Het verhaal van de coureur die Le Mans (bijna) alleen won

Zelfs al zou het tegenwoordig nog mogen, dan zou niemand het proberen.

De 24 uur van Le Mans is ieder jaar een spekatakelstuk, ongeacht de hoeveelheid ongelukken, onderlinge gevechten en drama die ermee gepaard gaat. Met die gedachten in het achterhoofd moeten we wel toegeven dat de 86ste editie van de duurstrijd, die afgelopen weekend werd verreden, zeker een tandje of vijf spannender had kunnen zijn. Omdat de redenen voor de eenvoudige winst van Toyota wijdbesproken zijn, zullen we geen nabespreking houden, maar blikken we terug op een tijd waarin er nog écht heldhaftige gebeurtenissen plaatsvonden.

Voor dit verhaal moeten we terug naar de jaren ’50. We volgen Pierre Eugène Alfred Bouillin, beter bekend als Pierre Levegh. De geboren Fransman was een ware Renaissance Man. De Parijzenaar kwam in 1905 ter wereld en had brede interesse in sport. Niet alleen was hij een fervent ijshockey- en tennisspeler, hij blonk ook nog eens uit achter het stuur van menig sport- en formulewagen. De autosport was dan ook zijn voornaamste liefde; met name de 24 uur van Le Mans.

Naar verluidt stond een 18-jarige Levegh in 1923 al langs de hekken tijdens de allereerste editie van de langeafstandsrace en zou hij ieder jaar terugkomen om hetzelfde te doen. Levegh was bijzonder chauvinistisch en wilde dolgraag dat een Franse constructeur de wedstrijd zou winnen, het liefst met een Franse coureur achter het stuur. Met het aanbreken van de jaren ’50 kreeg Levegh zelf de kans zijn droom te verwezenlijken. In 27 jaar tijd had hij het slechts vijfmaal zien gebeuren, dus de druk om te presteren stond er zwaar op.

Levegh, die zes Formule 1-wedstrijden* verreed voor het team van Talbot-Lago, behield goede banden met de Franse autofabrikant en besloot in ’51 met dat materiaal deel te nemen aan de 24 uur van Le Mans. In de jaren daarop zou Levegh viermaal (’51-’54) voor de Franse equipe uitkomen. Na een vierde plaats te hebben gehaald tijdens zijn eerste deelname, keerde hij het volgende jaar terug met goede hoop. Dit terwijl hij dondersgoed wist dat het een enorme opgave zou worden de Ferrari’s, Jaguars en Mercedessen te verslaan.

Althans, dit dacht hij te weten. Na enkele ronden racen werden de Ferrari’s geplaagd door koppelingsproblemen, terwijl de Jaguars niet veel later te kampen kregen met oververhitting. De Britten waren het voorgaande jaar uiterst dominant geweest, maar bleken in ’52 niet opgewassen te zijn tegen de gruwelen van Le Mans. Tegen middernacht hadden alle drie de Jaguars het begeven. Ferrari kon het eveneens vergeten, daar de enige overgebleven 340 America Spyder zich inmiddels op enkele ronden achterstand bevond.

Zodoende kregen Levegh, in zijn Talbot-Lago, en een viertal Duitsers, verdeeld over twee Mercedessen 300 SLR, de leiding in de schoot geworpen. In het holst van de nacht greep de Fransman de leiding, maar de Duitsers zaten hem afwachtend in het kielzog. De prestatie getuigde van ongekende wilskracht. Na bijna 12 uur te hebben gereden was Levegh nog niet achter het stuur vandaan gekomen. Dit terwijl hij wel degelijk een teamgenoot had: René Marchand.

De ochtend brak aan een Levegh wilde nog altijd niet van ophouden weten. Logisch, want naarmate de race vorderde, had hij het gat tussen zichzelf en de Duitse clique alleen maar verder weten te vergroten. In de pitstraat waren ze echter niet zo blij met de krankzinnige actie van Pierre. Bij iedere stop probeerden zowel Marchand als zijn vrouw steeds meer dingen om Levegh uit de auto te krijgen. Toen bleek dat woorden hem niet konden overtuigen, probeerden ze het op hardhandige, fysieke manier, maar ook dit werkte niet. Levegh sloeg de omstanders van zich af en ging verder, op weg naar de zege.

Ondertussen had Alfred Neubauer, de teambaas van Mercedes, zijn coureurs tevergeefs het bevel gegeven om aan te zetten. Neubauer, een vooroorlogse man met conservatieve overtuigingen, verkondigde zijn tactiek te laat in de wedstrijd, waardoor de voorsprong van Levegh voldoende was om zich de overwinning toe te eigenen.

Mercedes bleef uiteraard doorrijden, maar de moed was ze stevig in de schoenen gezakt. De teleurstelling veranderde in het laatste uur echter in een ontploffende vreugde, toen de Talbot-Lago van Levegh ineens niet meer langs start-finish kwam. Hoewel de Silberpfeilen nog bijna 20 minuten goed moesten maken om hem bij te halen, hadden ze genoeg voorsprong op de concurrentie om beide auto’s in kalm tempo naar de eindstreep te rijden.

Niemand wist precies wat er met Levegh was gebeurd, maar het vermoeden was dat zijn vermoeide lichaam het had begeven en hij de auto in de muur had geparkeerd. Hoewel dit niet het geval was, wordt er nog altijd getwijfeld of de ware reden van de DNF alsnog aan hem te wijten is. De Talbot-Lago was gedurende de wedstrijd steeds onbetrouwbaarder gaan rijden, waardoor Levegh zichzelf ervan had overtuigd dat alleen hij de auto naar de finish kon loodsen. Een niet-functionerende toerenteller in combinatie met uitputtingsverschijnselen van zowel Levegh als de krukas zouden de doodsteek zijn geweest. Of Levegh het nu zelf heeft gedaan of niet, het feit blijft dat de zes-in-lijn na een gemiste schakelbeurt teveel toeren maakte en vrijwel direct het leven liet.

Dichterbij een overwinning zou Pierre Levegh niet komen. De Fransman kwam het volgende jaar niet verder dan de zevende positie en wist de race in ’54 na een ongeluk niet eens uit te rijden. De verknipte humor van Vrouwe Fortuna wilde dat Levegh, die in 1955 de overstap had gemaakt naar Mercedes, na een uitwijkactie van een Austin Healey het publiek in werd gekatapulteerd. Wat nog altijd geldt als de allergrootste tragedie in de autosport eiste de levens van meer dan tachtig mensen, inclusief die van Pierre Levegh.

Levegh zou zijn droom nooit verwezenlijken, maar zijn heldhaftige optreden op de 14e en 15e juni van 1952 staat voor altijd in het collectieve geheugen van autosportliefhebbers gegrift.

*Afgebeeld is niet Pierre Levegh, maar fabriekscoureur Louis Chiron.