokje. Het zag er sowieso potsierlijk uit, want ondanks de luxe van een klokje en speciale blauwe bekleding, was er geen navigatie aan boord. Sterker nog, zelfs een radio moest ontbeerde. Wel was de MC12 uitgerust met een targadak. Volgens Maserati was het ontbreken van een targadak een groot gemis bij veel supercars. De reden: mensen wilden gezien kunnen worden in hun supersportwagen.

Het hele probleem met de Maserati MC12 was dat de engineers er niet te veel hun best op mochten doen. De auto moest in alles minder zijn dan de Enzo. Op zich ook wel begrijpelijk, aan de andere kant is het een bijna onmenselijke opgave. Ga als zanger maar eens expres vals zingen. Dat is nog best lastig. Het meeste testwerk werd gedaan door coureur Andrea Bertolini, alhoewel ene M. Schumacher ook zijn steentje heeft bijgedragen. De MC12 was een soort gecastreerde Enzo. De V12 leverde iets minder vermogen en maakte ook minder toeren. De versnellingsbakverhoudingen waren langer, waardoor de acceleratie minder spectaculair was.

Omdat de koolstofvezel koets zoveel downforce genereerde, was de topsnelheid niet al te hoog. Nu is een snelheid van 330 km/u uiterst indrukwekkend, maar ook in 2005 waren er auto’s die dat wisten te halen. De rijeigenschappen waren ook minder giftig dan bij de Enzo. De auto was losser geveerd en minder straf gedempt. Het gaat te ver om te zeggen dat het een softe auto was, maar van een homologatie racewagen zou je wat anders verwachten. Het was dan ook geen straatauto pur sang. De MC12 was ontwikkeld als een raceauto en moest ook zodanig gereden worden. Juist met hele vloeiende bewegingen aan het stuurwiel en gaspedaal. Het is eigenlijk een soort spagaat waarin de ontwikkelaars van de MC12 zaten: de auto mocht niet al te best zijn, maar de competitieversie moest races winnen.

Er zijn een paar coureurs geweest die beter schijnen te weten, Zoals Marc Basseng. Team Black Falcon ging met hem en een Brits tijdschrift naar de Nordschleife om eens te kijken hoe snel de huidige generatie supercars nu werkelijk was. Tegenwoordig lachen we erom als een hatchback er meer dan 8 minuten over doet, maar de Maserati MC12 scheen op de Nordschleife ’tot leven’ te komen. Dankzij de enorme carrosserie die als grote spoiler fungeerde, was de MC12 veel stabieler op de limiet dan de Ferrari Enzo. Ondanks het hogere gewicht, de langere bakverhoudingen én het lagere vermogen, was de MC12 nipt sneller.

Dat bleek ook wel in zijn racecarrière. In het eerste seizoen nog een beetje voor spek en bonen. Dankzij wat issues met de homologatie (het blijven immers Italianen) telden niet alle punten mee. Dit terwijl de auto wel erg goed scoorde, diverse malen harde de MC12 het podium. In Duitsland, op Oschersleben, werd de eerste overwinning behaald. Wederom zonder punten. Pas in de laatste race had Maserati de homologatie voor elkaar en werden de punten geïncasseerd. Dat kwam goed uit, want ook in China (op Zhuhai) wist de MC12 de overwinning te pakken.

Het jaar daarop ging nog voorspoediger. Met een hele grote overmacht won de Maserati MC12 het FIA GT1 kampioenschap. Althans, de constructeurstitel. De rijderstitel ging naar Gabriele Gardel, die in een relatief antieke Ferrari 575M meedeed. Dat kwam omdat de alle vier de MC12 coureurs zeer aan elkaar gewaagd waren. Michael Bartels, Timo Scheider, Andrea Barteloni én Karl Wendlinger konden de laatste race winnen en daarmee het kampioenschap. Wanneer vier honden vechten om een been, gaat de vijfde er mee heen. Wat dat betreft zijn teamorders zo gek nog niet.

Voor wie wél met een MC12 het circuit op wilde, maar niet mee wilde doen aan diverse race-series, kon zich inschrijven voor het MC12 Corsa programma. In principe is het natuurlijk gelijk aan de formule van de Ferrari FXX, wat een snellere trackday versie is van de Ferrari Enzo. Ook hierbij kon je je voor 1 miljoen euro inschrijven. Volgens Maserati was er enorm veel vraag onder de Maserati-liefhebbers. Tussen de regels door gelezen waren er wat potentiële FXX-klanten die achter het net hadden gevist, en zodoende toch een prestigieus V12-circuitspeeltje tot hun beschikking hadden.

Nu moet je dat niet te serieus nemen. Het kostte je weliswaar 1 miljoen euro, maar je mocht hem niet stallen in je garage. Dat deed Maserati voor je. Ook verzorgden ze het onderhoud en eventuele reparaties. Wel was de sfeer iets anders dan bij Ferrari. Volgens Ferrari waren de klanten heuse testcoureurs en werd hun data gebruikt bij de ontwikkeling van onderdelen. Bij Ferrari ging men er zeer serieus te werk. Bij het Maserati team was de sfeer een stuk losser. Lekker gas op de plank en die 755 pk sterke V12 laten janken. Een paar setjes banden oproken om daarna met zijn allen even een verse pasta en fles Chianti soldaat te maken.

De Maserati MC12 is een zeldzame supercar. Het mocht natuurlijk ook niet een te groot succes worden. Van de Enzo zijn er 399 (plus een voor De Paus) gebouwd. De MC12 is aanzienlijk schaarser: van de straatuitvoering zijn er 50 exemplaren van de band gelopen. Daarnaast zijn er 12 MC12’s gebouwd voor de racerij, alhoewel sommige bronnen spreken van 13 stuks. Als laatste zijn er nog 15 MC12 Corse’s gebouwd, waarmee het totaal uitkomt op 77 exemplaren in totaal, waarmee de Maserati MC12 dus zeldzamer is als de McLaren F1 en Pagani Zonda.

Dan nu het slotstuk. Het lijkt er namelijk op dat de Maserati MC12 een beter verhaal oplevert dan een auto. Wellicht is dat het geval. Maar mocht je een puissant rijke autoverzamelaar zijn, laat die Enzo voor wat het is. Natuurlijk is de Enzo een briljante supercar, maar je gaat er toch niet mee rijden. Dat is zonde. Met zo’n MC12 is de kans vrij klein dat je ‘m ook gaat laten staan. Maar toch heeft de MC12 een paar merites die de Enzo moet ontberen. De MC12 is sneller op de Nordschleife en sneller op het oude baantje van TopGear. Dat niet alleen, de MC12 heeft daadwerkelijk racepedigree. Toch wel wapenfeiten welke de ene supercar superieur maken aan de andere.