Fiat Panda 100HP (169)

Sommige auto’s zijn spotgoedkoop ontworpen en werken uitstekend. De Fiat Panda 100HP was zo’n auto.

Sommige kleine auto’s zijn legendarisch. De Mini, de Renault Twingo en de Fiat Panda zijn goede voorbeelden. Het grote probleem is: hoe ga je zo’n auto in hemelsnaam opvolgen?

Het is iets dat je vaker ziet bij zeer geslaagde én extreem succesvolle auto’s. Men houdt de auto te lang in productie, vanwege de blijvende sterke vraag. Op een gegeven moment moet er vernieuwd worden en valt het resultaat altijd tegen. De Renault Twingo II, Mini Metro en de Fiat 126 zijn goede voorbeelden daarvan. Geen slechte auto’s, maar met zo’n ouder is model het gewoon erg lastig om je stempel te drukken.

Hoogtijdagen

De Fiat Panda beloofde zijn hoogtijdagen in de jaren ’80, maar was voor Fiat in de jaren ’90 nog te succesvol om ‘m van de markt te halen. De Fiat Cinquecento mocht als moderne opvolger va de Fiat 126 het opnemen tegen de modernere concurrentie. Een wedstrijd die de olijke Italiaan verloor: de eerdergenoemde Twingo en Ford Ka waren toen ongenaakbaar.

Twee modellen

Fiat had dus niet één, maar twee modellen in het A-segment die eigenlijk niet mee konden komen met de concurrentie. In 1998 loste de Fiat Seicento de Cinquecento af. De Seicento moest het uitzingen tot 2004. Ondanks dat de Seicento eruit zag als een modern autootje, was het in technisch opzicht gewoon een Cinquecento. Het koetswerk was wat olijker, maar de rest was vrij oud. De Cinquecento was zelf ook al niet de meest moderne auto, dus Fiat moest zijn best doen om orde op zaken te stellen.

Heer en meester

Net als met de originele 500 en Panda heeft bewezen, kan Fiat heer en meester zijn als het gaat om kleine autootjes. Ze waren het gewoon eventjes verleerd c.q. vergeten. Natuurlijk kwam het door een ernstig gebrek aan geld, zoals altijd. Overigens kan een autofabrikant in het nauw, hele fraaie sprongen zetten. Zo was de 205 de redding voor Peugeot. De nieuwe compacte Fiat moest eigenlijk alles zijn: karaktervol, praktisch, ruim, compact, goedkoop. Een hypersportwagen ontwikkelen is eigenlijk heel makkelijk: zoveel mogelijk vermogen en maak de auto zo aerodynamisch als het kan. Een kleintje dat aan bizar veel eisen moet voldoen én waar op verdiend kan worden: dat is lastiger.

Marge

Om dat laatste voor elkaar te krijgen, kun je twee kanten op. De eerste optie is om de goedkoopste variant te bouwen en daar er zoveel mogelijk van te produceren. Dat gebeurde met de Renault Twingo, Fiat Seicento en Ford Ka: heel weinig keuze qua motoren en transmissies en geen keuze qua carrosserie. Bij Fiat wilden ze een andere weg inslaan. De Panda moest een platform worden waarop alles mogelijk was. Denk aan bijzondere opties die je normaal gesproken alleen op luxere en duurdere auto’s ziet. Veel keuze qua aandrijflijnen. Veel variatie in uitvoeringen. Zodat je je jouw auto kunt samenstellen zoals jij het wenst. Aan de ene kant zorgt dit voor een minder vloeiend productieproces, maar er zit wél lekkere marge op.

Simba Concept

De auto maakte zijn debuut als de Fiat Simba Concept. Deze werd getoond op de Bologna Motor Show in 2002. Het was een soort spirituele opvolger van de kleine Japanse terreinwagentjes uit de jaren ’90 of natuurlijk een moderne interpretatie op de legendarische Panda 4×4. De auto was dermate opgetuigd met allerlei accessoires dat niet direct duidelijk was dat er een productiemodel achter schuil ging. Gelukkig begon het belletje tijdens de Salon van Genève in 2003 al een beetje te rinkelen.

Fiat Gingo

Het resultaat was de Fiat Gingo. Je bedenkt het niet. Een soort guitige dingo of zo. Namen bedenken kan heel erg lastig zijn. Een naam moet herkenbaar zijn, goed klinken en wereldwijd niet al te veel betekenen. Dat wil zeggen: er moeten geen andere gênante connotaties zijn. Fiat Nederland had al ervaring met de Fiat Croma. Het publiek was nog niet overtuigd van de naam Gingo. Gelukkig de Franse autoproducent Renault ook niet. Zij vonden de naam veel te veel lijken op ‘Twingo’, te meer omdat de auto concurreerde met de kleine Renault. De rechter stelde Renault in het gelijk en Fiat kon een nieuwe naam bedenken.

Andere naam

Fiat moest op zoek naar een nieuwe naam en snel ook. De ‘Gingo’ was namelijk allang klaar. Een herkenbare naam voor een kleine Fiat. Fiat had geen tijd om naar een patentbureau te gaan en een onderzoek in te stellen of de nog te bedenken naam in het Vlaams iets betekent waar Goedele Liekens boeken over vol schrijft. Wat dat betreft was het meer dan logisch dat Fiat een legendarische naam uit de mottenballen haalde: Panda.

Functioneel

De Panda was ook een briljant autootje. De totale lengte was 3,53, drie en een halve meter! Dankzij een breedte van 1,57 meter en met name de hoogte van 1,54 meter waren de binnenmaten heel verdienstelijk. Omdat de Panda relatief licht was (vanaf zo’n 820 kilogram), hoefde er geen grote motor in om de auto fatsoenlijke prestaties mee te geven. De bagageruimte was met 206 liter niet overbemeten, maar als je het bankje neerklapte ontstond er 775 liter.

Voor zo’n kleine stadsvlo helemaal niet verkeerd. Het waren niet alleen de afmetingen, maar ook de indeling van het geheel. Packaging, zoals de Britten zo mooi zeggen. De neus was relatief kort, met de cabine vrij ver naar voren. Dankzij de hoekige lijnen was het allemaal vrij rechttoe en rechtaan, maar ook functioneel. Bovendien was de auto zeer toegankelijk met vier deuren én een achterklep.

Motoren en uitvoeringen

In tegenstelling tot veel andere A-segmenters was er een woud aan keuze voor de aspirant-Panda-klant. Aanvankelijk was er een 1.1 met 54 pk en 1.2 met 60 pk. Op het asfalt was het verschil tussen die twee groter dan op papier. De 1.2 was soepeler, stiller, zuiniger en feller dan de 1.1. Een jaar later kwam er een diesel bij, de befaamde 1.3 MultiJet met 70 pk. Dit type auto is inmiddels helemaal uitgestorven, maar als je wil hypermilen is de combinatie van een lichte Panda en een compacte dieseltje uitstekend. De Panda diesel kreeg echter een matig energielabel, vanwege de compacte afmetingen. Inderdaad dezelfde logica waardoor een Maybach 62 een gunstiger milieulabel had dan de Maybach 57.

Panda 4×4

Fiat had een naam hoog te houden als het gaat om capabele klimgeiten. Er zijn drie verschillende Panda 4×4’s. Allemaal gericht op een andere klant. Eigenlijk heeft de basis versie zo zijn charmes. Het is namelijk een kale Panda met toevallig alleen vierwielaandrijving. Het was voornamelijk een functioneel karretje in de geest van de Suzuki SJ410. Dus de bumpers waren niet meegegespoten.

Waarom zou je? Die beschadigen toch alleen maar. Je kreeg geen lichtmetalen velgen. Sterker nog: ook wieldoppen moest je ontberen. De reden was simpel: die beschadig je toch en je raakt ze toch kwijt. Deze Panda’s zie je in Noord-Italië nog heel erg veel rijden. Het is een beetje de standaarduitrusting voor iedere Italiaan aldaar. Je hebt een flesje water mee, een zakmes, een spiegeltje, een mobiele telefoon en een Panda 4×4.

Panda Climbing

Een stapje hoger was de Panda Climbing. De naam gaf al de intenties weer van de auto. Het was alleen iets minder basaal dan de Panda 4×4. De bumpers waren nu wel meegenoten, maar voorzien van bescherming. Ook waren wieldoppen eindelijk standaard! Een groot verschil was dat de Panda Climbing veel luxer aangekleed kon worden. Een groot navigatiesysteem, panoramadak, climate control of ESP? Het was allemaal mogelijk.

Panda Cross

Het kon nog een stukje stoerder dan de Panda Climbing. De ultieme gems onder de Panda’s is de Panda Cross. Deze kwam in 2006 op de markt. Eerst konden we kennis maken met de Panda ‘SUV’ concept. Deze evolueerde zich tot de productieversie van de Panda Cross. Het is duidelijk te zien waar Fiat de inspiratie vandaan haalde. Het was namelijk overduidelijk de Simba Concept van vier jaar geleden. De Panda Cross was altijd voorzien van vierwielaandrijving en een 1.3 JTD motortje.

Panda Sporting

Hoe briljant de eerste Fiat Panda ook was. Er was geen speciale sportuitvoering. In commercieel opzicht heeft dat vaak geen zin: dankzij de mechanische upgrades wordt zo’n autootje dermate duur dat men een modelletje groter koopt. Dat kon je zien aan de Cinquecento Sporting en Seicento Sporting. Ondanks de nodige dikke bumpertjes en enkele mechanische upgrades, waren de motor, transmissie en het grootste gedeelte van de ophanging gewoon gelijk als een normale uitvoering.

Dat was ook het geval met de Panda Sporting. Een iets sportievere aankleding, lichtmetalen velgen en twee racestrepen moesten de sportieve intenties duidelijk maken. Helaas was de auto net zo sportief als Robben in een Mexicaans strafschopgebied. De Panda Sporting is overigens alleen in het Verenigd Koninkrijk geleverd in een beperkte oplage van 400 exemplaren.

Panda 100HP

Het echte vuurwerk kwam pas in 2006 in de vorm van de Fiat Panda 100HP. Eigenlijk best vreemd dat Fiat deze benaming koos. Rond deze periode zat Fiat in een soort overgangsfase. In de jaren ’90 kregen de semi-snelle sportieve Fiats de ‘Sporting’-badge en de snelle sportieve Fiats het ‘HGT’-label. Die badge werd uitgefaseerd ten faveure van de ‘Abarth’ badge. Kortom, Fiat had wat uit te kiezen, maar koos voor een het eenvoudige 100HP. Vroeger (heel vroeger) gebruikte Fiat (en veel andere merken) deze benaming voor hun auto’s.

Basaal sportief

Dat deed Fiat waarschijnlijk ook omdat de Panda 100HP een beetje een tussen wal en schip autootje was. Er was teveel aan gesleuteld om te stellen dat het slechts een pakket was, maar auto’s als de Suzuki Swift Sport en Renault Twingo Renault Sport (die iets later op de markt kwam) waren aanzienlijk serieuzer. De Fiat 100HP was basaal vervoer voor de sportieve doch kostenbewuste automobilist. Je allereerste sportieve Italiaanse auto.

Aangenaam dik

Dat kon je al zien als je naar buiten keek. de Panda 100HP was aangenaam dik gemaakt. De Panda stond met zijn buik dicht bij de grond in vergelijking met de huis,- tuin en keukenpanda. De lichtmetalen velgjes waren ook zeer geslaagd, ondanks hun bescheiden diameter van 15″. Om die velgen waren 195/45R15 banden gemonteerd. Niet bijzonder exotisch, maar net voldoende om sportief te zijn.

Stoere grille

Verder kon je de Panda 100HP herkennen aan het extra dikke voorbumpertje, met een enorm stoere grille. Op een Mercedes-Benz GLE (of dergelijke auto) is een grote grill nergens voor nodig en werkt het storend, maar op een Panda is het gewoon heel erg koddig. Ook de achterbumper en skirts droegen bij aan de feestvreugde. Verder kreeg je een achterspoiler, verchroomde uitlaatpijp en een ‘100HP’ badge. De ‘Panda’-badge was nu in het rood uitgevoerd.

Pandamonium

Mocht het niet voldoende zijn, kon je destijds ook kiezen voor het Pandamonium-pakket. Daarmee kreeg je Panda 100HP nog meer streedcred, ondanks dat ‘ie geen meter harder liep. Het Pandamonium bestond uit streep aan de zijkant, zilvergrijze spiegelkappen en donkergrijze lichtmetalen velgen. Daarachter zag je rode remklauwen. Het gaf de Panda een soort Abarth-achtige uitstraling.

Onderstel

Het waren niet alleen maar sportieve looks, de Panda 100HP had ook daadwerkelijk de hardware. Zoals vermeld was de Panda 100HP lager. Dat niet alleen, de veren, dempers en veerbussen waren veel straffer dan origineel. Ook de remmen kregen een welkome upgrade: voor was de Panda 100HP voorzien van 257 mm grote schijven en aan de achterkant waren ze 240 mm groot. Vergeet niet dat de gewone Panda gewoon trommeltjes had aan de achterzijde.

Motor

Het hoogtepunt van de Panda 100HP is natuurlijk de 100 pk sterke motor. Deze FIRE-motor deed dienst in de toen nog vrij nieuwe Fiat Grande Punto. In dat model leverde het blokje 95 pk, maar middels een paar kleine aanpassingen was de motor goed voor 100 trappelende paarden en 133 overenthousiaste Newtonmeters. De 1.368 cc grote atmosferische viercilinder was gekoppeld aan een handbak met maar liefst zes voorwaartse verzetten.

Prestaties

Natuurlijk, in absolute termen ging het nergens over. Van 0-100 sprinten duurt 9,5 seconde en de topsnelheid is 185 km/u. Niet spectaculair, maar het vertelt het halve verhaal. Een nieuwe Mercedes E200 (bijvoorbeeld) is véél sneller, maar is dat in het echte verkeer ook het geval? De Fiat Panda 100HP was zeer compact en uiterst precies te plaatsen. Bochtjes, smalle straatjes, drukke wegen: de Panda kon je bijna altijd en overal volgas door loodsen. Mede dankzij de nieuwe ‘sport’-stand voor de besturing, die de extra lichte ‘City’-stand verving.

Einde productie

De Fiat Panda 100HP was leverbaar van 2006 tot 2011. Daarna werd het model van de markt gehaald. De 100HP was ook een beetje overbodig geworden in de tussentijd. Fiat was erachter gekomen dat je met een Abarth 500 veel meer geld kon verdienen, zonder dat dit enorm veel extra geld koste.

Goedkoop

De Fiat Panda (169) zal niet de geschiedenis ingaan als de snelste, duurste of meest bijzondere auto. Sterker nog, er zijn een hoop andere betaalbare hatches die minimaal net zo leuk zijn. Er is een héél belangrijk getal aan de Fiat Panda 100HP dat je mee moet rekenen om de auto te kunnen waarderen: 14.000. De hoeveelheid euro’s die je nodig had om er eentje aan te kunnen schaffen. Tot op de dag van vandaag is er geen auto die ook maar in de buurt komt van de hoeveelheid geproduceerde grimassen per euro.

Garantie

Want dingen als centrale deurvergrendeling met bliep, een airco, mistlampen, radio CD-speler én twee jaar garantie waren allemaal standaard. De Fiat Panda 100HP was een kleine miniatuur hot hatch met genoeg peper. Je kon m enorm mishandelen. Als een ware hot hatch liet ‘ie merken daar ook lol in te hebben. De motor kon een flink keeltje opzetten en de wieltjes piepten het uit (ESP was gelukkig een optie).

Verzamelen

De 100HP was zeker niet perfect, overigens. De stoelen gaven minder steun dan de gemiddelde barkruk, dankzij het plankharde onderstel was elke vorm van comfort ver te zoeken. Sowieso is verfijning totaal niet aanwezig in de Fiat Panda 100HP. De afwerking was redelijk voor elkaar, doelmatig was troef. Geen probleem, het is een auto die je moet gebruiken, niet in een garage zetten om te verzamelen.

Kekke hatchbacks

We zijn nu op weg naar een nieuw tijdperk. Elektrisch rijden moet het helemaal gaan worden. Dat geldt óók (of misschien wel juist) voor de kleine autootjes. Voordat we de benzinemotor compleet afschrijven, heeft dat motortype zijn voordelen. Op dit moment vinden ‘we’ een de Mini-e (1.340 kg), Renault Zoe (1.502 kg), Honda e (1.525 kg) leuke, kleine kekke stads-hatchbacks. Die gewichten zijn natuurlijk onvergeeflijk. Want de Panda 100HP maakt er gehakt van.

Actieradius

Het zijn mobiele Prada-tassen, geen functionele autootjes. De Panda is veel beter ontworpen: meer ruimte, vijf deuren, praktischere indeling van het interieur. Als auto helemaal, want de 100HP woog slechts 950 kilogram. Constant plankgas rijden (wat feitelijk de bedoeling was van de 100HP) en nóg dook het verbruik niet onder de 1 op 12. Ondanks een pipet als brandstoftank, had de Panda 100HP een actieradius van minimaal 420 km en een laadtijd van slechts 5 minuten.

Meesterwerkje

Het mooiste is dat het allemaal hand in hand ging. De Panda 100HP was functioneel, praktisch, betrouwbaar en goed voor vele bochten volgas, zich vastbijtend in de bumper van een op papier veel snellere auto. Net als een Jack Russell pup had de overactieve Panda 100HP niet door dat er ook sterkere auto’s waren. Juist dat onverschrokken karakter wist te de heren ingenieurs in een auto van 14 mille te gieten. Wat dat betreft hebben die ingenieurs een klein meesterwerkje afgeleverd.

Meer lezen? Dit is de special van de eerste Fiat Panda!