Hij zegt het: ‘Iedereen mag ze lelijk vinden, maar ik ben trots op de koplampen van de 996.’
Als het over voormalig Porsche-ontwerper Harm Lagaaij gaat, komt het gesprek altijd uit op de koplampen van de 996. Het ergert Lagaaij niet: ‘Je moet nooit vergeten dat Porsche daardoor nog bestaat.’
Het is de zaterdag van de Historic Grand Prix. Ik loop naar het centrum van Zandvoort voor de jaarlijkse parade door het dorp, de rit van de raceauto’s door het centrum van Zandvoort. Onderweg valt mijn oog op een fraaie BMW Z1. Tien meter verderop staat de ontwerper van de auto, de Nederlander Harm Lagaaij. Zou hij eindelijk een passend vervoermiddel hebben gevonden voor de keren dat hij in Nederland verblijft? ‘Nee, die Z1 is helaas niet van mij, maar het bevalt mij ook om er hier een te zien. It aged well, vind je niet?’ Voordat ik iets over de Z1 kan zeggen, praat Lagaaij alweer verder. ‘Jij hebt toch een Mercedes? Kun je ons misschien even een lift geven?’ Natuurlijk, tegen Harm Lagaaij zeg je geen nee als hij om een lift vraagt. Gelukkig zei hij ook geen nee toen ik hem om een interview vroeg.
Zooitje
Harm Lagaaij, gevierd ontwerper, koninklijk onderscheiden, maar vooral herinnerd om de koplampen van de Porsche 996 en Boxster. Hij woont al decennialang in Duitsland en thuis spreekt hij Engels met zijn vrouw, een Italiaanse. ‘Het duurt altijd even voor het Nederlands weer op gang komt, daar heb ik een paar minuten voor nodig.’
We kunnen ons voorstellen dat Lagaaij het spuugzat is om altijd maar over die koplampen te praten. ‘Helemaal niet. De fout die veel mensen maken, is dat ze naar die koplampen kijken met de blik van nu. Porsche is nu succesvol en maakt ieder jaar winst. In die tijd waren de productiemethoden heel anders, de productie van de 911 was eerlijk gezegd een zooitje.’ Daarmee overdrijft hij niet: er zijn verhalen van fabrieksmedewerkers die kratten met onderdelen moesten doorzoeken als ze bijvoorbeeld een stuur in een 911 wilden monteren. Er werd hulp ingeroepen van Japanners om de productiemethoden te verbeteren.
‘En dan was er de 928, die aan het eind van zijn leven was. Als een auto een jaar of tien meegaat, moet je wat doen. Maar voor de 928 was geen volgende fase bedacht. Bovendien verloren we miljoenen. Als het dus gaat over de koplampen van de 996, moet je ernaar kijken met de blik van toen. Porsche was finished, feitelijk waren we out of business. Daarom moesten we die lamp op die manier maken. Alles zit in één unit: de koplampen, maar ook de richtingaanwijzers en alle andere lampen. Voor de 997 was ik ook verantwoordelijk, daar werden het twee units. Maar als je dan kijkt naar het materiaal, naar de productie, naar de tooling die je nodig hebt om het te fabriceren, zie je dat die lampen van de 997 misschien wel het tienvoudige kostten van die van de 996. Dat geld hadden we simpelweg niet toen we de 996 ontwikkelden, maar met zulke oplossingen konden we het bedrijf redden. Je moet nooit vergeten dat Porsche daardoor nog bestaat. Iedereen mag ze lelijk vinden, maar ik ben nog er nog steeds trots op. Nee, ik heb die koplampen van de 996 ook niet ingelijst boven mijn bed hangen. Maar je kunt wel zeggen dat we de koplampen van de 996 ervoor zorgden dat we die van de 997 konden betalen.’
Uitstapjes
Hoewel Lagaaij vooral bekend is om zijn werk bij Porsche, maakte hij ook uitstapjes naar andere merken. Naar Ford bijvoorbeeld, maar het was altijd lastig om te vinden wat hij daar nou precies deed. ‘Dat was eigenlijk heel eenvoudig, ik was daar verantwoordelijk voor het exterieurdesign van de Escort, de Sierra en de Scorpio. En natuurlijk de Sierra Cosworth.’ Die Escort was de eerste Escort met voorwielaandrijving, geïntroduceerd in 1980. ‘Bij de Scorpio ging het om de eerste versie,’ benadrukt Lagaaij. Vond hij de tweede versie wellicht minder geslaagd? Met een glimlach: ‘Eén merk waarbij ik het steeds over koplampen moet hebben lijkt me wel genoeg.’
Bijzondere projecten
Na zijn periode bij Ford vertrok hij in 1985 naar BMW, waar hij tekende voor het design van de Z1. ‘Die Z stond voor Zukunft, we waren met bijzondere projecten bezig.’ Toen ik laatst een kijkje mocht nemen in de heilige hallen van BMW Classic stond daar een Z1 Coupé Concept, was dat zo’n bijzonder project? ‘Ja, we wilden een kruising maken tussen de Z1 zoals die al in productie was en een SUV. Uiteindelijk werd het niks, niet omdat het concept niet goed was, maar omdat we de productielocatie kwijtraakten. Die was eigenlijk bestemd voor voorserie-auto’s en prototypes, vandaar dat de Z1 er in een beperkte oplage was en alleen linksgestuurd. Toen we die locatie kwijtraakten, betekende dat ook dat het project afgelopen was.’ Toch kun je wel wat overeenkomsten zien tussen de Z1 Coupé Concept en de latere Z3 Coupé, opper ik. ‘Nee, dat is echt wel een heel ander concept. Andere techniek, andere gedachte, totaal anders.’ Zijn contacten met BMW zijn nog steeds goed; je kunt Lagaaij nog regelmatig zien racen met klassieke BMW’s, maar ook bij het mede door BMW georganiseerde Concorso d’Eleganza Villa d’Este zit hij jaarlijks in de jury.
Verslavend
Toch vertrok hij na vier jaar bij BMW naar Porsche. ‘Ik was er natuurlijk eerder geweest en ze vroegen me terug. Vaak wordt gedacht dat design auto’s tekenen is, maar het is veel meer dan dat: we moesten nadenken over hoe we efficiënt auto’s konden bouwen, maar ook hoe we tegen redelijke kosten meer modellen konden bouwen. Zo ontstond de Boxster, die tot de A-stijl gelijk was aan de 996.’ Het is niet overdreven om de Boxster aan te merken als de auto die Porsche redde, al noemen anderen de Cayenne zo. Ook door Lagaaij ontworpen, net als de Carrera GT. Zelf rijdt hij op dit moment overigens in een Cayenne, met een bijzondere constructie achterop. ‘Zo kan ik mijn motorfiets meenemen, een KTM. Direct achterop de auto, dat rijdt zoveel fijner en makkelijker dan met een aanhanger. Ik praat graag over auto’s, maar dit is sinds een jaar of tien mijn echte passie. Als ik zie dat het weer in de bergen goed is, rijd ik erheen. De Alpen heb ik nu wel zo’n beetje gehad, nu zijn de Pyreneeën aan de beurt. Verslavend!’
Foto’s: Luuk van Kaathoven
bmw507coupe zegt
Ik ben er niet trots op
camber24 zegt
@bmw507coupe: Lees het artikel eens. Ben je er dan nog steeds niet trots op?
martinus zegt
@camber24: Porsche gered door goedkope koplampunits.
Ik ben er ook wel blij mee, Porsche is toch een fijn de verfijndere Duitse fabrikanten dus mooi dat ze er nog zijn.
Bovendien, die minder mooie lampen maken deze generatie Porsche financieel bereikbaarder voor iedereen.
camber24 zegt
@martinus: mee eens
lincoln zegt
@martinus:
Gered door koplamp units !!
Klinkt onnozel ..
Echt ook iets voor de “hoger opgeleide” om met dat soort prietpraat te koketteren ..
Nog meer broodjes aap ..
oldekamp zegt
@lincoln:
Laat u dan maar eens goed informeren. Porsche kampte in die tijd daadwerkelijk met enorme problemen, zowel financieel alsmede op de productielijn. Dr. Wiedeking was verantwoordelijk voor het implementeren van LEAN, een managementsysteem dat er kort gezegd voor zorgt dat alles zo efficiënt mogelijk gedaan word en er constant word verbeterd. Dit zorgde ervoor dat de stellingen, waarin de productiemedewerkers moesten zoeken naar onderdelen, in hoogte én in aantallen werd gehalveerd. Dit heeft ook direct invloed gehad op de vormgeving en productie van de 996 koplampen. ;)
bofkont zegt
Gelijk heeft hij , niets mis mee!!
Prachtige wagen de 996, een nieuw tijdperk voor de 911 met zijn eerste watergekoelde motor.
Persoonlijk is de 993 mijn favoriet.
hamerhaai zegt
Absoluut, worden ook weer mooier nu naar verloop van tijd.
Jochempie zegt
Ik heb me nooit gestoord aan de koplampen van de 996, en ik vind de softe vormen van het model, hoewel erg period-correct aan het eind van de ’90’s, best goed gerijpt. Ik vind de 996 een prima Porsche om je in te vertonen, als ‘ie maar in nette staat verkeert.
Met name de echte spiegelei-koplampen, ja, dat is écht jaren 90-design. Net als rode achterlichten met grote oranje knippers. Het heeft gewoon z’n plekje in de tijdsgeest, en ik vind het best wat hebben!
bsxc2 zegt
@Jochempie: hallo 4 serie
Rhyo zegt
@bsxc2: ja echt he, erg vreemd.
hammond zegt
En terecht Harmpie!
Citrofiel zegt
Leuk stuk @perry_snijders! Nederlanders achter bekende auto’s. Meer van dit!
janmetdelangeachternaam zegt
Leuk artikel, nooit geweten
tkoote zegt
Helemaal eens met de beste man. Productiemethodes worden vaak vergeten bij het aanschouwen van een nieuwe auto (ook door mijzelf) maar er gaat een wereld van beslissingen en regelgeving achter ieder detail waar menig mens totaal geen weet of besef van heeft. Het moet frustrerend zijn voor ontwerpers om daar steeds mee geconfronteerd te worden (Multipla anyone?).
En bovendien vind ik als niet-911-liefhebber de 996 de enige mooie van het setje, maar dat terzijde.
bierbuik zegt
@tkoote: dat is een goeie, misschien een idee @autoblog ?
Het verhaal achter de multipla, ik ben benieuwd!
bartjeeh zegt
@bierbuik: de oude multipla’s zijn prachtig!
bigfun zegt
@bartjeeh: dan wil je je vrouw liever niet zien
kilum zegt
@kilum: Er gaat iets helemaal fout in mijn reactie hier. Maar ik geloof dat hij gemixed word met die van Vieze Freddie
tkoote zegt
@bierbuik: heb altijd begrepen dat ze met een vijfzitter mpv bezig waren totdat de scenic opeens op de markt verscheen. Omdat dat zo’n goede auto bleek te zijn raakten ze in paniek om een unique selling point te hebben, maar de ontwikkeling was al vergevorderd. Dus om toch uniek te zijn hebben ze er een zeszitter van gemaakt en alle delen “los van technische werking; lees onderstel, motor etc) daarop aangepast. Wat dus resulteerde in de bobbel.
viezefreddyw zegt
Ik vind het allemaal wel meevallen wat betreft de koplampen. De niet Porsche-liefhebbers (wat ik ook ben) zitten wel eens te miepen dat het niet mooi is enzo en ook de Porsche-liefhebbers zeggen dat het niet Porsche-waardig is en weet ik veel.
Ik vind ze best fraai, het was namelijk eindelijk eens een heel ander design dan alle andere 911’jes. Het was wat gedurfder en qua design mis ik dat altijd bij een 911. Het is namelijk elke keer weer hetzelfde, alleen het nieuwere model is wat strakgetrokken ten opzichte van het vorige model. Ik beschouw een nieuwe 911 dan ook niet als een nieuwe 911 maar als een facelift. Dus wat dat betreft is de 996 zeker geslaagd.
Off-topic: ik moet zeggen dat de stukjes die schrijver Perry Snijders schrijft, zoals columns als deze, een echte aanvulling zijn voor AB. Heel prettig leesvoer en hier en daar educatief. Een echte toevoeging, ga zo door.
perry_snijders zegt
@viezefreddyw: Thnx, en af en toe even off-topic is niet erg ;-)
BaRa zegt
@viezefreddyw: Als het over “ander design” gaat bij Porsche heb je echt wel wat andere keuze dan de 911’s met de lelijke koplampen. Denk maar aan de 914, de 924, de 928 of de 944.
2wheeler zegt
Heb ze nooit lelijk gevonden! Maar blijven jullie ze maar lelijk vinden, gunstig voor de prijs!
Dutchdriftking zegt
De facelift ‘Turbo’ lampen zijn ook best gaaf.
bmwalpina zegt
@perry_snijders: Petje af! Wat een tof interview. Het artikel van BMW vond ik ook erg gaaf. Ga zo door!!
ikbenmnzus zegt
Leuk artikel, maar de 996 blijft de lelijkste 911. Sorry, gewoon een feit, geen mening.
Jochempie zegt
@ikbenmnzus: Ja, natuurlijk is dat geen mening. Net zoals dat God bestaat.
camber24 zegt
@ikbenmnzus: nee hoor, is gewoon een mening, geen feit. Geeft niks hoor, we vergissen ons allemaal weleens toch.
ikbenmnzus zegt
@camber24: Ik heb toevallig nogal veel moeite met mij vergissen. Dus het blijft toch een feit ;)
hamerhaai zegt
@ikbenmnzus: als je vader weer afwerkt omdat je denkt je zus te zijn bijvoorbeeld.
ikbenmnzus zegt
@hamerhaai: Niveautje hoor. Klasse.
Jochempie zegt
@ikbenmnzus: Dus we beleven een zeldzaam momentje? Dat moeten we koesteren. Even allemaal op Print Screen drukken!
ikbenmnzus zegt
@Jochempie: Haha. *duim op*
Rick-dos zegt
Kijk, dit zijn nou het soort verhalen waar ik van hou. Totaal geen fan van de 996 maar als je dan dit achtergrondverhaal er bij hoort en denkt kijk je ineens heel anders tegen die lichten aan.
Top!
camber24 zegt
@Rick-dos: werpt een heel ander licht op de zaak. Get it?? Okee, ik ga wel weer…
bierbuik zegt
@camber24: er gaat geen lampje branden?
rolov zegt
@camber24: je bent niet echt een licht he…
camber24 zegt
@rolov: ;-)
camber24 zegt
Heel erg sterk artikel! Vaker doen AB
OT: leuk verhaal, van een goede ontwerper. Leuk dat z’n 996 eruit wordt gelicht en achtergrond geeft over die koplampen. Leuker dan een lofzang over de Carrera GT, die lofzang zien we allemaal wel. Echt heel erg goed!!
clarkson zegt
Ik geef hem gelijk. En met de tijd begin ik de 996 steeds mooier te vinden.
Rick-dos zegt
Stond er ooit ene Jeremy Clarkson heel popiejopie te verkondigen bij een segment over de 997 dat Porsche de luiste designers had. Als je dit dan leest zijn het keiharde werkers geweest om een zinkend schip drijvend te houden….Thanks, Jeremy.
rolov zegt
@Rick-dos: iedereen wist dat de 996 de redding voor Porsche moest zijn en was. Samen met de cayenne en de boxster. De boxster wist ik niet trouwens. Dus de 997 is gewoon weer ouderwets Porsche . Uiteindelijk zien ze er allemaal hetzelfde uit op de 996 na. En toch ook weer niet . ;)
Rick-dos zegt
@rolov: Feitelijk is de redding van Porsche ingezet met de 993. Dat was het model dat in Amerika als warme broodjes over de toonbank ging. De 996 moest dat consolideren en de Boxster en Cayenne moesten ze weer helemaal terug brengen. Is ze aardig gelukt. ;)
lolikbenbol zegt
Wat een leuk stuk zeg! Zo ff op de maandagavond. Ik zal jullie die “file op A1”-flauwekul van vanmiddag vergeven. ;)
reinoutgtr zegt
Leuk artikel! Weer wat kennis rijker :)
pinut187 zegt
Interresant artikel, weer wat wijzer geworden.
sanderz28 zegt
Nou zet maar een 996 gt3 rs voor de deur, heb ik geen problemen mee hoor.
porschelars zegt
Ontzettend gaaf artikel, meer hiervan graag!
cossiekiller zegt
Tof artikel!!
Toen de Syclone verkocht was ben ik nog een tijdje op zoek geweest naar een nette 996 4S, dit vind ik één van de mooiste Porsches ooit.
t1mothys zegt
Prima artikel! Als het kan graag meer :)
eefie zegt
Leuk artikel, makkelijk te lezen. Top!
maxximum zegt
Hij heeft wel smaak van motoren
naamloos3 zegt
leuk interview
ik heb misschien een wansmaak want ik heb de 996 met zijn koplampen altijd de mooiste porsche gevonden
Klassiekerrally zegt
Fijn leesvoer! De Lagaaij-koplampen redden Porsche. @perry_snijders zorgt er voor dat ik weer eens op AB kom. Redding heeft de site niet nodig, maar toch… :)
lincoln zegt
Ach jee .. We hebben een nieuwe 159 ..
Anyway ..
Ik was al fan before jullie allemaal fan waren ..
Dus ik heb gewonnen ..
viezefreddyw zegt
@lincoln: Maar jij wint altijd. Het zijn er alleen maar weinig die dat doorhebben.
Tuono zegt
De boxster zoals op de titelfoto is ook wel een pareltje in dit zeegroen met antraciete velgen.
Mooi artikel overigens:)
galgootje zegt
@perry_snijders Erg leuk artikel!! Dikke complimenten!
dr420blazeit zegt
Mooi verhaal, lekker lang. Verder ben ik nog steeds van mening dat die koplampen van de 996 afschuwelijk zijn!
mcshine zegt
Het zou de eerste ontwerpen zijn die toegaf dat het een geslaagd ontwerp is. Tussen de regels door lees ik goedkoop en tijdsgebonden, dat zijn woorden die een ontwerper meestal niet gebruikt. Een goed ontwerp hoort dus juist tijdloos en elegant te zijn.
e38ossie zegt
Ik blijf een BMW Z1 fan. Tijdloos ontwerp puur gericht op rijplezier.
stijn_vandamn zegt
Die lichten zijn niet zo erg, het dashboard daarentegen , daar moet je altijd op kijken.
En in de 9×6 is het niet om aan te zien, algemene vorm en center console zijn nu reeds erg gedateerd
te druk, te veel lelijke rondingen en oval knoppen.
Het was een complete breuk met de vorige 911’s.
En ook allemaal terug beter herschikt in de 9x7s.
Harm zou beter trotser zijn op de 924 en 944, die hebben Porsche evengoed gered.
En het is een klassiek jaren 80 design waar iedereen meteen weet wat het is.