De generaties van de bijzondere Mercedes F-Klasse in beeld

De Mercedes F-Klasse, ja, die was er. In acht (plus twee) generaties zelfs, maar niet als ‘mainstream’ model.

De ABC-tjes van Mercedes zijn welbekend. Letterlijk en figuurlijk, want de A-, B- en C-Klasse zijn ingevuld, evenals de E-Klasse, G-Klasse en een scala aan andere letters zoals M-Klasse, R-Klasse, S-Klasse, T-Klasse en X-Klasse. Keuzestress alom bij Mercedes.

Mercedes F-Klasse

Een serie die er wel was geweest, maar enkel om naar te kijken: de F-Klasse. Op basis van de naamgeving zou je wellicht een model boven de E of wellicht de aankomende baby G-Klasse verwachten. Maar de F-Klasse is niet ‘aankomend’. De F-Klasse bestaat al sinds 1991. Mercedes heeft de F-Klasse in acht, stiekem tien, generaties gebruikt om de toekomst te voorspellen. Niet perse een aankomend model, maar wat zij dachten dat de wereld nodig had in de toekomst. Elementen van de F-Klasse komen wel terug in productiemodellen, maar elke F-Klasse is een design- en technologiestudie vanaf het prille begin.

Generaties Mercedes F-Klasse

Tijd om de Mercedes F-Klasse eens door te nemen in diens acht generaties van 1991 tot en met 2015. Mercedes hanteerde een namensysteem dat leek op hun ‘echte’ namen, maar de getallen bij de F-Klasse staan niet voor de motorgrootte, enkel voor de generatie. Het wijst zichzelf.

Mercedes F100

1991

Het grappige van de Mercedes F-Klasse is dat het laat zien hoe ver Mercedes is met hun technologie. Men zegt altijd dat als jij wil weten wat er over twintig jaar in elke doorsnee auto aan technologie zit, je NU in een S-Klasse moet kijken. De F-Klasse toont dergelijke technologie al eerder. Neem de allereerste, de F100. Deze zat al boordevol innovatie. Stembesturing, ‘intelligente’ cruise control (een voorbode voor ACC) en parkeersensoren met radar: dat had deze auto al. In 1991! De vormfactor was een MPV (een soort R-Klasse avant la lettre) met ‘vleugeldeuren’ voor en schuifdeuren achter. Oh ja, en een centrale bestuurdersstoel.

Mercedes F200 Imagination

1996

Bij de tweede Mercedes F-Klasse, de F200 Imagination, werden twee dingen duidelijk. Ten eerste dat het design niet altijd bij een concept blijft. Je ziet al heel veel S-Klasse (W220) in de F200, met het lijnenspel van de CL (C215). Maar dan met vleugeldeuren. Ten tweede dat de technologie echt buitenaards is. De F200 had geen stuur! Het klapstuk van de F200 was dat deze te besturen was met een joystick in het midden. Iets dat al een tijdje een ideetje op de plank van meerdere merken was en dan blijkt toch dat een stuur en pedalen best een houdbaar ontwerp was. De F200 bevatte verder ‘dynamisch glas’, waar het panoramadak mat of doorzichtig kon worden desgewenst (wat we nu zien op de Porsche Taycan GTS, maar de Maybach 62 had het al in 2005), Active Body Control, camera in plaats van een binnenspiegel en wederom stembediening, maar nu een veel functioneler systeem dat dan ook vlak na de F200 in productie ging in de S-Klasse als ‘Linguatronic’.

Mercedes F300 Life Jet

1997

Innovatie komt echter lang niet altijd van hoe goed je computers zijn. De opvolger genaamd F300 Life Jet was weer iets heel anders. De F300 wilde het lichtgewicht en dynamische gevoel van een motorfiets combineren met het comfort van een auto. Daarmee is de Life Jet niet bepaald een luxepaardje, meer een soort geinige driewieler. Met als belangrijkste ontwerpaspect dat bij het sturen de hele cabine meestuurt, alsof je een bocht maakt met je knie tegen de grond op een motorfiets. Mercedes durfde dit idee niet verder te zetten na de conceptfase, dat lieten ze aan het welbekende Nederlandse Carver over.

Mercedes F400 Carving

2001

Grappig genoeg lijkt dat ‘Carven’ een populaire term voor een auto met bijzondere stuurmechanismen, want de opvolger van de F300 heet F400 Carving. Met min of meer hetzelfde idee: het zijn van een simpele lichtgewicht funauto. De F400 gebruikte het idee van de F300 maar maakte het wat praktischer dan een kantelende driewieler. Bij de Carving kantelen enkel de wielen, tot wel twintig graden negatieve camber bij het insturen van een bocht! Omdat er bij normale banden en zulke camber enorme oneven slijtage ontstaat, had Mercedes samen met Pirelli banden ontwikkeld die van binnen kleiner waren dan van buiten, zodat in de bochten de banden ‘recht’ zouden staan. Vooral niet op rechte stukken rijden, dus.

Mercedes F500 Mind

2003

Dat even wat betreft het plezierige uitstapje van de Mercedes F-Klasse, bij de F500 Mind uit 2003 was het weer terug naar serieuze zaken. De vormfactor laat het lijken alsof Mercedes de F100 in de archiefkast vond. De F500 Mind is weer een forse soort MPV. Check dat enorme glazen dak! Verdere speciale features in deze vijfde F waren bijvoorbeeld Night Vision, wat daarna in de S-Klasse (W221) debuteerde en een digital instrumentarium en een centraal infotainmentsysteem. Oh ja, en het was een V8 hybride. Wat rond 2003 nog best bijzonder was. Zaken die bij dromen bleven waren het yoke-achtige stuurwiel en dubbel gescharnierde achterdeuren, zodat die zowel ‘normaal’ als in tegengestelde richting open konden.

Mercedes F600 Hygenius

2005

Die MPV-vorm blijkt een hit voor de Mercedes F-Klasse, want ook de F600 Hygenius is een soort busje. Nou ja, busje, het is een soort Vaneo-meets-B-Klasse-en-heeft-vleugeldeuren-koortsdroom. Niet fantastisch, overigens. Het belangrijkste wat Mercedes tentoon stelde met de F600 was het feit dat dit een zero emissionvoertuig was, in 2005 best bijzonder. Mercedes experimenteerde voor de Hygenius, zoals de naam met ‘hy’ wellicht doet vermoeden, met een brandstofcel op waterstof. Andere innovaties die pas veel later op auto’s en Mercedessen zouden debuteren zijn onder meer sensoren die detecteren wanneer het niet veilig is om je deur open te gooien, speciale comfortstoelen en verwarmde bekerhouders. Toe maar.

Mercedes F700

2007

Bij de Mercedes F700, die geen bijnaam had, koos Mercedes voor een sedan als vormfactor voor de F-Klasse. Qua styling lijkt de auto een beetje de EQS te voorspellen, maar dan in 2007. Een indrukwekkende innovatie voor die tijd was overigens de eerste versie van PreScan, een systeem dat we pas veel later in de S-Klasse zouden terugvinden. De auto scant het wegdek en laat de vering reageren op de oneffenheden die het detecteert, om zo de verstelbare dempers de meest comfortabele demping te geven. De echte innovatie kwam volgens Mercedes van de DiesOtto-motor. Ja, jij dacht ook aan Italiaanse rijst. DiesOtto is de combinatie van ‘diesel’ en ‘otto’ (wat de Duitsers gebruiken om benzinemotoren aan te duiden) en het idee is om de efficiëntie van diesel in een benzinemotor te stoppen. Dit deed Mercedes door een kleiner slagvolume, turbo’s en hybride aandrijving. Ze noemen het ‘downsizing’. Goh, heeft die innovatie ooit het productiestadium gehaald?

Mercedes F800 Style

2010

De laatste Mercedes F-Klasse volgens de conventionele regels was de F800 Style, en dat was wederom een sedan. En best een fraaie. De designtaal previewt duidelijk de richting die Mercedes op ging en elementen van toekomstige modellen als de CLA waren duidelijk aanwezig. Er stonden twee aandrijflijnen op de planning: wederom een brandstofcel of een 300 pk sterke V6 plug-in hybride. Een idee dat het productiestadium nooit haalde was een bijzonder ’touchpad’ om de rol van bediening op zich te nemen: je raakte een vlak aan in het midden en bediende daarmee het scherm bovenaan het dashboard als een touch screen. Zo kon je volgens Mercedes het scherm ‘op de tast’ bedienen zonder te veel van de weg af te kijken. Dat faalde jammerlijk. Wat wel een voorbode was voor de toekomst was de fileassistent waarmee de F800 Style tot en met 40 km/u volledig autonoom kon rijden. Dat zagen we terug in de toen aankomende S-Klasse (W222).

Mercedes F125!

2011

Vanaf 2011, één jaar later dan de F800, kwam er nog wel een Mercedes F-Klasse, maar het was niet zoals je zou verwachten de F900. Nee, Mercedes wilde in 2011 hun 125-jarige bestaan vieren en dus werd het F125!, met een uitroepteken. Het ging om een grote ‘coupé’ met vleugeldeuren. In de styling is wat te herkennen van de aankomende Mercedes S-Klasse W222. De beoogde aandrijflijn voor de F125! was wederom een brandstofcel die vier e-motoren (één voor elk wiel) aandreef. Qua baanbrekende features was de F125! wel weer een klassieke F-Klasse, zo was Mercedes nog steeds bezig met bijzondere bedieningen en kon de F125! met je stem of gebaren bediend worden. Grappig is dat laatste, gesture control, juist iets waar BMW mee kwam met de 7 Serie (G1x). Ook had de F125! een prototype systeem waar de auto verbonden was met je smartphone en je de gegevens van de auto kan uitlezen middels een app.

Mercedes F015 Luxury in Motion

2015

De laatste Mercedes F-Klasse, F015 Luxury in Motion genaamd, is misschien wel de meest bizarre. Eerlijk is eerlijk, het ding was des tijds zo futuristisch dat het net zo goed een concept van vorig jaar had kunnen zijn. In 2015 had Mercedes met de F015 al het idee bedacht dat een autonome auto (iets waar Mercedes vanaf toen hard mee bezig was) meer een soort lounge op wielen kon zijn. De ruime cabine had ofwel een bestuurdersmodus, maar desgewenst kan je het stuur wegklappen en kunnen de stoelen draaien om een gezellige woonkamer op wielen te creëren. De aandrijving was wederom elektromotoren met een brandstofcel als voeding.