Driewerf hoera voor de Volkswagen Golf met een vleugje auto emoción: de SEAT Leon.
De millenniumwisseling was een bijzondere periode voor VAG. Ineens werd duidelijk hoe groot de expansiedrift van de heer Piëch was. Audi werd het wapen tegen BMW en Mercedes, Bentley moest de ultieme vorm van luxe worden, Volkswagen ging beresterke modellen in de hogere middenklasse maken en uiteraard moesten merken als Porsche en Bugatti de ultieme uitblinkers in sportwagenwereld worden. Om Jan met de Pet te bedienen werden niet één, maar twee merken gekocht. Skoda voor de man met meer verstand dan geld en Alfa Romeo voor de man met een autohart. Klein probleempje: Fiat weigerde Alfa op te geven. Als tweede keus werd dus een ander Zuid-Europees merk gekocht: SEAT.
SEAT Leon
Tweede keus dus, ai. SEAT heeft altijd meer identiteitsproblemen gehad. Er is namelijk weinig Spaans aan de technische basis van de auto’s, ondanks dat SEAT wel de auto’s ontwierp in Barcelona. En zoals gezegd, Skoda werd het ‘verstandige’ merk. Het helpt dus niet als je het ‘sportieve’ merk dan net zo belegen maakt in de basis. Een auto die deze balans toch ietwat de moeite waard maakte was de SEAT Leon, geïntroduceerd in 1999. Vandaar dat SEAT de auto in het zonnetje zet, 25 jaar na dato.
Dus wij doen even hetzelfde. Eigenlijk is de SEAT Leon niet veel meer of minder dan de Spaanse versie van de VW Golf (letterlijk en figuurlijk), maar er zijn voldoende verschillende versies geweest.
Eerste generatie (Typ. 1M)
De allereerste SEAT Leon (Typ. 1M) stamt uit 1999. De auto is vernoemd naar de Spaanse stad León om in lijn te komen met de namen van SEAT. Uiteraard deelt hij zijn techniek met de Volkswagen Golf, Audi A3 en Skoda Octavia, gebaseerd op het PQ34-platform. De León was trouwens simpelweg de hatchback-derivaat van de Toledo, een sedan, die iets eerder kwam. Het frontje is dan ook identiek aan dat van de Toledo, met de rechthoekige lampen en die opvallende driedelige grille. Een sterk design, wat ook wel mag aangezien Giugiaro zijn handtekening eronder zette.
Wat de eerste Leon bijzonder maakte is de achterkant: erg schuin aflopend om een soort liftback te worden. Overigens was de eerste generatie Leon er enkel als vijfdeurs hatchback: een driedeurs variant bestond niet. Ook een stationwagonversie, zoals de Octavia en Golf, ontbrak. Door zijn bijzondere daklijn was het eigenlijk een mooi gemiddelde van alle PQ34-auto’s. En het was de enige manier om iets onder de Golf te krijgen qua prijs dat gewoon een hatchback was, want de Octavia was er enkel als stationwagon of liftback (maar dan meer de sedan-kant op).
Cupra
Zoals gezegd moest SEAT het hebben van een ietwat sportieve insteek. De standaardversie met een 1.4 of 1.6 zestienklepper was niet perse erg sportief, maar misschien waren de looks wel wat je overtuigde. Vooral de motoren in de bovenste helft van het spectrum waren de moeite waard. Je kon ‘m krijgen als Sport, FR en als heftigste Cupra R, wat ook het label Cupra initieerde net als bij de toenmalige Ibiza. Bij al deze versies en meer speelde de welbekende 1.8 liter ‘5V’ een rol. Volkswagen bedacht deze viercilinder met niet vier maar vijf kleppen per cilinder om iets sportiever te zijn, wat SEAT goed kon hebben. Je kon ‘m zelfs tijdelijk krijgen met de 2.8 liter VR6 met 204 pk en AWD!
De meest bekende versie is de Cupra R, met dus die 1.8 liter twintigklepper. Die perste er iets meer uit dan de Cupra 4 V6 met zijn 210 pk en bovendien kreeg je het op de voorwielen. De Octavia RS en Golf GTI moesten het met 180 stuks doen en de S3 had wel 210 pk maar zat te allen tijde vast aan AWD. Eigenlijk dus het beste van alle werelden in de Leon.
Tweede generatie (Typ. 1P)
Bij de tweede generatie SEAT Leon uit 2005 was dat precies de positionering. De Golf is de Golf, het manusje-van-alles. De Audi is premium. De Octavia is verstandig (en enkel sedan/liftback en estate). Dus de Leon is het stijlvolle, opvallende en ietwat sportieve alternatief. Dankzij de lijnen van Walter de’Silva een opvallende verschijning met details als de verzonken ruitenwissers in de A-stijl en de verborgen deurgrepen achter. Dat terwijl de aandrijflijn gewoon hetzelfde is als in een Golf. Wederom trouwens weer enkel als vijfdeurs hatchback.
Cupra
De Cupra-versie van de Leon 1P was qua recept weer overheerlijk. De FR was eigenlijk al wat je de GTI zou noemen bij Volkswagen, met die 2.0 liter FSI Turbo ‘EA113’ met 200 pk. De Cupra zat daar alweer net boven met 240 pk. En de allerdikste versie, de Cupra 310, had zoals de naam zegt 310 pk op de voorwielen! Krachtiger dan de Golf R32, maar zonder die V6. Dat heeft voor het zijn van een ultieme hete hatchback weer veel voordelen.
Derde generatie (Typ. 5F)
Dit alles zorgt ervoor dat de derde generatie uit 2013 wellicht wat belegen is. De strakke nieuwe designtaal van SEAT was ietsje traditioneler. En het grote gedeelte van de motorkeuzes en het interieur waren nu identiek aan de Golf. Oké, wederom ietsje vriendelijker geprijsd en anders gepositioneerd dan de Octavia. Soort van, dan. Van de Leon kwam nu eindelijk ook een driedeurs (SC) en een Sports Tourer (ST).
Cupra
Wel leuk: alhoewel de Cupra-versies ietwat minder heftig waren (vooral het gat tussen de GTI en R bij Volkswagen opvullen), kon je ook de ST als Cupra krijgen. En dat was tof, want bij VW was er geen GTI Variant. En de Cupra was nét ietsje leuker dan de Octavia VRS. Je kon hem krijgen met tot wel 300 pk!
De meest heftige Cupra R had net als zijn voorganger 310 pk, dus eigenlijk was dat geen stap vooruit. Wel qua chassis, rijgedrag en afstelling, naast natuurlijk het hebben van de 2.0 TSI van één generatie erna. En die koperen details uiteraard, die we later nog veel vaker zouden zien.
Vierde generatie
Dat brengt ons bij nu, want tegen wil en dank wordt de SEAT Leon nog verkocht. De vierde generatie is duidelijk een evolutie van de generatie ervoor en deelt zoals altijd weer zijn basis en techniek met de Golf, Octavia en A3. De SC verviel, de ST keerde terug. De Leon kwam nu voor het eerst ook als plug-in hybride. Tegenwoordig enkel als ‘sportieve’ FR met 204 pk, overigens.
Cupra, het merk
Wat ook anders is: Cupra is nu een zelfstandig merk. We kennen het wel. Cupra wordt nu een beetje het EV-merk van SEAT, maar de eerste Cupra was een Leon met een gek logo. En daar worden dus de sportieve versies heen gebonjourd.
Daarmee gebeurt ook iets anders opvallends: net als de A3, Octavia en Golf zou je verwachten dat de Leon aan een facelift toe is. En dat kreeg die ook. Als Cupra dan. De SEAT Leon blijft bij een ietwat doodbloedend SEAT de oude versie. Op zijn minst bijzonder. Wel krijgt de SEAT Leon de geüpdatete PHEV-aandrijflijn.
Desalniettemin kan de Leon niet zonder SEAT en was het model goed voor meer dan 2,5 miljoen verkochte exemplaren. Is het de slimste koop in de VAG-familie? Misschien niet, maar wel de leukste.
De Typ. 1M was een mooie reïncarnatie van de roemruchte Alfasud, en was in die zin een aardige sneer richting Fiat, die Alfa weigerde op te geven. Maar daarna hield het wat mij betreft wel op met de ‘auto emotión’. Het merk doet me echt niks.
Emoción. De eerste 3 generaties vond ik allemaal wel wat hebben. Goed ontworpen modellen en veel auto voor je geld. Ik heb ruim een jaar een derde generatie 1.5 FR station gehad en met een chipje was dat best een fijne auto. De 4e generatie vind ik een stuk minder mooi.
Heb zelf van de laatste generatie een aantal mogen rijden. Dit is in vergelijk met de Golf en de Octavia wel de betere auto. Stuurt strakker en is wat feller op het gasrespons. Eerlijk, ik snap niet dat dit niet beter verkoopt. Nieuw moeilijk te slijten, SEAT. Tweedehands dan wel weer als warme broodjes over de toonbank.
Vanwege hoe dat ding eruit ziet. Tweedehands wel, want afschrijving. Wellicht rijdt het beter (vraag het me af, ik vind de golf beter), maar het ziet er ongelofelijk goedkoop uit. Alsof ze een Miele proberen te bouwen met Beko onderdelen.
Mits correct uitgevoerd is de eerste gen wel de meest tijdloze zeg! Kan nog steeds een lekkere kar zijn. Interieurs daarentegen waren niet direct om over naar huis te schrijven….