Dit zijn 11 grote viercilinder motoren op een rij

Vandaag gaan we het hebben over de grote viercilinder, wat eigenlijk een vreemd concept is. Toch probeerden fabrikanten het.

Tegenwoordig is de viercilinder een motortype dat we overal tegenkomen. Het is een relatief compacte motor dat je gemakkelijk in lengte én breedte kan plaatsen. Qua vermogen kun je alle kanten op: van 75 tot 476 pk is met gemak mogelijk. Daarnaast kan de motor behoorlijk zuinig zijn. Kortom, de ideale auto voor de meeste toepassingen. 

De meeste viercilinders zijn tegenwoordig 2 liter groot, sommigen wat kleiner. Groter dan 2 liter komt eigenlijk bijna niet voor. De ideale maat voor een cilinder is ongeveer 500 cc. Qua trillingen, temperaturen, gewicht van de onderdelen kom je vaak uit op die halve liter per cilinder. Met de stringente eisen van de consument (meer vermogen) en van de overheden (minder emissies), hebben veel auto’s dus een 2.0 viercilinder turbo. 

Grote viercilinder motoren

Grotere viercilinder motoren bestaan wel degelijk, ze zijn alleen wat zeldzamer. De reden dat je ze weinig ziet is vanwege het ietwat nukkige karakter. Voor scheepsdiesels prima, maar niet voor een personenauto. Er zijn allerlei manieren om het te omzeilen en van een grote dikke viercilinder een fijne motor te maken, maar met de tijd en moeite die je er dan insteekt kun je net zo goed een vijf- of zescilinder toepassen. 

Dit zijn enkele voorbeelden van auto’s met een (enorm) grote viercilinder. We trappen af boven de 2.500 cc, daaronder kennen we zat voorbeelden. Het zijn overigens niet ALLE dikke viercilinders, maar meer een greep uit de historie ervan:

Mitsubishi Starion Turbo 2.6

2.555 cc

We beginnen met een heel erg belangrijke, namelijk de Mitsubishi Starion Turbo. Dat was destijds een sportieve achterwielaangedreven coupé. De viercilinder motor had een cilinderinhoud van 2.555 cc en dan daarboven op nog een turbo. Uiteraard zorgde dat er voor dat er voldoende vermogen (160 pk) en koppel (284 Nm) beschikbaar was, maar ook voor de nodige trillingen en onbalans. Met een balansas kon Mitsubishi dat pareren. Het was hun eigen uitvinding dat Mitsubishi onder licentie liet gebruiken door onder anderen Saab en Porsche. 

Toyota Fortuner

2.693 cc

Je hebt rouwdouwers en je hebt echte werkpaarden. Deze Toyota is het allebei. In het vooronder ligt de 2TR-FE motor. Dit is een relatief modern blok met vier kleppen per cilinder, twee bovenliggende nokkenassen en variabele kleptiming. Vanwege het ietwat rauwe karakter zien we deze motoren niet in kleine personenwagens van het merk. Je ziet ze wel in diverse bedrijfswagens en pick-ups van het merk en dus deze Toyota Fortuner. Het zijn oerdegelijke motoren met redelijk wat koppel, alhoewel we 245 Nm tegenwoordig niet veel vinden. Het is echter wel over een groot gedeelte van het toerenbereik beschikbaar. Er was overigens een nog grotere viercilinder leverbaar in de vorm van een 3.0 D4-D diesel.

Katech Billet

2.700 cc

Geen auto, maar een motorblok. Bij Katech Engineering maken ze motoren voor de hotrod, tuning en race-scene. De basis van de Billet Midget-motor is specifiek bedoeld voor oval dirt racing. Als je ‘m op methanol laat lopen, kan die tot wel 400 pk produceren. Ja, en dat ZONDER een turbo! En met 400 pk bedoelen we heel erg betrouwbare pk’s die. Je kan dit blok uren op zijn start trappen. De motor is 45 graden gekanteld, vanwege het oval-racen. Je kunt de Katech Billet Midget overigens in alles hangen, want het is een bijzonder klein en licht blok. Dus in een Mazda MX-5 of past die met gemak. 

Cadillac CT4-V

2.727 cc

Wat een heerlijkheid! De Cadillac AT4-V kun je eigenlijk het beste zien als een soort juiste incarnatie van de Saab 9-3 Viggen. In een klasse waar kleine viercilinders of zescilinders regeren, heeft Cadillac een 2.7 liter viercilinder met turbo. Het is ook nog eens een turbo met ‘Dual Volute’  waarvan Jason Fenske prima kan uitleggen wat het is. Het resulteert in een strakke sportsedan met achterwielaandrijving met 325 pk en 500 Nm. Dankzij een tientrapsautomaat hoef je niet bang te zijn dat je niet in de juiste toerengebied zit. Het is misschien wel de meest bijzondere viercilinder die je op dit moment kunt kopen.

GMC Canyon

2.921 cc

En wederom een werkpaard. Logsich, want die grote viercilinders zijn daar ‘nog’ welkom. Grote stampende cilinders met veel koppel zijn belangrijker dan een supersoepel lopende naaimachine die veel toeren kan draaien. Desondanks vallen de specificaties van de Vortec 2900 natuurlijk een beetje tegen. De 2.9 liter viercilinder pompt er namelijk 185 pk en 258 Nm uit. Tegenwoordig leven we in turbo-tijden dat zelfs de meest eenvoudige 1.4 dat ook al haalt. Of meer. Je kon de GMC Canyon krijgen als enkelcabine of ‘crew cab’. Standaard was de Canyon heel puristisch, met een handbak én achterwielaandrijving.

Porsche 944 S2

2.990 cc

Voor lange tijd was er één auto die we kenden als het gaat om grote viercilinders. De Porsche 944 S2 was een bijzonder ding. De Porsche 944 had altijd al de ‘halve’ motor van een 928. De helft van een 5 liter unit werd dan een 2.5 viercilinder (die heeft Jaap ook bijvoorbeeld). Er is ook een 2.7 geweest (de helft van de 5.4), maar de 3.0 was een uniek concept. Dankzij balansassen en typische Porsche-engineering was het een heerlijk soepel en romig blokje. Qua prestaties kwam deze dicht in de buurt van de 944 Turbo, maar die had last/profijt van zijn turbo. Ze klinken overigens ook heel herkenbaar.

Mitsubishi Pajero 3.2 DI-D

3.200 cc

Voor een zeer lange periode was dit de grootste viercilinder die je kon krijgen in Nederland. De Mitsubishi Pajero was in zijn tijd het alternatief op een Land Cruiser, samen met de Nissan Patrol. Je kon de auto krijgen met diverse zescilinder benzinemotoren (op sommige markten ook een vierpitter), maar in Nederland was de diesel de enige optie. Bijzonder, waar Nissan ooit een 2.8 zes-in-lijn diesel in de Patrol had, kreeg je in de Pajero een 3.2 viercilinder diesel. De 4M41-motor was overigens verder best modern met 4 kleppen per cilinder, commonrail inspuiting en vanaf 2006 een turbo met variabele geometrie. Aan het einde van zijn carrière leverde het blok een bescheiden 200 pk en 441 Nm. 

Pontiac Tempest

3.187 cc

Pontiac was ooit een bijzonder merk in het GM-merkportfolio. Ze ontwierpen niet alleen hun eigen auto’s, maar ook hun eigen motoren. Uiteraard deed GM wat GM goed kan: alles kapot badge-engineeren. Zonde, want naast het feit dat het merk niet meer bestaat, had het zo zijn eigenaardige modellen én motoren. Wat te denken van deze Pontiac Tempest? GM wilde eigenlijk dat Pontiac een eigen versie van de Chevrolet Corvair maakte. Dat gebeurde uiteraard niet, want de hoofd van ontwikkeling, ene John Z. DeLorean (ja, die ja) wilde de auto een eigen karakter meegeven.

De Tempest is een relatief kleine middenklasser met voor zijn tijd bovengemiddeld veel ruimte. Qua motoren was er keuze uit een 5.3 V8 en een kleine 3.5 V8 van Buick (die later in allerlei Rovers terecht zou komen). Maar er was ook een heuse 3.2 viercilinder, de Trophy 4-motor. Dat was gewoon een helft van de 6.4 Trophy V8. Met vermogens van 110 tot 166 pk was het geen enorm krachtige motor. Ook was de consument er niet heel erg happig op: de motor was behoorlijk rumoerig en vibreerde als een discreet verpakt cadeau van Easytoys. 

Cummins No. 8 

5.915 cc

Dit is wel een leuke om te benoemen. In 1931 deed Clessie Cummins mee aan de Indy 500. Hij bouwde zijn eigen auto, zoals echte mannen toen nog gewoon deden. Het chassis was van een Duesenberg, maar de motor was iets anders. Clessie Cummins dacht dat het goed idee was om een enorm grote viercilinder erin te lepen. Deze Cummins U-motor was bijna 6 liter groot. Bijzonder, ondanks dat de Cummins No. 8 zeker niet de winnaar was van de race, heeft de auto wel iets anders bijzonders gedaan: hij reed de race uit zonder pitstop. Jazeker, ZONDER een pitstop! 

Mercedes Blitzen Benz

21.500 cc

Mochten er mensen die klagen om de viercilinder in de C63 AMG, deze is geheel historisch verantwoord. Alle sportieve 190-modellen hadden de 2.3 of 2.5 viercilinder van Cosworth onder de kap. Maar ook in 1909 was de viercilinder niets om je voor te schamen. De Mercedes Blitzen Benz is inmiddels 115 jaar oud. Destijds was het de eerste auto die sneller kon gaan dan 200 km/u. Dat was mogelijk dankzij de 21.5 liter grote viercilinder motor die 200 pk leverde bij 1.600 toeren. 

Fiat S76 Record

28.400 cc

Er kan er maar een de winnaar zijn en dat is natuurlijk Fiat. Dit is namelijk de Fiat S76. De auto komt nog uit de tijd dat we dachten dat je voor meer vermogen meer cilinderinhoud moest toepassen. Dat is dan ook het geval met de motor van de Fiat S76. De motor is een 28,4 liter grote viercilinder die er op een goede dag een heel luie 290 pk uitperst. Het koppel is met 2.712 Nm overigens wel erg hoog voor een auto uit 1911. Niet alleen het koppel an sich, maar ook het specifieke koppel.