Deze elektrische Mercedes met 816 pk haalt ook nog eens dik 500 km op een volle accu.
Als we het hebben over elektrische auto’s, dan gaat het vaak over range en dat het niet voldoende is. Je moet natuurlijk een beetje ‘omdenken’. Met een elektrische auto – mits je thuis kunt laden – vertrek je altijd met een volle lading. En de dagen dat je honderden kilometers per dag rijdt, zijn vaak op twee handen te tellen.
Voor veel kleine auto’s heb je aan 200-300 km actieradius echt meer dan genoeg en voor een grote auto is 400-500 km echt meer dan zat. Houd wel in het achterhoofd dat je telkens een loodzware accu meetorst voor die twee keer per jaar dat je op vakantie gaat.
Maar dat is met auto’s het geval, met vrachtwagens zit dat natuurlijk compleet anders. Die rijden daadwerkelijk veel kilometers. Voor hen is er de nieuwe Mercedes-Benz e-Actros 600.
Elektrische Mercedes met 816 pk
Dit is een elektrische vrahtwagen met 544 pk en 816 pk piekvermogen. Volgens Mercedes-Benz Trucks is het de bedoeling dat deze auto uiteindelijk de dieseltrucks gaat vervangen. Daarvoor hebben ze in de aanbieding: een range van 500 km! Daarvoor heeft de e-Actross een flink accupakket nodig: dik 600 kWh, ongeveer tien keer zo groot als bij een gemiddelde elektrische auto. Het pakket bestaat uit drie 207 kWh-batterijen. Volgens Mercedes moeten de batterijen na 1,2 miljoen kilometer nog altijd 80% capaciteit hebben.
Dan vragen wij ons af: is 500 km actieradius veel voor een truck? Als we eventjes kijken naar een gemiddelde OM471-dieselmotor in de Actros, die doet 28,5 liter op 100 km, dus 1 op 3,51. Op een volle tank van 500 liter (ook 10 keer zo groot als bij een gemiddelde auto) haal je dan 1.755 km. Maar, zoals Mercedes scherp aanduidt, een chauffeur kan niet 1.755 km op een tank rijden, want deze zit met de rijtijdenwet.
1.000 km op een dag
Met tussentijds laden moet je volgens Das Haus aanzienlijk meer dan 1.000 km op een dag kunnen rijden. Tijdens de verplichte stop kan de vrachtwagen dan laden. Overigens zijn 60% van de langeafstandsritten van een vrachtwagen korter dan 500 km. Laden kan tot een snelheid van 400 kW.
Uiteraard is de acteiradius ook afhankelijk van wat je allemaal meeneemt. Het GVW (Gross Vehicle Weight) is 44 ton en met een standaard oplegger mag je 22 ton trekken. Deze getallen zijn afhankelijk per land, in sommige landen is men ietsje soepeler en mag je meer slepen met je elektrische Mercedes.
De nieuwe Mercedes e-Actros 600 zal dit jaar nog te bestellen zijn. Uiteraard kun je de elektrische vrachtwagen helemaal bestellen zoals je wil. De levering is eind 2024.
Robert zegt
De vragen die werkelijk elke transporteur zal stellen:
– wat doet de actieradius bij een volle belading?
– wat doet de actieradius bij 120% belading?
– hoeveel van het laadvermogen gaat er t.o.v. een dieseltruck verloren, als compensatie voor de massa van de accu’s?
heckblende zegt
je klinkt als een voice-over van RTL Transportwereld
steephh zegt
@rrrobert Zeker niet elke transporteur. Het zal vooral ook afhankelijk zijn wát er vervoerd wordt. Piepschuim is nu eenmaal lichter en volumineus, terwijl staal en beton juist zwaarder zijn ten opzichte van wat ze qua volume innemen. Daarnaast:
“Het totale percentage lege voertuigkilometers is in 2021 in het beroepswegvervoer 27 procent” en “‘Vol’ qua volume komt in de praktijk vaker voor dan ‘vol’ qua gewicht. ”
Bron: https://transportlogistiek.nl/branche/bedrijf-ondernemer/vrachtwagens-maken-minder-lege-kilometers-dan-vaak-gedacht/
Onder de streep telt voornamelijk de TCO en die wordt bij Zero Emission trucks nu juist steeds lager. Waar het omslagpunt ligt en of investeren verstandig is, dát is wat steeds meer transporteurs zich afvragen. Op wat kleine jongens en zelfstandige jongens na uiteraard, die niet objectief willen vergelijken maar heilig overtuigd zijn dat de dieseltruck (toevallig waar ze mee opgegroeid zijn en verandering is eng) de beste techniek voor altijd gaat zijn.
lennertg zegt
Ik neem aan dat jij niet in de transportsector werkt? Een transporteur wilt een zo universeel mogelijke vrachtwagen hebben. Als hij in Italië geleverd heeft moet er een andere vracht mee naar huis, en dat kan je niet altijd kiezen.
steephh zegt
@lennertg Correct en tevens juist. Naar ik aanneem jij ook niet? :-)
Ik benieuwd naar je definitie van “een zo universeel mogelijke vrachtwagen”. Wat moet ik me daarbij voorstellen? :-)
Jaaaag zegt
Nee hoor, een transporteur gaat naar de kosten kijken…
anthwan zegt
En wat Robert zegt.
Dutchdriftking zegt
En nu nog een netwerk om die accu’s ook vol te krijgen.
waterisnat zegt
En die kosten (energie/geld/natuur) rekenen we gewoon even niet mee.
kennone zegt
Sterker nog die zijn ze tot de dag van vandaag gewoon nog steeds helemaal vergeten!
basman147 zegt
Een diesel-truck die 44 ton mag wegen kan +/- 28 ton laden.
6 ton is best veel voor een vervoerder om te laten liggen, en daarnaast heb je dus 20% meer ritten nodig om dezelfde hoeveelheid vracht te vervoeren.
Enige oplossing zou zijn om de gewichtslimiet voor elektrische trucks te verhogen, maar voor Duitsland is dat denk ik geen optie, want die zijn nu al bezorgd over de staat van het wegennet.
In Nederland mag je 50 ton wegen, dus ik zie hem hier wel populair worden.
Enige slag om de arm is de as configuratie, want als de truck zelf al 14 ton weegt
(22 ton min een trailer van een ton of 8) dan heeft het haast geen zin om hem als 4×2 uit te leveren omdat je dan maar 4 a 5 ton voor in de trailer zou mogen hebben, dat gaat niet werken in de praktijk, dat is voor dieseltrucks al een groot probleem.
Robert zegt
Die toegenomen asdruk is voor veel bruggen en viaducten in Nederland ook al een groot probleem, gezien de achterstand die in het onderhoud is ontstaan en de ontwikkelingen van het vrachtvervoer, afgezet tegen de ontwerprichtlijnen die men in vroegere jaren hanteerde.
steephh zegt
@basman147 Mwoah, wel enige nuance:
“Het totale percentage lege voertuigkilometers is in 2021 in het beroepswegvervoer 27 procent” en “‘Vol’ qua volume komt in de praktijk vaker voor dan ‘vol’ qua gewicht. ”
Bron: https://transportlogistiek.nl/branche/bedrijf-ondernemer/vrachtwagens-maken-minder-lege-kilometers-dan-vaak-gedacht/
Uiteraard is het een ander verhaal bij lading die eerder zwaar zal zijn, dan qua volume (denk aan staal of beton).
basman147 zegt
@steeph; Geen enkel transportbedrijf rijdt voor de lol leeg, sterker nog iedereen in de branche weet dat het verminderen van lege kilometers de makkelijkste manier is om meer geld te verdienen en doet dan ook zijn stinkende best om dat voor elkaar te krijgen.
De bedrijven die de zware ladingen moeten laten liggen omdat ze elektrische trucks hebben zullen in de praktijk meer lege kilometers moeten rijden omdat er voor hen minder geschikte ladingen zijn.
steephh zegt
@basman147 Logisch. Maar dan kom ik toch weer terug op mijn eerste punt: vol qua volume komt in de praktijk vaker voor dan vol qua gewicht. Transportbedrijven die consequent zwaardere ladingen vervoeren zulllen wellicht ook minder snel investeren in een zwaardere BEV-truck. Mijn vermoeden is dat dan op de langere termijn zwaardere vracht dat niet volumineus is transport dan ook relatief meer gaat kosten itt. lichtere, volumineuze ladingen.
Enblijft natuurlijk altijd lastig om de toekomst te voorspellen. Enerzijds zullen er wellicht accu’s komen met een hogere energiedichtheid; anderzijds wordt wetgeving wellicht wel aangepast. En dan is natuurlijk ook de vraag wat voor effect de ontwikkelingen in de bus wereld ook gaan hebben voor de transportsector. Door onze Nederlandse Ebusco worden bijvoorbeeld extreem lichtgewichte elektrische bussen ontwikkeld. Leuk als we dat soort ontwikkelingen ook gaan zien op transport gebied.
https://www.ebusco.com/nl/ebusco-onthult-extreem-lichtgewicht-ebusco-3-0-18-meter/
basman147 zegt
@ Steeph; Klopt, het komt vaker voor. Maar lang niet alle bedrijven weten van te voren wat ze als teruglading gaan krijgen en moeten dus op de markt een vrachtje opduikelelen. Het bedrijf wat 28 ton mag terugladen kan dus uit meer vrachten kiezen dan het bedrijf wat maximaal 22 ton mag meenemen en zal dus minder lege kilometers hebben.
En dat is alleen nog voor de gevallen waarbij de Max GVW 44 ton is. Veel internationale vrachten zijn max 40 ton, en als je max 18 ton mag meenemen wordt de spoeling erg dun.
Ik werk voor een transportbedrijf in een commerciële functie dus CO2 reductie komt iedere tender weer naar voren, totdat ze horen dat ze veel minder kunnen laden (en dus voor meer ritten zouden moeten gaan betalen…) dan is dat snel over…
basman147 zegt
Ben overigens niet perse tegen elektrische trucks, maar niet met accu-pakket van 5-6-700 KWh.
Zie meer in een bovenleiding zoals in Duitsland en Zweden wordt getest. Dan heb je genoeg aan een accu-pakket van 100 of 200 KWh voor de laatste kilometers en dan spreid je het stroomverbruik over de hele dag ipv pieken om 1030/1100 en 1600/1630 (Na 4,5 uur)
steephh zegt
@basman147 Dank voor het delen! Ik stond eigenlijk iets te weinig stil bij deze grote verschillen in Max GVW, dat heeft dan toch meer impact dan ik dacht.
Internationaal zal er – op dit moment – sowieso nog amper elektrisch gereden worden toch? In theorie klinkt het allemaal prachtig, maar in de praktijk zijn de snellaadvoorzieningen voor vrachtwagens er natuurlijk ook nog niet op grote schaal en dat lijkt me wel handig op de doorgaande routes.
basman147 zegt
@steephh; Sowieso zijn het gekke regels, als je van Rotterdam naar het Ruhrgebied gaat rij je al internationaal en mag je ook maar 40 ton wegen… Maar als je een container dropt bij een railterminal gelden weer andere eisen en mag je wel weer 44 ton wegen…
Maar idd, alle elektrische trucks die tot nog toe op de markt zijn gekomen hebben een actie-radius van een paar 100 kilometer, en worden dus voornamelijk gebruikt voor ritjes rond de kerk. Deze Mercedes komt het verst, en die zou geschikt kunnen zijn voor lange afstands-transport als er voldoende oplaadmogelijkheden zouden zijn.
Vandaar dat ik meer zie in een bovenleiding, investeren in infrastructuur moet je in beide gevallen maar een bovenleiding is mijns inziens veel beter voor de rest van het stroomnet en je kan toe met veel kleinere accu’s op de truck.
iphonistvongates zegt
Is de laaddiscipline voor vrachtwagen-accu’s dezelfde als die bij personenauto’s (sweetspot 30% – 80% vol)? Dit om de levensduur (slijtage) van de accu’s te maximaliseren. Wanneer er steeds tot max. 80% geladen wordt is de geclaimde actieradius onjuist redeneer ik dan maar.
Ik lees/hoor vaak dat de laatste stap van 80% naar 100% vol ook lang duurt en heel veel meer energie vergt. Please educate me!?
steephh zegt
@iphonistvongates ANWB zegt er dit over:
“We adviseren om de accu tot 100% te laden. Pas bij de laatste procenten worden de cellen gebalanceerd dus wordt optimaal gebruik gemaakt van de capaciteit van de losse cellen. Overigens is 100% nooit de volle 100% net als dat 0% niet echt helemaal leeg is. ”
Bron: https://www.anwb.nl/experts/auto/4/164/elektrische-auto-laden-tot-welk-percentage
Met snelladen is het natuurlijk een ander verhaal, al wordt dat ook steeds beter met batterijpacks die steeds beter gekoeld kunnen worden tijdens het laden.
Voor de toekomst (met steeds sneller kunnen laden) maakt de duur overigens niet zo heel veel uit: zoals vermeld in het artikel heeft een truckchauffeur te maken met de verplichte rustrijtijdenwet, dus in tegenstelling tot een particulier in een EV kan deze niet eerder weg als de truck bijvoorbeeld al op 80% vol zou zitten binnen een half uur.
basman147 zegt
Veel meer dan 300 kilometer kan je niet rijden tussen 2 verplichte pauzes. Dus wat dat betreft is die 500 km goed gekozen.
Als je s’ochtends vol vertrekt heb je 200/40% km over bij de pauze, als je dan naar 80% laad heb je ’s avonds nog 20% over.
Habanero zegt
Vrachtwagens met batterijen van 600kWh en auto’s met 60-100kWh. Als dit het plan wordt, gaat het laatste stukje ongerepte natuur op deze planeet eraan op zoek naar grondstoffen…
steephh zegt
@habanero Ondertussen kan lithium als bijproduct van grondwater in bijvoorbeeld de Kempen gewonnen worden.
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/09/16/minder-dan-in-italie-maar-meer-dan-in-nederland-er-zit-100-m/
Tot zover dus de onnodige paniekpraat over ongerepte natuur. En wat mij dan weer zo enorm fascineert:
Die ongerepte natuur die telt natuurlijk nooit wanneer er doorlopend olie wordt gewonnen met als doel eenmalige (!) verbranding, maar ineens wel wanneer we er eenmalig grondstoffen kunnen winnen die we wél kunnen recyclen. 😂
Waar denk je dat onder de streep meer schade mee wordt berokkend? Die oliewinning natuurlijk: want zodra je stopt met olie winnen en raffineren kan je geen meter meer rijden. Dus met een op fossiele brandstoffen gebaseerde economie gaat eie schade gaat dus oneindig door en al helemaal met methodes als fracking. En in the end is alle winbare olie gewonnen en ben je letterlijk uitgereden met je autootje.
Echter: zodra we echter voldoende grondstoffen gewonnen hebben voor al onze energieopslagbehoeftes voor hernieuwbare energie dan kunnen we het overgrote deel van deze grondstoffen gewoon blijven recyclen en dan is het niet meer nodig om zo massaal onze natuur te beschadigen. Met olie blijft dat nodig voor elke joule aan energie die we daar nu uithalen.
Habanero zegt
Wat een goed nieuws zeg. Helaas aangedikt met heel veel slagroom van alle lobbies die willen dat we deze kant uitgaan. Want die berichten rond eindeloze recyclage enz t.e.m. de magische ondergrond van de Kempen zijn fantasmen. Als je de echte verhalen weet en met insiders praat, hoor je een heel andere kant van de medaille. Précies, één die de pers niet haalt.
steephh zegt
@habanero Je moet met insiders praten, het haalt de pers niet, etc etc… Typische drogreden, bewijs vanuit ontoegankelijkheid. https://nl.wikipedia.org/wiki/Drogreden#Bewijs_vanuit_ontoegankelijkheid daar trapt toch niemand in haha…
Maar goed, stel die verzinsels zouden waar zijn, leg me dan eens in één zin uit wáárom het steeds verder leegroven van onze aarde tot in de eeuwigheid voor de olie met als doel éénmalige verbranding met alle schade vandien (die ook steeds erger wordt), beter voor het milieu zou zijn dan het recyclen van grondstoffen van een accupakket? En ja, dat wordt al gedaan: https://www.autoweek.nl/autonieuws/artikel/zo-werken-bedrijven-toen-naar-95-procent-recycling-accupakket-ev/ want die dure metalen in een accupakket zijn geld waard, die accupakketten dumpt men daarom niet de sloot in.
En uiteraard wordt er weer gesproken over “alle lobbies die willen dat we deze kant uit gaan”. Maar als ik aan je vraag, wie zijn die lobbies dan zijn, dan blijft het stil . Ik heb in het verleden al tientallen malen aan jou om onderbouwing gevraagd, maar steevast komt die niet.
Terwijl het juist de fossiele industrie is die een dikke vinger in de pap heeft. Die zijn gebaad bij dat behouden van verdienmodel voor winstmaximalisatie. Aantoonbaar (!!!): https://pointer.kro-ncrv.nl/klimaattwijfel-zaaien-met-hulp-van-oliegeld-en-populistisch-rechts-netwerk
Habanero zegt
Die lobbies zijn heel gemakkelijk te benoemen. Van energieproducenten zoals een Engie/Suez tot de netverdelers, iedereen die belang heeft in batterijen, motoren tot de oppermachtige grondstoffensector die daar wereldwijd achter zit. Wanneer je denkt dat die ook maar iets beter zijn dan ‘de olielobby die overal een dikke vinger in heeft’, ben je wel heel naïef, integendeel. Ik ben nog altijd benieuwd wat we gaan doen met de vele honderdduizenden levensnoodzakelijke grondstoffen die als het ware ‘gratis’ meekomen met raffinage en waarvoor tot vandaag (nog) nauwelijks een alternatief bestaat. Zelfs Musk heeft dat genoemd. Er zijn echt heel weinig mensen op deze planeet die weten hoe de tandwielen van ons industrieel apparaat in mekaar passen en zeker politici en media niet. Haal er één essentieel tandwiel tussenuit en alles stort in mekaar – prijzen stijgen nog erger dan inflatie ook kan bijhouden. En ook je EV’je en deze fantastische vrachtwagens worden plots onbetaalbaar.
steephh zegt
@habanero Je roept nu zomaar wat, maar toont álweer niets aan. Heb je op zijn minst íets van onderzoek waarin wordt aangetoond dat dit net werk bestaat: een “machtige lobby” van de netverdelers en elektriciteitsproducten, etc. de publieke opinie, politiek, etc beïnvloed met valselijke waarheden met geld van de grondstoffensector? Ik kwam op zijn minst nog met een linkje naar onderzoek van Pointer + Follow The Money + Platform Authentieke Journalistiek.
Ik snap dat je benieuwd bent wat we gaan doen met grondstoffen die vanuit de petrochemie komen. Dat zal voor een deel nog bljiven de komende tijd. We rijden niet van vandaag op morgen plots in EV’s.
Zoals ik maanden geleden al eens gedeeld heb, is de petrochemie geen unieke manier om aan bepaalde grondstoffen te komen. Belangrijke organische verbindingen zijn ook op een andere manier te maken, daar houdt de industrietak oleochemie zich mee bezig: https://nl.wikipedia.org/wiki/Oleochemie
En we staan nog maar aan het begin van al deze kennisopbouw en manieren om aan onze grondstoffen te komen. Zoals Marcel Wubbolts van DSM (dat grote chemische concern) in 2011 al zei: “Voor elk aardolieproduct is er een alternatief – over decennia”
https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/voor-elk-aardolieproduct-is-er-een-alternatief-over-decennia~b57137ce/
Nee, de wereld blijft niet zoals die vandaag de dag is en de wereld is niet perfect zoals die nu is. Over 30 jaar ziet de wereld er weer heel anders uit, zoals de wereld 30 jaar geleden er ook heel anders uit zag. “Vaak bu’j te bang” zoals ze in Twente zeggen.
herve11f zegt
@steeph: Ik vind het heel ergerlijk je steeds te horen roepen naar bronnen. Het lijkt wel dat mensen geen eigen mening meer mogen hebben, alsook doe je alsof iedereen die niet mainstream denkt dom is of een of andere complottheorie aan het verkondigen is. Ik vind dit een zeer elitair en op anderen neerkijkende houding wat je daar aanneemt. Uiteraard mag je je punt verdedigen, maar sorry, die instelling zeg. ik heb zelf ook wel wat gestudeerd in mijn leven maar heb echt geen tijd me bij ieder artikel op google te storten voor ik een antwoord genereer. Graag in het vervolg een antwoord uit het hart van Steeph en geen chatgpt gedoe. Verder beste vrienden.
herve11f zegt
@steeph: Volgens mij worden er wel meerdere producten gemaakt van fossiele bronnen. Dit gaat dus nooit stoppen. En al die ijver naar extra taksen ingefluisterd door die ER hippies zal enkel leiden naar duurdere producten en wat recht evenredig is met de ongelijkheidscurve onder de mensen.
Bij mijn weten is benzine zelfs een afvalproduct bij bepaalde chemische processen.
Dus wat moeten we daar dan mee? In de rivier kappen is ook geen optie?
Laat de mensen zelf kiezen. Ik heb beide voertuigen ICE en EV. Ik vind er teveel aan die EV. Maar dat wist je al.
steephh zegt
@herve11f Ik ben geen chemicus, maar als een hoge pief van de DSM beweert dat we op termijn alles ook kunnen maken zonder de petrochemie dan geloof ik daar wel in. Niet voor niets is de Biobased Chemie een opkomende industrie, hier in Nederland houdt de WUR zich er bijvoorbeeld ook mee bezig: https://magazines.wur.nl/climate-solutions-nl/biobased-chemie
En natuurlijk gaat het nog decennia duren voordat we überhaupt gaan stoppen met oliewinning en voordat alternatieven op schaal geproduceerd kunnen worden. Maar dat we nóóit meer met olie kunnen stoppen, daar geloof ik niet in. :-)
===
Een mening is iets subjectief, bijvoorbeeld: ik vind die blauwe auto lelijk. Ik hou van een ronkende V8. EV’s vind ik saai.
Een uitspraak zoals dat een netbeheerder geld zou ontvangen van de grondstoffenindustrie om politieke invloed mee uit te oefenen is géén mening meer maar een bewering. Die je – vind ik – zou moeten onderbouwen met bewijzen, feiten, etc. Ik vind het namelijk nogal wat als zo’n uitspraak gedaan wordt. Wie beweert, bewijst is dan ook mijn motto.
Ik kijk niet neer op anderen, maar stoor me wel gigantisch aan dat sommigen de wildste uitspraken doen, maar dit met geen woord onderbouwen. De reactie die ik terugkrijg is: “Je moet met insiders praten, het haalt de krant niet”… :-) Zo kan ik natuurlijk ook wel de wildste verhalen verzinnen en het enige wat je dan bereikt is dat we dan gezamelijk een nieuw sprookjesboek aan het verzinnen zijn. :)
Niet voor het eerst heb ik ook wel eens een bewering gedaan die niet helemaal bleek te kloppen. Zelf ben ik dan ook blij dat iemand mij daar op wijst of mijn uitspraken nuanceert. Zo worden we allemaal weer een stukje wijzer.
Verder: ik laat de mensen ook zelf kiezen. Heerlijk als iemand petrolhead is, vooral ook blijven. Dat soort persoonlijke voorkeuren daar blijf ik van af. Ik ga mensen niet pushen om EV-liefhebber te worden en mensen proberen te overtuigen dat ze niet meer van motorgeronk mogen houden. :)
mashell zegt
Dat valt wel mee. En of het laatste stukje natuur er nou aangaat vanwege de zoektocht naar kobalt, aardolie, goud of atlantis maakt ook niet echt uit. Wat wel uitmaakt is dat er per kilometer rijden zo veel minder energie gebruikt wordt en dus ook minder uitstoot is.
Loek zegt
Die voorkant is geen porem zeg, alsof de hele grille naar beneden is gedropen en een soort blob vormt onder bij de koplampen. En wel geinig om te zien dat los van de voorkant hier gewoon een Actros MP4 uit 2014 onder schuil gaat. Maar dat ter zijde ;)
Op zich als je het laden van een gigantisch accupakket onder controle krijgt, zou ik niet weten waarom dit niet zou werken. Dankzij de tachograafplicht heb je toch elke vier uur verplicht 45 minuten pauze en in die tijd kun je flink wat lading erbij harken. Enige nadeel is natuurlijk dat er dan realistisch gezien bij elke vrachtwagenplaats een laadpaal of 20 moet staan of je stresst hem weer of je tot de volgende wel haalt. Maar goed, met 1000 km rijbereik kun je ook wat natuurlijk.
mashell zegt
Is er een ontwerper van Smeg koelkasten overgestapt naar Mercedes en werd deze daar niet vrolijk van?
wjeurs zegt
Zon trekker oplegger combinatie heeft flink wat dak oppervlakte… Zou een zonnepaneeltje wat uitvreten?