Klibansky eat your heart out.
Het wordt hoog tijd om de zachte potloden en penselen met paardenhaar voor de dag te halen, want we gaan het hebben over kunst met een grote ‘K’. Of is dit kunst met een kleine ‘K’? Of is er totaal geen kunst aan? Precies dat is het mooie van kunst; het is een totaal subjectieve wereld waarin wat goed of slecht is op geen enkele manier objectief vastgesteld kan worden, maar slechts kan worden benaderd in een bepaalde ‘consensus’ van de grauwe meerderheid. Maar als die grauwe meerderheid iets mooi vindt, kan het object in kwestie dan nog wel extraordinaire zijn, of is het dan per definitie eigenlijk maar gewoontjes?
Inmiddels leven we in (de piek van?) de klassiekerboom en twijfelen er, in ieder geval binnen de autowereld, weinigen meer aan dat een mooie auto als kunst beschouwd kan worden. Waarom ook niet? Vertel iemand die op het oog een spatbord van een Ferrari 250 GT Lusso uit aluminium kan kloppen maar eens dat zijn werk minder kunstig is dan dat van een beeldhouwwerker, of Marcello Gandini dat Jeff Koons beter is met potloden dan hijzelf. Fun fact: toevallig was dit min of meer het onderwerp van mijn afstudeerscriptie en dan met name de vraag of auto’s dan ook, net als kunst, een bona fide beleggingsobject konden vormen. Ik begon eraan in 2009. Vervolgens explodeerden de waardes van klassieke auto’s en verdiende ik daar precies nul Euro aan. Ik had beter naar Andy Warhol moeten luisteren. Hij zei immers dit over kunst:
Making money is art and working is art and good business is the best art.
Had ik dat ter harte genomen had ik wellicht nu ook een projectje kunnen beginnen als de held van dit verhaal. Hij kocht via Bring a Trailer namelijk twee BMW M1’s in deplorabele staat. Het idee was aanvankelijk de auto’s te gebruiken als parts cars voor de twee M1’s die de beste man al had. Maar dat liep uiteindelijk een beetje anders.
Zijn eerste kapotte M1, een exemplaar uit 1980, was gecrasht in 1985 en had daarna decennialang stilgestaan. De auto zat aan de voorkant helemaal in elkaar, maar de achterkant, met daarin de motor, leek oké te zijn. De nieuwe eigenaar liet de motor herbouwen, maar had er daarna niet direct een bestemming voor. Dus zette hij de krachtbron op een standaard ter decoratie van zijn huis.
Op zich hebben we dat trucje al vaker gezien, maar in dit geval leidde het tot een wat groter project. Toen de eigenaar van de auto’s namelijk zijn tweede kapotte M1 kocht, was het idee aanvankelijk om de twee gelaedeerde bolides samen te voegen tot een werkend exemplaar. Doch met de eerdere ervaring met de motor in het achterhoofd, realiseerde de eigenaar zich dat hij wellicht iets beters kon doen met de kapotte M1’s. De man heeft namelijk een epische garage bij zijn huis en die kon nog wel wat aankleding gebruiken.
Zodoende ontstond het plan om een M1 aan de muur van zijn garage op te hangen, inclusief interieur en werkende koplampen. En zo geschiedde. Er werd een speciaal frame gemaakt om het ding op te hangen en na het nodige passen en meten vond de M1 een plek aan de muur. De garage is nu verder nog steeds een beetje kaal, maar de bedoeling is dat de resterende M1-goodies van de kapotte auto’s in de buurt van de hangende M1 geplaatst worden als een soort van ode aan BMW’s enige echte supercar. Een en ander is te zien in de video hieronder.
In de comments op Bring a Trailer werden enkele toespelingen gemaakt op wat de vrouw van de petrolhead van al dit autospul in haar huis vindt, maar de M1-held geeft te kennen dat hij de kunst van het leven in ieder geval sowieso onder de knie heeft:
I have a very understanding bride. I get to indulge my passion for automobiles, she gets to buy as many pairs of shoes and Lululemon apparel as she wants. She is giving me a run for my money but I do come out ahead. For this particular building project she got final say in everything related to the house while I got final say in everything related to the garage. Again, I think I ended up with the better part of the deal even though as a result I can only display cars and parts in the garage.
Waarvan akte.
Ik heb wel eens begrepen dat kunst allen dan kunst is, als het geen enkel ander doel heeft dan kunst te zijn, mensen aan het denken te zetten en discussie uit te lokken. In dat geval is het spatbord van de Ferrari 250GT Lusso geen kunst, maar ja, dat is de Nachtwacht dan ook niet – want daarover wordt niet gediscussieerd. En dit zou het dan wel zijn, want een auto die aan de muur hangt heeft elke gebruiksmogelijkheid verloren. Zeker een klassieke sportauto met ‘legendarische’ status.
Wie houdt ik voor de gek? Ik ben een totale Filistijn op het gebied van kunst. Ik weet wat ik mooi vind, verder kom ik niet. En ik zou best een M1 aan de muur willen hebben hangen, zolang als ik er ook eentje hebt die wel rijdt.
@ghengiskhan: het is denk ik nog simpeler. Kunst heeft geen ander doel dan kunst te zijn. Verder niks. Een mooie auto, een gebouw, een lamp is allemaal functioneel dus geen kunst. Hoewel ik begreep dat het schilderij “compositie met twee lijnen” van Mondriaan door de ambtenaren van de gemeente Hilversum een tijdje als anti-tochtschotje is gebruikt. Maar dat terzijde.
@pomoek: Er bestaat natuurlijk ook nog het begrip ’toegepaste kunst’. Dan gaat het om architectuur, mode, grafische ontwerp, design, etc. Dus disciplines waarbij er sprake is van een artistiek idee, maar ook van een bepaald nut. Je zou dus kunnen verdedigen dat het ontwerp van een Ferrari onder toegepaste kunst valt. Degene die het spatbord maakt is echter vooral een kundig ambachtsman.
Overigens is het idee dat schilderijen kunst zijn natuurlijk ook pas later ontstaan. Aanvankelijk dienden schilderijen vaak ook gewoon een praktisch nut, bijvoorbeeld het verbeelden van bijbelverhalen voor analfabeten. Het idee dat de schilder een kunstenaar is, die zich uitdrukt met zijn werk, kwam pas veel later. Voorheen was de schilder ook vooral een ambachtsman.
@donvincenzo: dat zeg ik: wat weet ik nou helemaal van kunst. En met ambachten kan ik me helemaal identificeren, want ik ben zelf instrumentmaker (geen muziek, google ‘t maar).
En een A4 aan de muur is geen kunst. Als het die A4’s zijn die ik denk, tenminste.
@ghengiskhan: Ik heb hier geen M1 aan de muur hangen, wel meerdere A4’s. Telt dat ook?
@donvincenzo: van die papieren A4’s?
@shibby: ik moest wel gniffelen?
Denk dat de motor na 30 jaar stilstand niet meer te redden was. Als object ziet het er geweldig uit, maar ik verwacht niet dat er nog leven in te krijgen was.
Nu is het gewoon een BMW aan een muur.
Kunst is het pas als je hem Who’s affraid of Freude am Fahren noemt en hem voor tientallen miljoenen aan één of andere geflipte museumdirecteur weet te verkopen.
@moveyourmind: briljante opinie. ??
@moveyourmind: gewoon een BMW aan een muur, trieste bevinding van zo’n toch wel unieke auto die niet aan ieders muur hangt, of wacht tenzij….
De sneer naar klibansky vind ik overdreven. Dat is een echte petrolhead en sympathieke gozer.
@redbee5: sneer, sneer, dat valt wel mee hoor. Plus ik denk dat Joseph blij is dat we ‘m noemen in een artikeltje over kunst.
@redbee5: hahah inderdaad, beetje appels met peren vergelijken. Enig vergelijk is kunst, de rest is ver te zoeken. Maarja das typisch Japie?
@redbee5: zijn kunst doet me op een of andere manier denken aan Kaws.
Tja, als je verder niks meer mee kunt dan kun je het nog altijd als siervoorwerp ophangen in je huis. Oh wacht, de garage..
Kunst kunstig kunde / ambacht. Neen, dit is geen kunst. Maar het is wel leuk, natuurlijk :-) Overigens maken al die schilders die zitten te kladderen op BMW-koetswerken ook niet meteen kunst. Wat dan wel weer kunst is met auto’s, is dit: https://www.chinati.org/images/collection/chamberlain/9330ChinatiIN0851.jpg
@bara: verdorie, de editor stript tekens weg. Bon, er stond dus: Kunst is niet gelijk aan kunstig is niet gelijk aan kunde / ambacht.
Op zich gaaf, maar zou een werkende M1 aan de muur niet leuker zijn?