In de jaren ’80 was de Amerikaanse autoindustrie op sterven na dood. Ze werden om de oren gereden door snelle, zuinige auto’s uit Europa en Japan terwijl ze hun eigen logge bakbeesten elk jaar een beetje extra af moesten knijpen om het benzineverbruik binnen de perken te houden. Voor veel mensen zijn dit de meest ongeïnspireerde vervoersmiddelen ooit. Maar die mensen kennen de Buick Grand National nog niet; 4,7 seconden naar 60 mph. Saai?
Verrast door het succes van zuinige Honda’s, Toyota’s en Volkswagens gooide General Motors eind jaren ’70 als een bezetene haar strategie om. In plaats van de achterwielaangedreven body-on-frame auto’s verder te downsizen, moest het overschot van deze auto’s het veld ruimen voor lichte voorwielaandrijvers met kleinere motoren. Zo ook de Buick Regal, een van de best verkopende modellen van het merk.
De Regal was al enige tijd de enige Amerikaanse middenklasser die ook met een V6 in plaats van een V8 verkrijgbaar was. Er werd zelfs een turbo op de zescilinder geschroefd om het vermogen efficiënt op te krikken, maar het was niet genoeg: voor modeljaar 1988 zou er een volledig nieuwe, kleinere Regal komen met een monocoque-carrosserie en voorwielaandrijving. Het uitgaande model, relatief aerodynamisch voor zijn tijd, was zeer succesvol in de NASCAR Grand National Series. In 1982 was daarom al een speciale ‘Grand National’-editie van de Regal uitgebracht, maar die onderscheidde zich technisch nauwelijks van de standaardauto.
Onder het motto ‘going out with a bang’ kwam Buick in 1984 met de Grand National als op zichzelf staand model. De nieuwe auto was enkel in zwart verkrijgbaar, waarbij ook de bumpers waren meegespoten. Sterker: met uitzondering van de wielen was er helemaal geen chroom op de auto te vinden.
De Grand National zag er niet alleen gemeen uit; zijn 3.8 Turbo V6 met elektronische injectie bracht hem ook serieus van z’n plek. 200 SAE pk was in de jaren ’80 best aardig, en elk jaar werd de auto verder verfijnd totdat hij in 1987 zo’n 245 paardjes leverde. In dat jaar was er ook een lichtgewicht-versie van de Grand National verkrijgbaar, met een onder andere een speciaal interieur, andere wielen en aluminium remtrommels achter.
Omdat de klok voor de oude Regal nu echt geslagen had verscheen in 1987 de GNX ten tonele. ‘The Grand National to end all Grand Nationals’ was in samenwerking met ASC (American Specialty Cars) en McLaren ontwikkeld. McLaren had de turbo en intercooler grondig aangepast en de computer opnieuw geprogrammeerd. Het officiële vermogen voor de GNX was 276 SAE pk, maar in werkelijkheid lag het eerder in de buurt van de 300 pk. Ook het koppel van 488 Nm loog er niet om. Net als de gewone Grand National was de GNX uitgerust met een viertrapsautomaat.
De GNX bereikte de 96 km/h in een verbazingwekkende 4,7 seconden, en legde de kwartmijl af in 13,5 seconden met 163 km/h. Deze baksteen van een auto met vijf zitplaatsen reed de Corvette, de Porsche 928 en zelfs de Ferrari Testarossa het snot voor de ogen! Overigens moeten we het dan niet over bochtenwerk gaan hebben, want aan het onderstel van de GNX was weinig veranderd. Wel was het chassis verstevigd om vervorming tegen te gaan en tractie te verbeteren.
De Grand National en vooral de GNX worden gezien als de auto’s die de muscle car spirit in de jaren ’80 levend hielden, nadat dit type auto een decennium eerder eigenlijk al was uitgestorven. In de jaren ’90 kregen de Camaro’s, Firebirds en Mustangs hun paardjes terug, maar in de eighties was er maar één Amerikaan die echt vooruit kwam.
De turbocharged V6 Buicks zijn gewilde collector’s items geworden, waarbij de Grand National en GNX de kroon spannen. De laatste liep slechts 547 keer van de band (tegenover 27.807 gewone Grand Nationals), dus als je er eentje tegenkomt mag je de hoofdprijs betalen. Maar dan heb je ook wat.
(Bronnen: wikipedia, jalopnik, ultimatecarpage, supercars.net, howstuffworks, gnregistry.org; flickr/gsamx, flickr/sherlock77)
GNX bij Classic Car and Driver:
En een GNX tegen een Callaway C4!
ik blijf het een lelijk vierkant amerikaans ding vinden
Ik ken deze auto wel, en het is een leuke en mooie auto.
Offtopic: Chefke deed dit toch eerst? Klassiekers posten?
ik heb nog nooit die auto ervaren, en spijtig wil ik die ook niet ervaren. persoonlijke smaak zeker?
Dank je Ruben om wat aandacht te brengen op een auto die buiten de VS toch wel zelden bekend is.
had Oldsmobil niet iets gelijkwaardigs rond die tijd ??
Ha, leuke auto. Ik zou mijn nek er niet voor verdraaien maar je weet mijn interesse te wekken!
By the way, het 2e filmpje is niet meer online….?
@Markus: Ja, zo lijkt het inderdaad. Vreemd, op YouTube zelf is ie er namelijk wel:
http://www.youtube.com/watch?v=XlBAro-QxHE
87 ?? Buick is dan idd lang door gegaan met het baksteen design ..
de omslag van aerodynamisch was in de USA rond 1983 ..
bij de concurentie althans ..
dit soort auto,s hebben in nederland voor niemand emotionele waarde ..
ook al blaast ie alle supercars uit zijn tijd van de weg ..
optisch vind ik em ook niet echt aantrekkelijk .. dan moet je echt pre-1980 ..
@M Freak: Chefke is druk met ècht werken. ;-)
“In de jaren ‘80 was de Amerikaanse autoindustrie op sterven na dood.”
En ze maken nog steeds geen aantrekkelijke auto’s.
So! Nothing much has changed then….
Maar is deze auto nou écht een klassieker topic waard?
Vind het echt een gave wagen. Doe mij er maar een (corners zijn overrated).
Een lelijk hok was ’t, en slechte wijn wordt met de jaren ook niet beter.
Het is nu dus een lelijk OUD hok.
Ik heb ooit een licht getunde Buick GNX in mijn garage tekoop gehad. En ik vond het eerst ook een zoveelste lelijke bak, en dan nog een amerikaan met een V6 en voorwiel aangedreven tot ik er een testrit met maakte. Dat ding kon optrekken :o Het is zeker een muscle car om trots op te zijn (een van de laatste deftige muscle cars die ze gemaakt hebben)! Ik zou zeggen rij er eerst mee en oordeel dan.
Vertaling voor de duitse auto liefhebbers: Het is de BMW M3 uit de jaren 80
@Rick dos: Cadillac CTS(V), Dodge Challenger, Corvette ZR1/Z06, Chevrolet Camaro, Shelby Mustang, Cadillac Escalade, Chrysler 300C, Ford GT, Saleen S7 En ik kan nog even verdergaan
[knuppel in hoenderhok]
Mensen die dit niet snappen zijn zeker ook weg van iPod’s, iPhone’s en de voorgevel van G. Verbaan, niet te vergeten de ‘schoonheid’ van de BMW 1-serie?
Die trappen in elke modevlaag zonder oude klasse te herkennen ;)
@six trey
Ja, precies! Dus je bent het met me eens?
Petje af hoor! Dat voor een American carlover!
@six trey .. heb effe op je naam geklikt ..
maar waarom wordt hemispherical altijd met Mopar geassocieerd ..
Ford heeft toch ook een aardige duit in het zakje gedaan ??
@ sixtrey voorwielaandrijving?
@lincoln & sixtrey: in feite hadden heel veel merken een Hemi en waren Ford en Chrysler nogal laat….
De eerste motoren/auto met Hemispherical heads waren al van 1903. The Chelsea Manufactoring Company (the Welch brothers)maakte eerst motoren maar de broeders experimenteerden ook met auto’s. Daarna heeft Charles Knight er nog wat mee gedaan maar Daimler was de eerste die er commercieel succes mee behaalde.
Verder heeft Peugeot er de concurrentie mee geklopt. Zij hadden een enorm succesvolle 3 liter racewagen met een hemispherical motor (uit 1912). BMW heeft er mee geracet (met succes) in de jaren 30 (de 328), Jaguar gebruikte de techniek voor de XK-motor en pas in de jaren 50 gingen de amerikanen er mee aan de haal en claimden dat zij het hadden uitgevonden…. jaja marketing bestond ook toen al.
@Lincoln
Het merk HEMI was maakte origineel Hemispherical motoren voor amerikaanse vliegtuigen (die gebruikt werkden in WO2). Maar door de komst van straal motoren en dergelijke ging het merk failliet en werd het opgekocht door de Chrysler groep en die gebruikten het in hun Dodge’s en Plymouths vandaar Mopar. Het kan dus zijn dat ford geholpen heeft om de motoren te verbeteren maar het merk HEMI zelf werd in de jaren 50 opgekocht door Chrysler. (Ik heb dit gehoord dus ik kan verkeerd zijn)
@six trey
Ja, six trey, je hebt het helemaal verkeerd.
En jij noemt je zelf een american carlover….
De naam “HEMI” was/is een geregistreerde TM van Chrysler. Er heeft nooit een apart bedrijf bestaan met de naam “HEMI”. Er zijn echter wel veel autofabrikanten geweest die de TECHNIEK van de hemispherical motor hebben gebruikt.
@ six trey:
Voorwielaandrijving…?
Ik heb deze auto ooit ‘ontdekt’ omdat hij ook te besturen is in Gran Turismo 4. Sindsdien geleerd dat dit model voor de Amerikanen een behoorlijk groot automobiel icoon is. Leuk om weer eens wat over te lezen en zien!
goed stukkie, dankjewel
Gave bak. Heerlijke sleeper waar maar een handjevol fans echt het bestaan weet. Ze racen dr nog steeds mee. Was vorige week ook te zien op Goodwood:
http://www.flickr.com/photos/j-wheelz/2663317163/in/set-72157606139778425/
Leuk om een keer een andere klassieker voorbij te zien komen! Hulde!
Al heb ik geen emotionele band met dit soort auto’s, de afwisseling met alle ‘Usual suspects’ maakt ze toch interessant. (misschien dat ik binnenkort de tijd vindt om iets neer te pennen over wél een usual suspect…)
Heeel leuk stukje en het borrelde wat herinneringen op. Want in die tijd heb ik toen samen met mijn ouwe een proefrit erin gemaakt en dat ging echt af idd. Maar het was op de Albrechtskade in R’dam en voor degene die deze straat kennen weten dat je daar niet moet zijn om zo’n pareltje te kopen.Helaas.
Misschien rijdt er dus toch nog (in iedergeval) eentje rond in NL!
Model is nog steeds lekker vind ik als daily driver.
@Sixtrey:ff een correctie:Voor de duitse autoliefhebbers:Het is de bmwm3 van 2008 die het heeel lastig word gemaakt door een Buick uit 1980!! hahaha :)
P.S.Wat een heerlijke line-up trouwens zo al die USA TOP cars!!
@Rick Dos: Ga terug in je duitse HOKJE en blijf wereldvreemd en narrowminded!!
@Rob USA … tja .. qua uiterlijk heeft de tijd ook niet veel goeds gedaan voor BMW moet ik zeggen ;) Passie of uitstraling zijn geen woorden die komen opborrelen als ik een BMW zie tegenwoordig.
Mooie auto, maar ik zou al tevreden zijn met een net exemplaar van de reguliere regal.
@Bob:Je zegt “tegenwoordig” maar vroeger was het ook al niks hoor!!
De bmw’s uit die jaren dat zijn pas echt achterhaalde dozen!!
Daar durf je je toch niet meer in te vertonen!! Nog in de CSI maar dan houdt het echt op!
Ok de CSI is ouder maar jullie begrijpen hoop ik wat ik bedoel!
@Klassiekerrally:”Usual” zien we op de Nederlandse wegen al genoeg,
No Thanks!! :)
@ Rob USA: mee eens, maar over sommige usual suspects valt veel te vertellen dat nog niet zo bekend is, dus ik schrijf ’t lekker toch! ;)
Valt me een beeeeeetje van je tegen, RobUSA. Spreek je Sixtrey aan over zijn opmerking over de M3 maar niet op z’n kennis van HEMI. Jullie zijn toch niet van die fake american carlovers, he? Mensen die veel schreeuwen maar zelf ook niks weten over de amerikaanse auto-industrie. Kom op jongens! Dat kan beter! Deel jullie kennis met ons! Verlicht ons allen met jullie kennis!
@ Ruben – leuk stukje over een wagen waar ik het bestaan van niet eens wist !
@ Rob USA wat de Aalgladkade betreft heb je gelijk, ik heb er wel een Innocenti Cooper kunnen scoren…………met een kapotte motor, maar die jongens daar hadden destijds wel een neus voor apart betaalbaar exclusief rijden en daar kreeg je soms (vaak) vieze handen van !
ik vind het echt een leipe maffiabak! ik keb hem al van gran turismo 4 en daar was ie redelijk snel
GEWELDIG!!!
Doe de volgende keer maar die GMC Typhoon!! zijn er misschien maar 1 of 2 van in Nederland. Of een 1998 XJR, nu we het toch over super/turbocharged auto’s hebben. Deze GNX is geweldig. Staan er een aantal te koop in US. Niet zo heel lastig om er eentje te importeren.
@Rick Dos:Kennis is leuk maar ik ga meer voor macht!! En in dit geval houd dat in dat ik liever ervaar wat een HEMI is dan dat ik weet in welk jaar wie wat verkocht verzonnen gelogen heeft!! Zo heb ik 3 weken geleden in de HEMI SRT 8 mogen sturen en geloof me ik voelde die power liever zelf dan de wat er overal over geschreven staat (=kennis) !!!
Dus geen kennis maar ervaren/proeven/rijden/adoreren/luisteren/ruiken/passie dat deel ik liever met jullie !! Maar je als je alleen maar duits bent gewend dan weet je ook niet beter dan blijf je bij kennis uit boekjes halen!! No hard feelings :)
@de sjonnies:Leuk omschreven en de Aalgladkade lol!!
@Rick Dos:Capice (schrijf je dat zo??) En nog een toegift:
Ik ben ook altijd een voorstander van kennis uit de praktijk,daar heb je wat aan !! Daarom heb ik een monteur (Andre Neet) voor mijn classic die het zou kunnen horen/voelen wat er aan mijn auto zou kunnen mankeren en dat allemaal uit ervaring en dat is veel beter dan de “kennis” jongens van bv Pietersen in hun witte overalls!!!( en vaak goedkoper!) Read and learn!! :)
@rick nou rick dan zou ik maar beter je huis werk gaan doen want dat bedrijf heeft wel degelijk bestaan , hemi blok stamt orgineel uit 1957 en was toen geen onderdeel van chrysler is door ontwikkeld door mopar , voordat het bedrijf verschillende aandeel houders kreeg .voordat het de chrysler group naam kreeg.het blok de 392 vind daarvoor zijn oorsprong door een stel race fanaten . maar door de chrysler group heeft de jeep wrangler er de kroon mee afgestoken .
er zijn zelfs gekken die beweren dat het hemi blok afstamt van de toyota m blok , mafketels
Ik vind het een gave wagen, vind hem wel stoer!
@RobUSA
Dus eigenlijk zeg je dat je veel geschreeuw maar weinig wol bent. Zo jammer. ;)
@Corvette06
De FirePower V8 van Chrysler uit de jaren 50, zegt je dat iets? Dat is namelijk de voorloper van de HEMI’s die we nu kennen.
Chrysler heeft in die tijd HEMI getrademarked.
Let wel er is een verschil tussen de techniek Hemi en de NAAM HEMI. De techniek is al veel ouder. En nee dat was niet door een Amerikaan uitgevonden.
@ RICK KLOPT , DODGE CORONET HEMI BLOK 1950 maar was niet de chrysler group en daar ging het om dus stick to the point rick . vertel mij dus maar wie het waren die het blokoorspronkelijk hebben ontwikkeld , hint begin jaren 40 een amerikaan en een?
en de produktie starte pas in 1951
Hahaha!!! “The engine is only a 3.8…” ;) die amerikanen toch…
@corvettez06
:shock:
Het is je wel duidelijk wat het punt precies is? HEMI is een tradename. Een tradename die al in de jaren 50 geregistreerd is door Chrysler. HEMIspherical is een techniek die al in motoren werd toegepast sinds het begin van de 20e eeuw. En dat was niet door een Amerikaan ontwikkelt. Dat zijn twee punten die uit elkaar gehouden moet worden.
Daarnaast…je hebt ook door dat Dodge al sinds de jaren ’20 of ’30 tot Chrysler corp hoort?
En dus dat de Dodge Coronet ook onder Chrysler corp viel?
Je zou het eens moeten opzoeken. Helaas kan ik dat niet aangezien ik dit via de mobiel doe.
@corvettezo6
een gangetje naar wikipedia leert mij:
Hemispherical cylinder heads have been used since at least 1903; they were used by the Belgian car maker Pipe in 1905[5]], the Peugeot Grand prix Car of 1912, the Alfa Romeo GP car of 1914, Daimler, and Riley. Stutz built four valve engines, conceptually anticipating modern car engines. The BMW double push rod design, taken over by Bristol Cars, the Peugeot 403 and the Toyota T engine are other well known hemi engines. Harry Arminius Miller racing engines were also a notable example[6].
amerikanen waren wat chinezen nu zijn…
copycats… :)
@ RD
Dat jij je zo opwindt over de HEMI zeg. Die M3-facelift is ook een drama, ik weet het.
Opwinden? Moi?! Nee hoor, mijn edelgeleerde gestrenge edelachtbare Incognito. De M3 zie ik wel als ik zum casa ben.
Trouwens….thx Sebastian! :)
@ rick dos
no prob, :)
@ rob usa
“I’m the commander — see, I don’t need to explain — I do not need to explain why I say things. That’s the interesting thing about being president.”
aldus bush… :)
Ondanks dat we ‘off topic’ zijn gegaan .. is deze auto gewoon een cult auto. Op zich niet veel mooier qua styling dan een Ur Quattro uit dezelfde periode.
mooi .. dus Hemi is alleen een patent .. en geregistreerd door Chrysler ..
volgende vraag ..
heeft zo,n verbrandingskamer ook echt een voordeel tegenwoordig ??
of moet het nu maar voort leven als mythe ??
Buick GNX :D :D
@Rick Dos:Ja,ja ik zou het ook zo proberen te beeindigen als ik jouw was! :)
Maar die wiki “kennis” van jouw kan echt niet op tegen the real thing!! :)
@Lincoln: de Hemispherical head hebben als voordeel dat de kleppen relatief wat groter kunnen zijn en dat de stroom van het mengsel minder scherp hoeft af te buigen. Dat komt de vulling en de vermenging ten goede.
Nadelen zijn (waren) er ook. De kosten voor zo’n kop zijn iets hoger en het gewicht is doorgaans iets hoger… verder is het type kop meer geschikt voor grote motoren of voor turbo (of supercharger) applicatie omdat het koppel onderin de toeren wat minder is. Daarnaast was het vroeger wat lastiger om aan de emissie-eisen te voldoen.
hebbenheeft@wOoOdy .. tegenwoordig (laatste 20 jaar) is er toch een heleboel geexperimenteerd met verbrandingskamer vormen en flows ..
gaat het nu nog steeds op als de ideale vorm ??
of is het net zoiets als twinspark .. dat je gevoelsmatig gaat denken dat het revolutionair heeeeel goed is ..
@lincoln: als je wat afbeeldingen van cilinderkoppen bekijkt zie je dat de verschillen tegenwoordig niet gigantisch meer zijn… ideaal bestaat niet, maar de vorm heeft voor veel vermogen zeker wel echte voordelen.
Ferrari en Honda gebruiken koppen die net iets meer een knik hebben en dus bijna een mix zijn tussen Hemispherical en een V angled head… en dat zijn wel ongeveer de beste autobouwers…. dus dat zal een goed compromis zijn denk ik.
Hierbij een goede foto (er zijn er niet zoveel die een goed beeld geven) van een WTCC cilinderkop van de BMW 320SI. Hier zie je ook een mix van hemispherical en een klein beetje een hoek tussen de twee rijen met kleppen. Verder zijn de zijkant bij deze kop juist niet rond maar recht… daar zal wel een goede reden voor zijn…. maar daarmee is het geen Hemi natuurlijk.
Dit is een echte ouderwetse Hemi kop.
@wOoOdy .. thanks for the effort and info dude ..
History repeats itself??
Van V8 naar V6 en super/turbocharger motoren, wat zijn we op dit moment toch innovatief bezig he ;)
wow mijn vriend heeft net er een gekocht wat een machine zeg schitterend pit ruimte en luxe hoor