De bereikbare droomauto voor velen, we zetten de leukste op een rij.
Elke auto is in begin een compromis. Bij een performance model al helemaal. Er moeten meerdere mensen in passen, bagageruimte moet aanwezig zijn, comfort voor dagelijks gebruik, voldoende prestaties gekoppeld aan een enigszins acceptabel verbruik en voldoende dynamische capaciteiten om een beetje trackday te kunnen overleven. Weinig auto’s weten al deze componenten zo goed te koppelen als de BMW M3. De snelle Audi’s zijn misschien zelfs breder inzetbaar op de openbare weg, maar zijn beperkter op het circuit. En een AMG wordt strakker met elke generatie, maar zijn traditioneel overpowered en iets minder scherp. Dat is vaak de reden dat een M3 naast sportieve auto’s het ook op kan nemen tegen echte sportauto’s.
Naast het feit dat het dus auto’s zijn die je op veel manieren kan gebruiken, zijn het ook nog eens solide investeringen, als we de huidige vraagprijzen mogen geloven. Hieronder vind je de leukste, voor het complete plaatje nemen we de M4 versies meteen even mee:
1987: M3 Evolution I (E30)
De Evolution I was uiteraard zoals de naam al zegt een evolutiemodel. Het vermogen ging licht omhoog, naar 200pk. Eigenlijk was de Evolution er vooral om de wijzgingen aan het S14 blok te homologeren. De Evolution is zeldzaam, er zijn er slechts 505 stuks van gebouwd.
1988: M3 Europameister (E30)
Alleen al vanwege de naam. De eerste Special Edition M3 in een lange lijn. Okay, het vermogen was nog steeds ‘slechts’ 195pk, maar dat maakt niet uit. Deze auto was om het eerste succesvolle DTM seizoen te vieren. Alle 148 exemplaren werden afgeleverd in Macao Blau en met Silber nappa-lederen interieur. Ook was er uiteraard een plakaat met handtekening van Roberto Ravaglia. Alhoewel deze zijn eigen speciale uitvoering zou kregen.
1988: M3 Evolution II (E30)
De Evolution II was voornamelijk een motorische update. Het S14 blok kreeg een hogere compressie door andere zuigers, gewijzigde luchtinlaat en een lichter vliegwiel. Herkenbaar aan het iconische kleppendeksel. Ook deze kreeg de (normaal gesproken optionele) grotere BBS velgen. Er zijn er 500 van gebouwd.
1989: M3 Johnny Cecotto Special Edition (E30)
Van de Cecetto waren er 505 gebouwd. 25 exemplaren daarvan waren een zogenaamde Ravaglia (van Roberto Ravaglia). De Cecetto is een van de meest gewilde M3’s, kun je nagaan wat een originele Ravaglia doet in het huidige bubbel-klimaat. De Ravaglia had donkere BBS velgen en was gespoten in zilver of rood en was enkel voor de Engelse markt, de Cecotto’s waren voor de Europese markten. Ondanks dat waren ze beide geleverd met het stuur aan de linkerkant. Kijk uit voor Zwitserse Cecetto’s, deze 50 exemplaren hadden gek genoeg 10pk minder.
1990: M3 Sport Evolution (E30)
Misschien wel de E30 die je moet hebben. Zeg het niet tegen M-afficianado’s, maar net als de eerste Porsche Boxster was de eerste M3 leuk, maar ook een beetje langzaam. 195pk is een prima vermogen, maar bevond zich bovenin de rev-range. De Sport Evo had 238pk, wat de M3 in staat stelde om tot aansprekende prestaties te komen. Er zijn er 600 van gebouwd, dus je moet goed zoeken voor een net exemplaar. Word ook wel liefkozend Evo 3 genoemd.
1993: M3 GTR (E36)
We beginnen meteen maar met de heftigste en meest zeldzame E36, de GTR. Deze was er ter homologatie van de 24 uur van de Nurburgring en de ADAC GT raceserie. Er zijn kennelijk 5 exemplaren gebouwd. Met de eerste 3 werd er geracet, en de vierde was een straatversie, welke ook daadwerkelijk ook geleverd werd aan een klant. De 5 is gebruikt als Art Car. De straatversie was eigenlijk gewoon een circuitwagen met knipperlichten, claxon en achteruitversnelling. De 3.0 motor leverde 300pk. De ene klant had toevallig de achternaam ‘Quandt’ en was naast eigenaar van deze GTR ook eigenaar van BMW zelf…
1994: M3-R (E36)
Een minder bekende, maar misschien wel de lekkerste. De M3-R werd gebouwd door BMW Austrialia. De Mazda RX-7 was in de Australische toerwagenracerij oppermachtig en om een weerwoord te bieden wilde BMW ook meedoen. Om hun versie te homologeren werd de M3-R ontwikkeld. Niet alleen werd elke BMW M optie aangevinkt, ook de folder van AC Schnitzer werd niet ontzien. De M3-R was lichter dan de gewone M3 en had ook nog eens extra vermogen: 326pk dankzij een andere uitlaat, inlaat, spruitstuk en nokkenassen. Alle 15 waren gespoten in Alpinweiss en hadden de eerste exemplaren imitatie BBS velgen, de echte pasten niet. Werd later gefixt.
1995: M3 Lightweight (E36)
Speciaal voor de Amerikaanse markt kwam BMW met deze uitvoering. In de VS was en is het nog altijd populair om met je auto trackdays te bezoeken. Ondanks dat deze auto erg aantrekkelijk klinkt, moeten we er wel rekening mee houden dat de LTW op basis was van de US versie van de M3. Deze had slechts 240pk, in plaats van de 286 die wij kregen. Leuk detail: in het onderhoudsboekje en instructieboekje sprak werd aan deze auto gerefereerd als M3 CSL. Nice.
1995: M3 GT (E36)
De E36 werd magertjes ontvangen. In plaats van een trackday special was het een Autobahnstormer geworden. Dat was misschien wat overdreven, want de E36 was nog altijd in staat om een bocht om te gaan. De journalisten moesten vooral wennen aan het surplus aan vermogen, want de M3 was sterker dan een standaard Porsche 911. De M3 GT werd op alle punten aangepast. Zo kreeg de GT 295 pk in plaats van 286 en lag het gewicht 30 kg lager, mede door de aluminium deuren. Qua uiterlijk kon je de GT herkennen aan de groene lak, evenals de dubbele spoiler en verstelbare splitter. Slechts 356 exemplaren werden er gebouwd, waarvan 50 voor de Britse markt.
1996: M3 GT2 / Imola Individual Edition (E36)
in 1996 kreeg de M3 een lichte facelift en een andere motor. Het blok was nu 3.2 liter groot en had een specifiek vermogen van nét meer dan 100 pk per liter, 321 pk dus. Om dit feestje luister bij te zetten maakte BMW Individual samen met BMW Motorsport de M3 Imola. Technisch grotendeels gelijk aan de gewone E36 M3 3.2, maar wel lekkerder aangekleed. Alle exemplaren hadden een Imolarot gespoten koetswerk, splitter en GT spoiler. Het interieur was heerlijk nineties: zwart alcantara met rood leder…
2001: M3 GTR (E46)
Beetje lastig om te zeggen wat we van deze moeten vinden. Dit was de homologatie versie van de uiterst succesvolle GTR racer, welke alles won wat er te winnen viel. De motor was een 4 liter V8, terug getuned naar 350pk. Het onderstel was bijna gelijk aan de raceversie, het interieur flink gestript. BMW moest er minimaal tien maken, maar dat werden er wat minder. Eentje staat er in het museum, eentje bij een dealer in Dubai en er schijnen er nog een of twee rond te zwerven. Niemand durft erin te rijden, want investering enzo.
2003: M3 CSL (E46)
Een van de meest iconische specials van BMW Motorsport. Bijna alles was briljant aan de M3 CSL (rijtest). Het gewicht werd terug gebracht van 1560kg naar 1350kg. Het vermogen steeg van 343pk naar 360 stuks. Het onderstel werd grondig herzien en de banden waren heuse semi-slicks. Waarom bijna alles? De bak: dat was nog altijd de SMG-II bak. Er waren slechtere transmissies, maar een handgeschakeld exemplaar zou het helemaal afmaken. Het geluid is episch, mede door de carbon airbox. 1.354 exemplaren zijn er in totaal gebouwd.
2005: M3 Competition (E46)
De heilige graal van de E46 M3’s. De ‘gewone’ E46 M3 is eigenlijk alles wat je wilt van een sportcoupe. Een geweldige motor, strak onderstel, plaats voor vier, voldoende comfort en een handbak. De Competition deed daar nog een schepje bovenop. Het onderstel werd herzien, evenals de stuurinrichting. De velgen leken op die van de CSL, maar waren niet van magnesium (want peperduur). Maakt niet uit, dit is de M3 zoals je hem wilt. Je kunt hem rijden als een gewone 320Ci, maar ook ongelooflijk de hooligan uithangen.
2009: M3 Special Edition (E92)
Ondanks dat de V8 van de BMW M3 E92 nauwelijks meer woog dan de zes-in-lijn van de E46, de auto zélf werd wel aanzienlijk zwaarder. Volgens velen, waaronder onze eigen presentatoren, is de E92 M3 de beste keuze tussen een RS5, M3 of C63. Dat dachten ze in Zuid-Afrika ook. Het is een kleine markt, maar er is veel vraag naar bijzondere BMW’s. Speciaal voor hen kwam de M3 Special Edition. Deze kon je herkennen aan de kleuren Le Mans blauw, Dakar geel of Alpine wit. Alles bleef standaard, op de motor na. 25 exemplaren werden door de importeur nog even gekieteld tot 448pk.
2010: M3 GTS (E92)
De opvolger van de E46 CSL, dat schepte hoge verwachtingen. Qua uiterlijk misschien niet helemaal, want er werd een spoiler opgeschroefd en de auto werd oranje gespoten, om te verbloemen dat er eigenlijk niet zo veel aan gedaan was. Technisch gezien werd er wel het een en ander veranderd. Het interieur werd gestript en de motor werd vergroot naar 4,4 liter, goed 450pk. Nog altijd een zeer indrukwekkende automobiel, als we Casper mogen geloven (ja, dat mogen we).
2011: M3 CRT (E90)
Bijna hetzelfde recept paste BMW Motorsport toe op de sedanversie van de M3 GTS. De M3 CRT was eigenlijk gewoon een vierdeurs versie van de GTS. Er werd nog meer ingezet op lichtgewicht materialen, met name CFRP (carbon fibre reinforced plastics), welke we terug zien op de huidige en komende (M-)modellen van BMW. Slechts 67 exemplaren rolden van de band, dus eentje tegenkomen gebeurd weinig.
2011: M3 Competition (E90)
Ook van de E9x kwam er een iets scherpere versie. Weliswaar niet zo ingrijpend als met de E46, maar nog altijd de moeite waard. Het onderstel werd licht herzien en kwam 10mm lager te liggen en waren wat recalibraties in het ESP. En je kreeg de Y-spaak velgen standaard. Precies zoals je hem wilde hebben. CasperH wilt hem na deze video nog steeds.
2013: M3 Lime Rock Park Edition (E92)
Vernoemd naar een (zeer vermakelijk) circuit in Lime Rock, Connecticut. Het lijkt op een gewone M3 met GTS lak erop, maar daarmee doen we de auto iets te kort. De LRP had alle carbon-accessoires van de M Performance gids. Daarnaast heeft de LRP een inconel uitlaat, goed voor 5 extra paarden (totaal 425pk dus). Nog een leuk feitje, de ECU is herzien. Dus is de ESP en TC een stuk liberaler en de begrenzer al helemaal: die was er niet.
2015: M4 GTS (F82)
Van sportief speeltje tot absoluut supersport kanon. De M4 GTS is een special edition welke je nu nog gewoon kunt bestellen, dus investeerders: ga compleet los! De M4 GTS volgt het recept van AC Schnitzerde vorige M3 GTS. Dus minder gewicht en een hoger vermogen. 500pk om exact te zijn, mede door een waterinjectie. Niet dat de cilinders vol lopen met water, zie het als het menselijk lichaam zweet om het te koelen, dat kan de M4 in GTS vorm dus ook. De velgen zijn heerlijk afwijkend dan van wat we nu gewend zijn. Net als de vorige M3 GTS ook weer een grote verstelbare spoiler en herzien onderstel.
2016: M3 Competition (F80)
Net als de E46 en E90/92 is er van de huidige M3 een Competition uitvoering leverbaar. In tegenstelling tot voorheen krijg je nu ook daadwerkelijk meer vermogen: 450pk in totaal. Verder is het chassis aangepast, evenals het uiterlijk met Shadow Line accenten. Misschien eigenlijk wel hoe de M3 van het begin had moeten zijn. Plaats voor je vrouw, kinderen en bagage. Net representatief genoeg om zakelijk te gebruiken (gewoon in de kleur Rauchtopas bestellen), maar wel flink vermogen én keramische schijven om op een circuit Porsches te kunnen plagen. Gewoon als sedan bestellen, natuurlijk.
2016: M4 Competition Special (F82)
Het meest recente speciaaltje. Oneerbiedig gesteld is dit een M4 van de Spaanse importeur met alle accessoires uit de Motorsport brochure. Wel erg fijne accessoires. Dit model houdt het midden tussen de gewone M4 en de GTS. Verwacht wordt dat deze binnenkort gewoon overal leverbaar zal zijn. En anders kun je hem altijd zelf zo samen stellen. Desalniettemin een erg lekkere uitvoering.
2016: M3 30 Jahre M3 (F80)
Het feestvarken. Om te vieren dat BMW al 30 jaar M3’s bouwt kwamen de tovenaars uit München met deze special. BMW is niet zo uitbundig te werk gegaan als met de 30 Jahre editie van de M5 (rijtest). In feite is het een M3 met Competition pakket. Behalve de kleur, deze is Macao Blue. Precies, de kleur van de E30 M3 Europameister. Zo is het cirkeltje weer rond!
Favorieten en ontbrekende uitvoeringen mogen uiteraard worden vermeld in de comments!
63amg99 zegt
Is de m3 gts geen E92 ?
63amg99 zegt
@63amg99: oh laatmaar leesfout
BmwMPower zegt
De meeste M3’s volgens bovenstaand lijstje zijn niet meer zo haalbaar…
Wrx23 zegt
M3 CRT heerlijke wagen. Doe mij die maar!
autofanaat zegt
De m3 csl e46 graag.
cliosport2000 zegt
@autofanaat: ^Zonder twijfel ?
desjonnies zegt
Men kan nu onnozel doen over de povere pk’s van de eerste M3’s.
Maar was wel een fantastische auto, met veel meer gevoel en rijplezier dan menig modern hok.
En een lichtheid die meer pk’s niet nodig maakten
Pk’s zijn eigenlijk helemaal niet zo belangrijk, koppel e gretig aan het gas hangen wel 1
Oh ja, met de eerste M3 kon je je nog serieus dood rijden ! Geen klapzakken mar met een beetje mazzel had je wel een fabrieks-schuifdak.
thefmanl zegt
@desjonnies: en blijkbaar geeft de e30 m3 helemaal niet zo veel plezier als iedereen denkt, maar het blijft een geweldige auto
jack_abarth zegt
@thefmanl:
Ik heb in verschillende “powerhouses” gereden, en ook in verschillende E30’s en W201’s. Van de laatste 2 niet de M en ook niet de Cosworth/EVO, maar ik heb daar meer “fun” in gehad dan in de eerst genoemde wagens. Nee ze trekken niet zo hard op, nee ze remmen niet zo hard af, maar je kunt ze op het scherpst van de snede rijden en die snede is voelbaar.
De hedendaagse sportsedans is het gevoel minder in, iedereen kan zo’n auto een donut draaien of uit laten breken in een bocht. Het is juist het leuke om precies op dat punt te rijden waarbij de auto NIET uitbreekt.
bmw328ci zegt
@jack_abarth: Precies, dat is ook waar dit icoon zo goed in is. Bochten verslijten met net iets meer snelheid dan je lief is en er dan achter komen hoe goed het allemaal in elkaar geschroefd zit voor die tijd. Om er vervolgens zo’n vuil pedant grijnsje op na te laten.
desjonnies zegt
@bmw328ci:
wanneer gaan we ??????????
bmw328ci zegt
@desjonnies: Claxonneer maar wanneer je voor de deur staat! (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!)
spylegion zegt
Allemaal heerlijk, persoonlijk liefst de CSL.
mb10 zegt
Ik ga binnenkort maar is naar dubai voor die m3 gtr. Wat een auto!!
banaan7 zegt
Doe mij maar 1 van de m4’s, of allebei
mrrallycross zegt
Ik wil ze allemaal!!!
svdv zegt
M3 csl voor mij!
bennyyy zegt
Ik ben duidelijk niet een van de velen, allemaal aan de prijzige kant :(
Dutchdriftking zegt
@bennyyy: zo en hoe!
bennyyy zegt
@dutchdriftking: zomaar een voorbeeld wat ik net tegenkom: http://www.autotrader.nl/auto/bmw-3-serie/1995/uden/78r2t/bmw-3-serie-m3-gt-coupe/
Dutchdriftking zegt
E36 GT graag blijft geniaal. @willeme klopt het dat de 3.2 veel minder betrouwbaar is dan de 3.0? Dat verhaal krijg ik namelijk altijd te horen wanneer ik zeg de 3.2 te begeren….
willeme zegt
@dutchdriftking: Van wat ik weet van de eigenaar van Britse M specialist Munich Legends (East Sussex) is dat de 3.0 blokken een stuk betrouwbaarder zijn. Daarbij leveren ze ook bijna altijd het opgegeven vermogen. De 3.2 heeft wat meer kuren en haalt vaak zijn vermogen niet.
Dit hoeft niet áltijd zo te zijn, maar hij heeft er een hoop in onderhoud en verkocht, dus zal hij het wel weten ;-).
De enige reden om een E36 te kopen is de lagere prijs. Anders zou ik altijd de E46 adviseren. Op alle vlakken is de E46 een fijnere auto.
Dutchdriftking zegt
@willeme: E46 is beter, CSL is geniaal, maar zo`n E36 vind ik gewoon veel mooier….
willeme zegt
@dutchdriftking: Zo geniaal is de CSL eigenlijk niet, zo als de meeste mensen denken.
Die SMG bak is voor 2003 begrippen niet helemaal verkeerd, maar in vergelijking met de huidige PDK’s is het een onding. Gewoon te traag en stoterig. Een gewone handbak was een veel betere keuze geweest. Gemiste kans, want de handbak uit de reguliere M3 is veel beter.
De CSL had standaard semi-slicks. Op zich leuk, veel grip. Maar de auto werd lastiger op de limiet. Veel eigenaren die ook op de weg rijden hebben er ‘normale’ banden onder zitten die iets progressiever reageren.
De remmen zijn zwaar ondermaats. Veel CSL eigenaren die daadwerlijk met hun auto rijden hebben er andere remmen op gezet.
StijnB zegt
@willeme:
Maar dat van die remmen geldt voor bijna alle M’s, zeker niet alleen de CSL.
Wel is het zo dat de CSL qua prestaties amper beter doet dan de reguliere E46, de motor zat echt wel op het max van zijn kunnen.
willeme zegt
@StijnB: De CSL is met name sneller door de semi-slick banden en het lagere gewicht. In combinatie met 17pk extra was de CSL wel een stukje sneller, met name boven tussen de 100 en 200. Op het circuit helemaal. Het scheelde maar liefst 25 seconden op de Nordschleife! Sterker nog, de M3 GTS E92 was slechts 1 seconde sneller dan de CSL.
De remmen zijn altijd een beetje een BMW M dingetje geweest, gelukkig is dat tegenwoordig grotendeels verleden tijd!
StijnB zegt
@willeme:
Tja de optie keramische… :)
Inderdaad, op circuit is de CSL koning. Maar in rechte lijn waren de prestaties amper beter bij testen in Autogids.
Still want one bad :)
Dutchdriftking zegt
@willeme: Ach ja, het is natuurlijk ook vooral een legende, en een liefhebber past deze weer graag aan. Al is het ivm de kosten wel verstandig dit met een ‘gewone’ M3 te doen. Het is sowieso leuk om je eigen voertuig te verbeteren! Heb jij eigenlijk al weer eigen vervoer?
StijnB zegt
@dutchdriftking:
+1
Ook sneller boven de 200 km/u door die smalle koets, bleek nog tijdens een autobahntripje door twee vrienden met een E36 en E46.
Alleen het interieur van de E36, en dan zeker die lelijke, omvangrijke centrale ventilatiemond, stelt me wat teleur.
Edge zegt
“De ene klant had toevallig de achternaam ‘Quandt’ en was naast eigenaar van deze GTR ook eigenaar van BMW zelf…”
Blijkbaar is het als autoliefhebber toch wel handig om een dikke vinger in de pap te hebben bij een autofabrikant. Quandt met zijn M3 GTR, Piëch met zijn one-off 918 Spyder met vast dak. Het zullen vast niet de enige autofabrikant-bobo’s zijn die een eigen speciaaltje hebben.
zesinline zegt
De E46 CSL zeer begerenswaardig….maar ik zou al blij zijn met de competition uitvoering.
kimholland zegt
M3 CSL is en blijft absoluut de vedette!
berlinetta zegt
De E46 CSL en de M3 CRT. Dat lijken me de leukste. Dan zijn ook degene die ik zou willen hebben. Ohja, en elke E30 M3. Dat is een icoon.
raoulkroes zegt
Ik mis in deze rij nog wel de voor Nederland gemaakte E92 Track Edition waar er 10 stuks van zijn gemaakt.
dutchcorvette zegt
GTS graag
mercedesclk350 zegt
Leuk lijstje, met velen die ik nog niet kende.
Zelf lijkt mij een 333i (E30) nog steeds gaaf, alleen dan moet je hem uit Zuid-Afrika halen.
Off-topic (of misschien erop): @willeme is een geweldige toevoeging aan het AB team, dat je gewoon 20+ “special editions” kan opdreunen waar ik nog nooit van heb gehoord (nou ja, sommige wel) moet je gewoon respect voor hebben.
Als ik dit lijstje had gemaakt vanuit kennis in mijn hoofd werd het een top 5 denk ik.
bmwm3gtr zegt
3 Letters: C.S.L!
woutel zegt
Na de E30 varianten was het voor het oog wel zo’n beetje voorbij met de aantrekkingskracht van de M3
jochempie zegt
Voor mij de E46 Competition graag!!
arii zegt
E46 GTR is mijn favo BMW ooit! Jammer dat mensen dat ding niet eens durven laten te fotograferen, zowat geen foto’s van te vinden op t internet :/
martijn11 zegt
Gts voor mij
E34M5Touring zegt
Er heeft een hele tijd zo’n groene E36 M3 GT te koop gestaan in NL. Wel een tijd terug. Als ik me het goed herinner een origineel NL auto. Blijft toch een van m’n favoriete 3 series. Vind wel van bijna alle versies (waar mogelijk) de sedan mooier. Die zien er net wat dikker uit vind ik. Vooral van achter.
e1000bmw zegt
@E34M5Touring: in Uden staat er weer eentje te koop.
mrducky zegt
Als ik dan mag kiezen doe dan een E46 M3 CS alle luxe van de normale M3 maar wel de goede eigenschappen van de CSL!
e38ossie zegt
Naast de M3 Track Edition mis ik er nog twee. De BMW M3 DTM Champion Edition en de BMW M4 DTM Champion Edition.
willeme zegt
@e38ossie: aangezien de DTM auto’s niets meer te maken hebben met de straatauto’s zijn de modellen om het vieren meer reguliere M3’s met een paar opties. Verder is er heel erg weinig afwijkend aan, op de kleurtjes, een lapje alcantara en een stropje carbon na.
Er zijn anders nog veel M3’s toe te voegen (de ‘Track Edition’ gewoon een Nederlandse M3 is met wat opties, elk land heeft zo wel een speciaal model) dat we het bij deze 22 lekkere modellen hielden ;-).
eefie zegt
Mooie auto’s, maar toch zal ik er geen kiezen
sanderz28 zegt
E46 csl voor de sound, en anders de gts