Er is overduidelijk al geruime tijd een nostalgische trend gaande in diverse industriële takken, in de politiek en op het gebied van design. Jan Peter wil weer terug naar de VOC-mentaliteit, in woninginterieurs wordt barok vermengd met moderne stijlen en in de architectuur zie je ook weer meer klassieke elementen toegepast worden.
Ook wordt kleding retro vormgegeven en in films en literatuur houdt men zich meer en meer bezig met het fantasy-genre en verhalen uit de klassieke oudheid. In de auto-industrie is retro hot issue en diverse overleden merken worden weer tot leven geroepen. Na jarenlang massaal in grijze muizen gereden te hebben is individualiteit het nieuwe sleutelwoord en karakterloze allemansvrienden beginnen meer en meer terrein te verliezen. Precies in lijn met deze ontwikkelingen zie ik de revival van Special Coachbuilding als een logisch gevolg.
Een Special Coachbuilder, of in gewoon Nederlands een carrosseriebouwer, is een fabrikant die op een rolling chassis van een autofabrikant een eigen carrosserie plaatst, waardoor de standaardauto uniek wordt. In eerdere columns heb ik meer dan eens hier al over gesproken. In de jaren ’20 / ’30 was het voor de welgestelden de normaalste zaak om hun auto een carrosserie te geven die gemaakt was door een gespecialiseerde firma, de fabriekscarrosserie was voor hen niet bijzonder genoeg en straalde te weinig de status van de immer bijzondere eigenaar uit. Men kocht dan een rijdend onderstel met motor, aandrijftechniek en stuurwiel bij fabrikanten als bijvoorbeeld Rolls Royce, Bugatti, Hispano Suiza en Talbot Lago en verscheepte die naar een carrosseriebouwer naar wens en die maakte dan in samenspraak met de klant een uniek design voor de carrosserie. Hier een rolling T40 chassis van Bugatti en daaronder twee verschillend afgebouwde auto’s.
Enkele voorbeelden van coachbuilders zijn Figoni & Falashi, Saoutchik, Gangloff, Pennock, Pininfarina, Zagato, Karmann, enz. Een uitgebreide lijst is te vinden op Wikipedia. Veel bedrijven bestaan niet meer, sommigen zijn overgegaan op bedrijfswagens en enkelen zijn door fabrikanten opgekocht en gedegradeerd tot een naamstoevoeging van een ‘gewone’ luxe uitvoering. (Ghia, Vignale, Vanden Plas)
Soms werd een bepaald carrosseriedesign op eigen initiatief van de coachbuilder gebouwd en aangeboden in kleine aantallen en soms was het de autofabrikant die de designer verzocht om een speciale serie te vervaardigen. Er was dus een duidelijke scheiding tussen fabrikant en carrosseriebouwer. Het merk leverde alle techniek en de coachbuilder maakte het af met een bijzondere opbouw. Hieronder een fabrieks Aston Martin DB4 met twee exclusieve designer-varianten.
Voorgaande uiteenzetting zal voor de meesten van jullie niets nieuws zijn, maar de revival van de Special Coachbuildign is dat wel. De vorm zal wel iets anders zijn dan vroeger, want de carrosserie en het onderstel zijn nu al lang geen gescheiden elementen meer. Alle grote designhuizen zijn ooit begonnen als coachbuilder, maar hebben zich noodgedwongen meer en meer met geïntegreerd design bezig moeten houden. Carrosserie en onderstel vormen een integraal geheel en er blijft niet zo gek veel ruimte meer over om met vormen en proporties te variëren. Ook zijn er tegenwoordig boeken zo dik als het telefoonboek van de gehele VS vol met regels die bepalen aan welke eisen je auto allemaal moet voldoen. Met alle certificerings-ellende, veiligheidseisen, technische complexiteit en milieu-eisen is het vragen om moeilijkheden wanneer je je auto wil personaliseren. Gelukkig zijn er bedrijven die deze klussen toch graag aannemen of initiëren en dus wordt de welgestelde klant net als vroeger weer tevreden gesteld met nieuwe specials op basis van exclusieve automobielen.
De overbekende Ferrari P4/5 by Pininfarina van James Glickenhaus is het antwoord op de, in james’ ogen, minder geslaagde Enzo. De 575 GTZ van Zagato is met een productie-aantal van vijf stuks de exclusievere variant van de niet meer zo exclusieve 575 Maranello.
Eerder kwam Zagato al met de DB7 Zagato en Pininfarina bouwde een serie speciale Ferrari’s voor de Sjeik van Brunei en doet weer iets dergelijks met de Ferrari 612 K voor Peter Kalikow.
Ook is er sinds kort een special op basis van de Ford Mustang gebouwd door Giugiaro en zelfs Spyker schijnt met een Zagato-special te komen op basis van de C12 LaTurbie.
De hoeveelheid vrijheden die de coachbuilder tegenwoordig heeft is veel beperkter. Je ziet bijvoorbeeld dat de dragende structuur en de veiligheidskooi onveranderd blijven, waardoor het silhouet in tegenstelling tot de vroegere specials eigenlijk niet zo heel veel afwijkt van het origineel. Daarom zou het mooi zijn als fabrikanten zich weer meer gaan toeleggen op de bouw van rollende chassis. Corvette heeft bijvoorbeeld een zeer goed bruikbaar chassis ontwikkeld, waarbij alle bodypanelen vervangbaar zijn en dus heeft de designer veel meer spelingsruimte om er echt iets speciaals van te maken. Of het resultaat dan ook echt als geslaagd beschouwd mag worden, moet een ieder voor zichzelf uitmaken. Speciaal is het in ieder geval wel.
Ik droom van de tijd dat de fabrikanten Special Coachbuilding weer als iets waardevols gaan beschouwen en dat ze dit fenomeen omarmen in plaats van bestrijden. Het zou, net als vroeger, een meerwaarde voor het merk kunnen betekenen en niet, zoals sommige merken denken, een inbreuk op hun intellectueel eigendom en hun vakmanschap. Oh, hoe mooi zou het zijn als exclusieve merken als Rolls Royce, Bentley, Ferrari en Porsche hun onderstellen geschikt zouden maken voor speciale carrosseriën!
Temidden van de grijze massa zullen enkele dappere individuen eindelijk weer de kans krijgen om de autoshows en de wegen op te fleuren. Veel designhuizen staan te springen om hun artisticiteit toe te passen voor de individuele, veeleisende klant. Ook ik hoop met mijn bedrijf en de Vandenbrink 599 GTO in de nabije toekomst deel uit te mogen maken van deze groep designhuizen. De trend is gezet en velen zullen volgen. Nu de fabrikanten nog.
Michiel, leuke column weer! Ik denk alleen niet dat fabrikanten echt staan te springen om deze speciale carrosserieen. Het design van de auto is namelijk het grootste en belagrijkste reclamebord voor een merk. Niet dat de bijzondere carrosserieen geen goede reclame zouden zijn, maar hierdoor gaat de herkenbaarheid van een merk misschien verloren. Wanneer je bijvoorbeeld een Lamborghini ziet rijden denkt (bijna) iedereen: “Wow, wat gaaf een lambo!”
Met een speciale carrosserie zullen mensen miss eerder denken: “Wow, wat was dat een aparte auto! Wat voor een zou het er zijn?” Er gaat daardoor toch een stukje herkenbaarheid verloren en dat is toch wel erg belangrijk voor een bedrijf.
Ik merk het zelf ook dat ik het als ‘consument’ ook mooi vind om een stukje continuiteit in de modellen van de verschillende merken te zien. Dat, wanneer er een nieuw model van een merk uitkomt, je kan zeggen: “Ja, dat is echt weer een echte … (bijv. lambo)”.
Dit neemt niet weg dat ik ook erg enthousiast ben over speciale uitvoeringen/carrosserieen van bestaande modellen. Ik denk alleen dat de tijden dat speciale carrosserieen ‘gebruikelijk’ waren zoals in de jaren ’20/’30 niet meer terug zullen komen…
ps. “en karakterloze allemansvrienden beginnen meer en meer terrein te verliezen.” Hoe verklaar je dan de steeds verder groeiende populariteit van Audi? ;)
Het lijkt me geweldig als er meer exclusieve superautos zouden rondrijden, want tegenwoordig zie je wel erg veel Ferrari, Lambo, Bentley, Aston Martin in vergelijking met 10,15 jaar geleden en dikijls dezelfde modellen. De bovenstaande modellen zien er allemaal erg goed uit, alhoewel ik de Zagatos ietsje minder vind.
Er bestaat natuurlijk wel het gevaar voor coachbuilders met een slechte smaak die een mooie auto helemaal kunnen verkl*ten!
@ Joep
” Hoe verklaar je dan de steeds verder groeiende populariteit van Audi? ”
-> omdat ze goede en mooie wagens maken!
Joep: “Met een speciale carrosserie zullen mensen miss eerder denken: “Wow, wat was dat een aparte auto! Wat voor een zou het er zijn?””
Dat heeft juist ook wel weer zijn charme.
Een zekere mate van geheimzinnigheid is voor een enkele klant met een unieke automobiel ook wel weer leuk.
Dat de herkenbaarheid van een merk verloren kan gaan zou niet nodig hoeven zijn.
One-offs en kleine series kunnen natuurlijk prima ontworpen worden in de stijl van het merk.
Zie de P4/5 van Pininfarina, dat is misschien wel meer een Ferrari dan dat je op het eerste gezicht van de Enzo zou zeggen.
Kijk ik naar je voorbeelden van rebodies, dan zijn het vooral de Zagato’s die me keer op keer kunnen behagen. Dat een jonge Nederlander evenveel stof doet opwaaien met een herdesign van de 599 mag een prestatie van formaat genoemd worden.
Ook fijn om te zien is dat Chevrolet eindelijk weer en Corvette heeft om hoge ogen mee te gooien, zowel op als langs het circuit. Alleen hopen dat de Lego-panelen niet weer voor een hele rist replica’s à la Miami Vice’ Daytona Coupé gaan zorgen;)
@ Djivy: en wat vind je dan van deze Zagato-conversies?
Ferrari FZ93 op basis van een Testarossa.
Ferrari 348 Zagato Elaborazione.
Ferrari 3Z Spider op basis van een 250 GT SWB.
Ferrari 330 Zagato Convertible
Even flatterend als een duim in je oog.
Natuurlijk (;) had ik het over Aston Martin-rebodies door Zagato.
Of ga je me daar nu ook een hoop gedrochten van voorschotelen?
Djivy: “Of ga je me daar nu ook een hoop gedrochten van voorschotelen?”
Nou vooruit… ééntje dan. ;)
Michiel,
Ik help je het hopen maar ik denk dat de grote merken er niet erg op zitten te wachten. Je zal het toch voornamelijk van individuën moeten hebben. Oké je “eigen soort” (positief bedoeld) hoort hierbij, ook de rijke man die een nog individuelere auto wil en wellicht de technici van de grote firma’s die het uit eigen interresse meedenken en misschien sleutelen. Hoewel geen coachbuilder als omschreven hebben volgens mij toch Audi-mensen meegedacht met Joop Donkervoort.
En ik ben het met Joep eens dat de tijden van speciale carrosserieen niet terug zullen komen op grote schaal. Ik denk (en hoop) zo dat de kleine schaal echter nooit zal verdwijnen.
@Joep: heeft de groeiende popularitiet van de Audi niet meer te maken met het feit dat een Audi (of Mercedes, BMW etc.) nou eenmaal meer status heeft als een Clio, Focus etc. Zeker zolang de baas de leasebak betaalt.
…maar er zijn meer mooie Zagato Astons dan lelijke, gelukkig.
DB4GT Zagato Barchetta.
Vanquish Zagato Roadster
En wat te denken van deze Jaguar XJ 220 van Pininfarina voor de Sjeik van Brunei?
Ik weet niet wat Djivy vind, maar alleen de Ferrari 3Z Spider op basis van een 250 GT SWB kan er m.i. mee door. Maar zelfs dat kan noch afhankelijk zijn van het origineel (lees: de 250 GT SWB). Is de auto er van op- of afgeknapt?
@ Thelis, ik denk dat de auto er tov de donor SWB er flink op achteruit is gegaan.
Maar gelukkig is het er maar één en het dit geen invloed op het straatbeeld. ;)
Ik ben ook een voorstander van coach-building. Wat joep zegt dat auto’s dan hun identiteit en grootste reclame-uiting verliezen begrijp ik uit commercieel oogpunt, maar er vanuit gaande dat coach-builders in dusdanig kleine aantallen produceren is dat nadeel al teniet gedaan. Tenzij het aangepaste design zo meesterlijk is dat iedereen ‘m zo wil hebben. Dan is het alleen maar een verrijking van de autowereld en een misser van de fabrikant.
Overigens heb ik altijd al een gruwelijke hekel gehad aan die Zagato’s. Zo gruwel ik ook van de Ferrari FZ93, maar damn… die gasten waren hun tijd ver vooruit. Ze hebben gewoon een Enzo gemaakt van een Testarossa?!? IOn 1993!!! Bizar! Wie kijkt er qua design naar wie is dan de vraag.
Ik kan het niet laten, want ze is zoooo mooi!
Een plaatje van de Aston Martin DB4GT Zagato.
@ OJ: Verrek zeg! Je hebt helemaal gelijk wat betreft die FZ93 en de Enzo!
@Michiel: Je reactie met “mooie” Zagato’s onderschrijft toch het criterium als in mijn vorige reactie: Is de auto er van op- of afgeknapt? Alleen zie ik even zo snel het Pininfarina aan de XJ 220 niet af.
@ Thelis: Er zit een PF-schildje onderaan het portier. ;) :)
@Michiel & OJ: Ik heb dezelfde reactie als Michiel. Dan had tie meegekund bij het item van 2 weken terug over DNA.
@fej, het zijn zonder meer goede auto’s, maar zeer zker ook allemansvrienden. Of om het wat vriendelijker te zeggen ze zijn erg neutraal en onuitgesproken van design en imago om zoveel mogelijk mesnen aan te spreken. Niemand vind ze erg lelijk maar individueel kan je ze daardoor ook niet noemen.
@OJ, ik ben ook niet zo’n grote fan van zagato maar deze creatie van ze, vind ik toch wel een van de mooiste auto’s ooit gemaakt:
Mijn favoriete carrosserie bouwer is denk ik toch wel touring. O.a. vanwege de lamborghini 350 gt en vanwege mijn all-time favorite de Pegaso Z102 Berlinetta Touring
@Michiel:
Als Sultan van Brunei koopt je niet een schildje van een carrosseriebouwer, die je er zelf op plakt. Dan laat je deze er door de carrosseriebouwer zelf op drapperen. ;-)
Leuk topic, bring it on zou ik zo zeggen!
Mijn coachbuilt favo is zonder twijfel de Ferrari 550 door Castagna :
Dat gezegd zijnde, is de Lancia Zagato Hyena (ex-Integrale) permanente bewoner van mijn persoonlijke top tien..
En om in te pikken op wat Joep zei (en Michiel duidt) : Zagato duwde eerder al dit concept in de richting van een maatpak VW/Audi compacte diesel, voor jan met de pet :
Bij de PF XJ220 is een design gemaakt voor de Sjeik persoonlijk en niet voor Jaguar.
De Sjeik wil simpelweg alleen maar bijzondere auto’s en interesseert zich weinig voor merkwaarden en ‘mooi’ design.
Dit kan een keerzijde van Special Coachbuilding zijn, maar wederom, de aantallen zijn te klein om je daar echt zorgen over te maken, vind ik.
Bovendien heeft deze XJ220 vele jaren opgesloten gezeten in een ondergrondse garage en ziet pas sinds enkele maanden het daglicht.
Zo, die DB4GT Zagato… Dat is de reinste knieënbreker voor voetgangers met dat puntje aan die neus. -2 NCAP-sterren voor voetgangersveiligheid!
En die XJ220 heeft Koenigsegg-koplampen… :-)
Weer prettig om te lezen Michiel!
Ik heb één verzoekje: hou op met het tonen van de DB4 GT Zagato, want ik zit klem onder het bureau! In mijn ogen een van de fraaiste auto’s ooit. Staat in mijn top vijf.
Wist je overigens dat er nog een klein aantal DB4 GT Zagato’s is gebouwd (ik meen 4 stuks) in de jaren ’90?
Ze hadden bij AM nog een paar DB4 GT Zagato-chassisnummers over namelijk.
Een van de verschillen is de grotere motorinhoud. Ook aan de kleinere wielen zijn ze (door de kenner) te herkennen.
Pininfarina en Zagato zijn overigens de twee coachbuilders die mij ’t meest aanspreken. Daarbij moet ik wel vermelden dat ik de auto’s van Zagato of bloedstollend mooi of angstaanjagend lelijk vindt. Iets er tussenin komt bij Zagato bijna niet voor.
Pininfarina’s daarentegen zijn nooit echt lelijk, hooguit ‘niet zo geslaagd’.
Ook een prestatie…
Ook Alfa Romeo staat bekend om zijn auto’s met diverse ontwerpen door verschillende coachbuillders…
Voor veel auto’s zijn er varianten gemaakt door Zagato, Bertone, Pininfarina, Ghia, Vignale, Carrozzeria Touring etc.
Jammer dat het niet meer van deze tijd is…
Ilquadrifoglio schrijft: “Jammer dat het niet meer van deze tijd is…”
Als het weer wel van deze tijd is, welke automerken zouden jullie dan uitermate geschikt vinden voor deze vorm van personalisatie?
Die laatste foto (zwarte) van het artikel. Welke wagen is dat?
@ dieter: dat is een coachbuilt Ferrari 599 GTB Fiorano.
Zie http://www.vandenbrinkdesign.com ;)
Knap ding wordt dat als ie in deze vorm gemaakt gaat worden!
Ik mis in dit topic trouwens de creaties van Fisker.. Dat zijn toch ook wel voorbeelden van hedendaags coachbuilding..
Ik ben ook heel erg blij met de wederopstanding van het koetswerkbouwen. In een tijd waar de meeste “exclusieve” wagens met honderden tegelijk van de band lijken te rollen, is er volgens mij weer nood aan echt unieke wagens.
Nog een voorbeeldje:
de Faralli en Mazzanti Antas V8, een one-off op Maserati Ghibli basis.
@ Bol: vreemd… ik had zojuist een reply geplaatst met veel afbeeldingen van de Fisker Latigo & Tramonto.
Op de één of andere manier is dat niet doorgekomen…
@ michiel: Wat een pareltje hè
Heb jij er wat mee te maken?
Dank je.
Ja, dat is mijn project.
Michiel schreef: “Als het weer wel van deze tijd is, welke automerken zouden jullie dan uitermate geschikt vinden voor deze vorm van personalisatie?”
Ik denk dat peugeot hiervoor erg geschikt is. Niet alleen laat het huidige design te wensen over, maar ze hebben ook al een traditie van speciale coupe’s van pininfarina. Misschien eens leuk om deze baas echt zn gang te laten gaan op een peugeot. Ook bij Subaru lijkt het me leuk om speciale koetswerken te zien, en het merk is hier, vind ik, ook erg geschikt voor: Prima onderstel, moter en techniek, maar van het koetswerk maken ze vaak een potje.
Michiel, hoe is eigenlijk de definitie van coachbuilding? Moet er een heel ander koetswerk op?
In Japan zijn er wat tuners die zoveel aan een auto veranderen dat er een heel nieuw model ontstaat.. Vind zelf Veilside erg stoer met oa hun Fortune RX7:
En Fortune NSX:
Maar zijn dit coachbuilds?
Welke softwarepaketten gebruiken jullie voor het designen?
Zijn er geen vacatures vrij bij jullie voor een ind ir + carrosseriehersteller? ;-)
@ Michiel, hmm apart, ik probeerde net wat plaatjes te posten van de Veilside Fortune RX7 en NSX maar die komen ook niet door..
Bij deze dan:
En
Zijn in mijn ogen toch net iets meer coachbuilds dan zomaar een kitje..
@ Michiel, waar heb je zulke foto’s van DB4 GT zagato vandaan? Hier zie ik alle plaatjes maar half??
@Bol: je reactie was in de spamfilter terecht gekomen, hij staat er inmiddels bij…
De reactie van Michiel ben ik niet tegengekomen, wellicht ging er iets anders mis?
@ dieter: Je weet maar nooit wat de toekomst brengt…
Mail me geheel vrijblijvend je CV en je credentials maar.
[email protected]
ah het spamfiltertje.. wou ie geen japanse meuk in dit topic hebben? :-D
@ joep van 12:33: Beetje late reactie, maar voor een Zagato is die Ferrari zeker niet lelijk. Ben echter niet zo van de klassiekers, maar zie wel dat het design mooi in balans is… Wat ik idd niet van alle Zagato’s kan zeggen. Maar als je ’t als coachbuilder van zo’n oud succes moet hebben, ben je wat mij betreft al afgeschreven. Gelukkig verschillen smaken.
Ik begin me echter steeds meer af te vragen of de mensen die er het geld voor hebben het nu echt doen voor het afwijkende design of gewoon voor de exclusiviteit om mee te pochen op foute feestjes. Ben bang dat de laatste groep het grootst is. Maar daar mogen wij als autoliefhebbers dan weer van genieten… (of walgen)
(Btw joep: het doet me als autoliefhebber pijn om te vragen (omdat ik het zelf niet weet). Maar op welke Ferrari is die Zagato gebaseerd?)
@ Bol: Bij het verdwijnen van losse body’s op zelfdragende onderstellen is coachbuilding in de oude zin van het woord een flink stuk moeilijker geworden.
Tuning, het verfraaien van een bestaande body kan zeer ver doorgevoerd worden en geruisloos het coachbuilden benaderen of er zelfs in overgaan.
Er is geen exacte scheidslijn tussen optische tuning en coachbuilding te trekken, maar qua gevoel en stijl is er een wereld van verschil.
Nu moet je als coachbuilder veel rekening houden met de dragende structuur van de auto en daar behoren ook grote delen van de body bij.
Als fabrikanten structuur en body meer gescheiden gaan houden, wordt coachbuilding vergemakkelijkt.
Maar gezien de bouwwijze van vandaag de dag ziet het er niet echt naar uit dat fabrikanten weer met separate chassis en dergelijke gaan werken neem ik aan?
Zou je de Prodrive P1 omschrijven als een coachbuild?
@OJ, haha ach je was toch niet zo van de klassiekers? Dan geeft het miss. ook niet zo dat je hem niet (her)kent. Hij is gebaseerd op de 250 GT (volgens mij de SWB). De 575 GTZ die Zagato laatst heeft gemaakt op basis van de 575 Maranello (die Michiel ook al noemde in zijn column) is eigenlijk een moderne release van deze aloude (1953) 250 GTZ
Zie je de overeenkomsten?:
1956:
2006:
Ja, zonde van de proporties die een niet te omzeilen gevolg zijn van de packaging van de 575 maar toch een dappere poging!
Het zou al heel veel schelen wanneer de buitenste plaatwerkdelen niet meer dragend zijn.
De chassis’ van Corvette, de Pontiac Solstice/Opel GT en de Lotus Elise zijn uitermate geschikt voor coachbuilding.
Ook Spyker en Noble hebben soortgelijke separate ‘badkuip’-chassis’.
Helaas heeft het vanwege de hoge kostprijs van special coachbuilding weinig zin om een Elise of Pontiac in kleine serie te verbouwen, want de prijs en de status van deze modellen is te laag en weegt niet op tegen de meerprijs die voor een compleet nieuwe en exclusieve carrosserie gerekend moet worden.
Ik zie paar overeenkomsten: witte dak met 2 “bulten”, grille, heupvormen, luchthapper op motorkap, dat was het wel.
erg leuke column weer michiel!
je hebt gelijk, het is weer tijd dat carrosseriebouwers de vrije hand weer kunnen toepassen, en niet worden belemmerd door allerlei constructies van de donor auto. maar, wat ik me zat te bedenken. is dat geen gat in de markt… een bedrijf dat slechts verschillende onderstellen bouwt, met daar geen carrosserie op. en vervolgens gaat een koper van zo’n onderstel naar een van de carrosserie ontwerpers (welke hem het meeste aanspreekt) en laat op dat onderstel een geheel eigen carrosserie naar eigen ontwerp maken. zo wordt het straatbeeld weer leuk, en kun je de gekste/mooiste/lelijkste auto’s tegen komen.
die Vanquish Zagato Roadster is wel erg mooi, alleen kun je dat absoluut niet zeggen van de Aston Martin V8 Vantage Zagato. wat een lelijk gedrocht, hij doet me eerder denken aan de subaru svx dan aan een aston martin.
@klassiekerrally
“Pininfarina’s daarentegen zijn nooit echt lelijk, hooguit ‘niet zo geslaagd’.”
uhhm wat vindt jij dan zo mooi aan de hyundai matrix..?
Misschien is de Lotus 340R wel een goed voorbeeld van coachbuilding, ook al is ie door Lotus zelf gemaakt..
‘Helaas heeft het vanwege de hoge kostprijs van special coachbuilding weinig zin om een Elise of Pontiac in kleine serie te verbouwen, want de prijs en de status van deze modellen is te laag en weegt niet op tegen de meerprijs die voor een compleet nieuwe en exclusieve carrosserie gerekend moet worden.’
Ik heb daar zelf geen zicht op maar zoveel zou dat toch niet hoeven kosten als het om zo’n kleine (plastic) body gaat? Die 340R was ook niet echt belachelijk duur..
@ slk55 amg:
De Hyundai Matrix is
a geen echte auto ;)
b voor zover ik begrepen heb niet compleet door Pininfarina ontworpen
Maar stel dat dat wel zo zou zijn: ik vind het ontwerp in geen enkel opzicht geslaagd.
@ Michiel: misschien is een wat minder op Mercedes lijkende Maybach een goed project voor een coachbuilder? Ben wel bang dat dat snel kitsch wordt, maar kan niet precies aangeven waarom. Is een bang voorgevoel…
Technisch zou een Lotus Elise vrij eenvoudig aan te passen zijn, maar zoals je al aangeeft: de kosten van de aanpassingen staan in geen verhouding tot de waarde van de auto.
Als je het echt goed wil doen wel.
De P4/5 van Pininfarina kostte bovenop de Enzo van ongeveer 1 miljoen dollar nog eens 3 miljoen dollar extra.
Dat is misschien wel aan de hoge kant, maar het is dan ook wel erg grondig uitgevoerd met aerotesting en virtuele crashtests.
De kostprijs van de ontwikkeling wordt over 1 of een zeer beperkt aantal auto’s afgeschreven ipv over een groot aantal.
De ontwikkelingskosten voor een auto in Lotus regionen is ongeveer gelijk…
Bedenk dat mijn GTO inclusief een aantal opties qua prijs al aardig richting die van de Veyron kan gaan… puur omdat er slechts vijf stuks gebouwd gaan worden en dat het volledig handwerk is.
Een one-off wordt uiteraard nog weer een heel stuk duurder.
Dure merken als Ferrari, Aston Martin, Bentley, e.d. zijn die investering vaak wel waard, maar niemand geeft enkele tonnen uit aan een verbouwde unieke Lotus.
@ klassiekerrally, wel een beetje respect voor de matriw he? ;) Je schreef: “Maar stel dat dat wel zo zou zijn: ik vind het ontwerp in geen enkel opzicht geslaagd.” Dat ben ik toch niet met je eens. Hij is natuurlijk ook niet ontworpen om mooi te zijn, of om met het design prijzen te winnen. Hij is ontworpen om een erg praktische auto te zijn, en dat is zeer goed gelukt.
Tuurlijk plakken plakken ze er ook nog en pininfarina-badge op om je het idee te geven dat je wel een mooie auto koopt, maar daar gaat het bij dit model natuurlijk niet zo om….
@ joep: ik doelde ook puur op het uiterlijk, niet op de functie. In dat opzicht zal ‘ie zeker niet slecht zijn. Maar mij zul je er niet in zien rijden…
@klassiekerrally, mij wel, maar dat iso ok alleen omdat mn pa niet zo veel om het uiterlijk van auto’s geeft
Zijn we nu nog niet klaar met die Matrix?
Dit is autoblog.nl, een site voor autoliefhebbers.
En een Matrix is ook niet geschikt voor Special Coachbuilding. ;)
Michiel, zie puntje a in mijn reactie ;)
Ik ben d’r he-le-maal klaar mee!
Ik bedenk me opeens dat er natuurlijk al lang een special coachbuilt versie van de Maybach is: de Exelero! Niet mijn smaak overigens…
Low-budget coachbuilding met een knipoog…
Hoe verander ik een Hindustan Ambassador in een Peugeot 206:
Mmm… embedden werkt dus niet. Dan de link maar:
http://www.youtube.com/watch?v=Uj5EFztQBMg
Leuk, goed geschreven tekst dit!
@Bol: Die Japanse tunerts zijn wel erg mooi trouwens!
sorry sorry, ik zal het er niet meer over hebben. Matrix out! Multlipla, maar behandelen dan? ;) :P
OT: VAG was trouwens toch ook van plan om van Bugatti een soort special coachbuild bedrijf te maken?
@ joep: dat is wat Porsche als grootaandeelhouder graag zou willen.
Mijns inziens is dat de compleet omgekeerde wereld.
Bugatti was een uitmuntend constructeur en heeft altijd onderstellen geleverd aan de diverse coachbuilders.
Het zou een slechte zaak zijn als Bugatti tot een dergelijke status ‘gedegradeerd’ zou worden.
@Michiel, aha oki k wist niet of dit nu al echte plannen waren of meer ideeen. Het zou idd wel de omgekeerde wereld zijn, maar commercieel gezien zou ik het wel begrijpen. De naam Bugatti is natuurlijk goud waard…. Maar in dit plan van porsche zou bugatti geloof ik niet een couchbuilder pur sang worden. Er ozuden geloof ik op bestelling one-off’s bebouwd worden op het onderstel van de Veyron. Dus het onderstel komt in principe nog wel van ‘Bugati’, maar maken ze er dan zelf een speciale carrosserie op..
Het idee van Porsche is wel wat uitgebreider dan alleen Veyrons coachbuilden.
Bugatti zou allerhande modellen moeten maken en de techniek altijd standaard van VAG betrekken.
@ michiel
wat ik hier trouwens ook een beetje mis is Ganaddi, dat vind ik toch wel een erg mooi bedrijf. zij maken je auto echt uniek, door er een andere carrosserie variant van te maken, zo kunnen ze een van je rolls royce een coupe of een cabrio maken en van je maybach kunnen ze ook een cabrio maken.
Leuke column! Het lijkt me ook een leuk idee om meer “dappere individuen temidden van de grijze massa” te zien. En ook als Citroën meer gebruikt gaat worden, dat er bijvoorbeeld een C6 cabriolet komt:
Of een coupe zou ook leuk zijn. Of de Franse president zou weer een speciale Coachbuild Citroën zou gaan rijden, zoals vroeger: http://www.hecominiatures.com/ban_hec364.htm
En ja, dat zijn modelltjes, maar het geeft een beeld.
@ Citrofiel: mail me eens op [email protected] als je wil.
Ik wil je mening ergens over weten.
@ Michiel van den Brink: Volgens mij wordt het nog druk in je mailbox! Half Autoblog is nu waarschijnlijk aan het mailen. Als je ooit nog eens van plan bent de technische kant aan te passen (aerodynamica, onderstel, motor, versnellingsbak, enz.) wil ik best geheel vrijblijvend feedback geven….
Voor wat betreft je volgende zinnen heb ik ook een opmerking/vraag:
“Carrosserie en onderstel vormen een integraal geheel en er blijft niet zo gek veel ruimte meer over om met vormen en proporties te variëren. Ook zijn er tegenwoordig boeken zo dik als het telefoonboek van de gehele VS vol met regels die bepalen aan welke eisen je auto allemaal moet voldoen. Met alle certificerings-ellende, veiligheidseisen, technische complexiteit en milieu-eisen is het vragen om moeilijkheden wanneer je je auto wil personaliseren.”
Uiteindelijk maken dit soort beperkingen voor mij het juist alleen maar interessanter. Uit alle vrijheid ontstaan vaak niet de beste creaties. Je brein werkt vaak het beste als je beperkingen krijgt opgelegd op wat voor manier dan ook. Op die manier leer je veel inventiever denken. Ik zie de regels dan ook niet als een beperking, maar als een uitdaging. Hetgene doen wat onmogelijk wordt geacht….
“Ik droom van de tijd dat de fabrikanten Special Coachbuilding weer als iets waardevols gaan beschouwen en dat ze dit fenomeen omarmen in plaats van bestrijden. Het zou, net als vroeger, een meerwaarde voor het merk kunnen betekenen en niet, zoals sommige merken denken, een inbreuk op hun intellectueel eigendom en hun vakmanschap. Oh, hoe mooi zou het zijn als exclusieve merken als Rolls Royce, Bentley, Ferrari en Porsche hun onderstellen geschikt zouden maken voor speciale carrosseriën! ”
Mmmm… ik proef hierin de wijsheid, die ik al eens eerder heb geschreven m.b.t. merkrechten etc. Zoals jezelf nu ook schrijft kost het een berg geld en tijd om een nieuwe auto te ontwikkelen. Het ontwikkelen van een merknaam en image kost nog veel meer. Logisch dat de automobielfabrikanten niet staan te springen om hun rollend chassis adaptive te maken.
Dit wordt mss. anders in de toekomst met de auto´s uit China of India, die hebben nl. geen markt en geen historie. De Intel inside gedachte kan dan wel eens ook in de automobielindustrie zijn intrede doen…….
M.a.w. interessant concept, dat ook al langer in mijn hoofd rondcirkelt.
“Het ontwikkelen van een merknaam en image kost nog veel meer.”
Een ontwikkeling die voor veel merken erg succesvol is geworden juist mede en DANKZIJ de coachbuilders en de designhuizen.
De magie rond merknamen als Talbot Lago, Bugatti, Rolls Royce, Hispano Suiza, Delage, Delahaye is zeer zeker versterkt door namen die de mooiste carrosseriën hebben gemaakt op onderstellen van deze merken.
Talbot Lago was misschien niet zo magisch geweest als Figoni & Falishi niet die mooie teardrop-bodies voor ze had gemaakt.
Michiel, als ik zo vrij mag zijn, denk ik dat de markt voor 1 mln auto’s erg klein is. Wat niet weg neemt dat je auto prachtig is en dat geld zeker waard is. Maar, het is ook nog eens een drukke, conjuctuur gevoelige, markt met ervaren spelers. De markt voor customized auto’s is denk wel heel groot, maar dan ook heel groot e groeiend. Dat denk jij ook. Volgens mij is er markt voor autos van 100 -250.000 die in kleinserie gemaakt kunnen worden.
Die markt is inderdaad klein, maar met twee a drie auto’s per jaar heb ik ook niet veel klanten nodig. ;)
Mijns inziens is die markt juist helemaal niet zo conjunctuurgevoelig.
De rijksten der aarde hebben alle recessies overleefd of er zelfs helemaal niets van gemerkt.
Juist ten tijde van de recessie waren het de meest exclusieve merken die goed draaiden.
Leuk stukje weer, hopelijk is het een echte trend, en komt er in de toekomst veel bijzonders. Maar god behoede ons voor de meuk die er vanuit Azië zal komen waneer dit gebruikelijk wordt.
Niet dat er hier en in Amerika lelijke/slechte auto’s gemaakt kunnen worden, maar dan komt mijn boodschap beter over ;)
Het ontwikkelen van naam en image kost veel geld en tijd. “JA”
Het behouden ervan nog meer, anders zouden die roemrijke merken
toch met 3, 4 mooie ontwerpen per jaar hebben kunnen overleefd
volgens jouw theorie ………?
BTW: is de Smart als basis niet een geschikt object om om te stylen ?
spyker komt als het goed is ook met een coachbuilt versie van de c12, deze zal veel verwijzingen hebben naar de formule 1 en er worden er maar 25 van gemaakt! das niet mis dus.
Saoutchik, Touring, Zagato, Giorgio Neri and Luciano Bonacini, Fissore, Frua . . . Bertone natuurlijk. Dat waren mijn favorieten. Waren, want m’n auto’s zijn vooral van ’55 – ’85. De echt allermooiste auto’s ooit zijn van net voor WO2. Delage’s, Talbot Lago’s, Delahaye’s, Isotta Fraschini’s, Hispano Suiza’s . . . Alleen die namen al . . .
Heel veel one off’s met koetsen van verschillende huizen.
Heel interessant zijn ook de post-war Yanks met italiaanse styling.
Fokking rare ook . . .
Wie weet ‘m?
Ah! De Momo Mirage!
Gebouwd door Frua, designed by Gene Garfinkle in de jaren ’70 in opdracht van Peter Kalikow (de eigenaar van de Ferrari 612 K).
Er zijn er twee gebouwd, een blauwe en die donkerrode.
Er schijnen zelfs nog wat delen van onafgebouwde auto’s in een loods ergens vlak bij New York te liggen.
W-J schrijft: “spyker komt als het goed is ook met een coachbuilt versie van de c12, deze zal veel verwijzingen hebben naar de formule 1”
Joh! :P
Ik ben zeer benieuwd…
In een eerdere column heb ik al eens beschreven waarom ik moeite heb met F1 invloeden forceren in straatauto’s.
http://www.vandenbrinkdesign.com/index.php?option=com_content&task=view&id=64&Itemid=54
QUOTE: De Formule 1 heeft veel bijgedragen aan de ontwikkeling van de gewone straatauto’s, maar wanneer ze bijvoorbeeld bij Ferrari koste wat kost een F1-neus in de Enzo gaan forceren gaan ze wat mij betreft te ver.
Ook de Mercedes SLR heeft zo’n kegel met steunpootjes in de neus gepropt gekregen.
Zo’n F1-neus voegt niets functioneels toe aan het concept en is in dit geval puur een marketingtool.
Hoe de Spyker er uit gaat zien, weet ik niet, maar als het waar is wat W-J zegt, dan houd ik mijn hart vast…
Turbopaultje: “BTW: is de Smart als basis niet een geschikt object om om te stylen?
Special Coachbuilding is alleen interessant voor de High End van de Automotive sector.
Ooit een klant gezien die een paar ton over heeft voor een gepersonaliseerde Smart?
Ik laat Smarts verbouwen liever over aan de tunerts.
@michiel van den brink…..hoe bekijk jij eigenlijk auto,s van foose design. dat zijn toch ook auto,s van een 1.000.000 en plus . en in een lagere categorie de auto,s van saleen en roush….die jongens doen dit toch allang en breed????
@ Linkoln Mark 8: Je vergeet alleen ook de ‘scene’ in amerika die achter de muscle cars zit. Buiten dat: Chip Foose bouwt geen auto’s van een miljoen, al zou die dat wel kunnen. Omgerekend in Euro’s begint het bij 50.000 en eindigd het bij 150.000 Euro zo’n beetje. Dat auto’s daarna nog meer waard worden zou zeer zeker kunnen, maar dat waren ze in eerste instantie niet. De hele muscle cars “scene” draait dan ook niet om aerodynamica, dus dingen als windtunnel testen, computersimulaties, veiligheid, spelen daar allemaal geen rol. Zeg maar de dingen die feitelijk het duurste zijn en waar je niks van terug ziet. Verder worden de mannen in de muscle car “scene” er niet bepaald rijker op. Gemiddeld schieten er vrij veel bedrijven daar de grond uit, en na 5 jaar ook de grond weer in. Chip Foose is alleen gewoon een grootheid, wiens naam daar synoniem staat met mooi. Volgens mij als hij een multipla zou tekenen, zouden al die amerikanen nog zeggen dat ze hem mooi vinden.
Ohja, Chip Foose is een aardige vent trouwens. Heb 3 kwartier met hem staan praten en een handtekening….
goedemorgen @kevski style…tuurlijk is chip gewoon een goede zaken man met oog voor detail en verdient hij meer aan petjes en shirtjes dan aan zijn auto,s. (dat is ook bij ferarri , harley , spyker) maar het is toch wel een echte vakman met een geweldig team. en dat er heel veel bedrijfjes ontstaan en ook op de fles gaan dat is toch wel ordinaire amerikaanse lef …. britten zijn daar ook kampioen in…… bijzonder trouwens dat je hem gesproken hebt….groet
mmm……. High end coachbuilding. Daarmee kan je niet overleven leert de historie, vandaar dat ik met dit idee van de Smart als voorbeeld kom. Niet als kritiek , maar als eye opener. Ik heb het over totaal restylen, buiten en binnen en dus niet ff TUNEN.
Maar ik merk weer eens, mijn ideeen zijn te vooruitstrevend of passen niet in het 0815 denken van vandaag. Succes met je eigen receptje……
@ Michiel; Ik heb je gemaild (onder naam Milan, mijn echte naam), mail je nou nog terug?
@ Turbopaultje: Ik begrijp wel wat je bedoelt.
Ik heb wel dergelijke vooruitstrevende plannen, maar daar ga ik het hier niet over hebben, anders verraadt ik misschien teveel.
Ik ben meerdere recepten aan het kokkerellen, maar daarover veel later misschien meer.
One step at a time, first things first.
@Kevski: Ik kan mij niet voorstellen dat Foose de “impression” voor 150 000 euro heeft gebouwd. Op Discovery was te zien dat de body volledig met de hand is gemaakt, uit staal. Met zoveel oog voor detail en speciale onderdelen, dat ga je echt niet reden voor dat bedrag.
Van “impression” durf ik het niet te zeggen, maar dat zijn one-off builds. het gaat mij om de in kleine serie geproduceerde auto’s, zoals de Stallion, Sheelby GT 500E enz. Daarvan zijn prijzen bekend.
@ Lincoln mark 8: Bijzonder? Ja en nee. Ik heb hem gesproken in ’97 toen hij nog voor Boyd Coddington werkte. De meeste hier in Nl hadden toen nog nooit van hem gehoord. Maar ik ben regelmatig in Canada bij familie. Daar was hij ooit eens op een Swapmeet in Wasaga Beach. hele tijd mee zitten praten. Hij wilde toen dingen van mij weten en ik van hem. Hij had gehoord van de motorblokken die ik daar heb opgebouwd (dragrace) en ik kende hem natuurlijk van de verschillende customs. Daarover hebben we wat ideeen uitgewisseld en verder nog een beetje over koetjes en kalfjes. Het is niet de enige uit de industrie die ik gesproken heb hoor. Er zijn er wel meer. Van sommigen heb ik zelfs een 06 en e-mail, waar over en weer nog wel eens feedback over wordt gegeven. Maar die zijn wel minder bekend dan Chip Foose….
Ok. Ik blijf het volgen. Ben zelf al jaren in automotive bezig, en mijmer zo af en toe voor me weg. Eigen auto ontwikkelen en bouwen is nog altijd het allerhoogste…. :-)
@ Turbopaultje: Interessant.
Ik mijmer graag met je mee.
Mail me maar als je iets hebt om over te brainstormen.
Je weet maar nooit…
Over die Momo: wat maakt die auto zo speciaal . . . qua uiterlijk dan. Het gaat echt om enkele details en enkele gekkigheidjes. Zoals die rare achterruit en die omhoog lopende motorkap . . . Frua:
http://www.rrab.com/frua1.htm
D’r klopt geen hout van en toch is ie prachtig . . . op een gekke manier.
@MvdenBrink: Ok. Als ik wat bruikbaar materiaal heb, volgt mail.
De trend is natuurlijk weer terug op de kaart door de Ferrari P4/5.
Ik denk dat autofabrikanten geen probleem ermee hebben, zoals in een vroege reactie werd gesteld, daar we alle weten dat auto’s eenheidsworst zijn. Alleen kenners kunnen het verschil zien tussen de C1, 107 en Aai gooi. Branding wordt gedaan door het logo en die zien we steeds groter worden (Kijk naar Volkswagen, Honda e.d.)
Dat de koetsbouwerij weer terug komt is goed. Ik denk dat styling van auto’s vernieuwing nodig heeft, die wellicht door individuele smaak in een nieuwe richting gestuwd kan worden.
Inderdaad Jan!
Fabrikanten geven miljoenen uit aan de bouw van experimentele stylingmodellen.
Met coachbuilding kan je net zo experimenteel te werk gaan en onderzoeken wat de klant nu ECHT wil en tegelijk verdien je er geld aan!
Super handig lijkt me!
wel leuk dat ze er eerst anders hebben uitgezien dan nu:lol: