Autobouwer Spyker wil 182 miljoen euro ophalen

Spyker zoekt geld. Niet alleen om zijn schuldeisers te betalen, maar Spyker-topman Victor Muller wil ook 182 miljoen euro ophalen om zijn sportwagenmerk nieuw leven in te blazen. 

De laatste ontwikkelingen met betrekking tot Spyker. Dit is een bijdrage van Robert van den Oever en Maarten van der Pas.

Spyker-oprichter Victor Muller is niet alleen op zoek naar geld om de schuldeisers van de failliete onderdelen Spyker Services en Spyker NV 1,45 miljoen euro te betalen, maar daarnaast wil hij ook nog eens maar liefst 182 miljoen euro ophalen om zijn sportwagenmerk een nieuwe toekomst te geven. Daarvoor probeert hij met een ronkende brochure investeerders te overtuigen om geld in zijn droom te steken.

In de brochure, gedateerd 20 november 2020, vertelt Muller wat hij met Spyker voor ogen heeft. Er worden – zoals vaker bij Spyker – mooie vergezichten geschetst en er staan veelbelovende aannames in over modellen en productie. Of het allemaal erg realistisch is, is zeer de vraag.

Huidige situatie

Om de plannen van Muller met Spyker te kunnen beoordelen, moet je iets weten van de huidige staat van Spyker. Die is zo ongeveer comateus. Want het sportwagenmerk bestaat alleen nog maar op papier. Er is geen eigen fabriek meer, geen gereedschappen om auto’s te maken, geen onderdelen omdat de inventaris is verkocht, en geen personeel. Auto’s worden er al een aantal jaar niet meer gemaakt. Er komt geen geld binnen en er is nauwelijks geld om te ondernemen.

Drie onderdelen van Spyker verkeren in een faillissement: Spyker NV (de holding die tot en met 13 september 2013 aan de beurs in Amsterdam was genoteerd), Spyker Services (het onderdeel dat onderhoud uitvoerde aan de pakweg 260 Spykers die er rondrijden) en Spyker Events & Branding (dat voor de pr zorgde).

Spyker anno 2021

Spyker is tegenwoordig een Britse onderneming. Spyker Ltd is de holding en daaronder hangen verschillende andere entiteiten waarin de operatie, verkoop en intellectueel eigendom zijn ondergebracht (zie afbeelding).

Deze Ltd is sinds 2015 de onderneming waar alle activiteiten en bezittingen van Spyker naartoe zijn overgeheveld na het faillissement van Spyker eind 2014, dat overigens begin 2015 in juridische zin weer is teruggedraaid. Na afwikkeling van de schulden van de NV kon de Ltd als het ware met een schone lei beginnen.

Cruciaal daarbij om te weten is dat in die faillissementsprocedure in 2014 alle personeel is ontslagen en ondanks het terugdraaien niet terug is aangenomen. Bovendien moest Spyker eind 2015 noodgedwongen het bedrijfspand in Zeewolde waar de auto’s werden gemaakt verlaten wegens huurachterstand. Sindsdien kunnen er dus feitelijk geen auto’s meer in eigen huis gebouwd worden.

Veelbelovende projecties

Het wegvallen van alle eigen productiefaciliteiten verhindert Victor Muller niet om veelbelovende projecties te maken voor toekomstige modellen en productie-aantallen. En ook bijzonder optimistische tijdslijnen, als je beseft hoe de onderneming er momenteel voor staat.

De brochure geeft een tabel met vooruitzichten voor 2019 tot en met 2024 voor de financiële resultaten en de productiecijfers. Het jaar 2019 staat nog in het teken van kosten die voor de baat uitgaan en nog geen autoproductie. Maar in 2020 verwacht Muller al 54 auto’s te maken en bijna 20 miljoen omzet te maken.

In de jaren daarna klimt dat gestaag verder naar 310 stuks in 2021 en zelfs 1.530 in 2024. Grote getallen, gezien het feit dat Spyker in zijn hele geschiedenis vanaf 2000 zo’n 260 auto’s heeft gebouwd.

De financiële cijfers groeien navenant mee: verwacht wordt een omzet van bijna 300 miljoen euro in 2022 en bijna 350 miljoen euro in 2024. Na operationele verliezen door financierings- en andere kosten in 2019 en 2020 rekent Spyker voor 2021 op een operationele winst vóór belasting en afschrijvingen van 35 miljoen euro. Dat stijgt rap naar 92 miljoen euro in 2022 en 116 miljoen euro in 2024.

Obligaties als financiering

Een onderneming in de staat van Spyker heeft weinig mogelijkheden om aan geld te komen. Aandelen uitgeven, een methode die Spyker vaak gebruikte toen het nog een beursnotering had, gaat niet meer vanwege het schrappen van de notering in 2013. Investeerders aantrekken is een mogelijkheid die Muller al vanaf het begin van Spyker heeft toegepast, te beginnen bij zijn vrienden zoals Marcel Boekhoorn, daarna bekende Nederlandse namen als John de Mol en Michiel Mol, maar allengs werden de investeerders exotischer, via het Arabische Mubadala en later de omstreden Russische bankier Vladimir Antonov. 

Een andere mogelijkheid is om obligaties uit te geven (bonds in het Engels). Daarbij gaat een bedrijf een lening aan die in kleine stukjes (schuldbewijzen) wordt opgeknipt en die door investeerders of beleggers worden gekocht. De lening heeft een bepaalde looptijd en keert een bepaald rentepercentage uit als vergoeding voor het lenen van geld aan de onderneming. Aan het einde van de looptijd lost de onderneming de lening af en krijgt de investeerder zijn inleg terug.

Spyker wil met zijn obligatielening 182 miljoen euro ophalen. De lening is opgedeeld in stukjes van 1000 euro, dus in totaal 182 duizend schuldbewijzen. De rente is 6% per jaar en de lening loopt tot 1 november 2023. Investeerders moeten de eerste keer 100 duizend euro inleggen en daarna kunnen ze meervouden van duizend euro inleggen. Het vehikel Spyker Bonds UK Ltd dat de obligaties uitgeeft is opgericht in augustus 2014 en de obligaties zijn genoteerd aan de beurs in Frankfurt.

Nieuwe investeerders overtuigen

De brochure moet nieuwe investeerders overtuigen van een toekomst voor Spyker en hen over de streep trekken om daar geld in te steken. Muller presenteert Spyker als een operationeel bedrijf, maar dat is het bij lange na niet. Het is eerder een start-up, bijna vergelijkbaar met de staat van Spyker in 1999, toen Victor Muller en ontwerper Maarten de Bruijn het merk echt vanaf de grond moesten opbouwen. In zekere zin moet dat nu wéér.

In veel opzichten is de brochure wel erg optimistisch, ervan uitgaande dat deze de situatie per november 2020 beschrijft. Zo staat er dat Spyker’s productiefaciliteiten zich in Zeewolde bevinden. Feitelijk klopt dat niet, want Spyker heeft zijn fabriek aan de Edisonweg in Zeewolde eind 2015 moeten verlaten omdat het de huur niet betaalde. Daarna vond wat er nog restte van Spyker onderdak in een opslagloods aan de Oogstweg in Zeewolde, waar het eind 2019 ook weg moest vanwege achterstallige huur.

Dat optimisme kennen we van Victor Muller. Spyker heeft bijvoorbeeld een lange traditie van modellen die zijn geïntroduceerd als concept, maar vervolgens door geldgebrek nooit de productiefase bereikten. Als we Muller en de brochure mogen geloven dan komt daar snel verandering in. Ook volgens goede Spyker-traditie wordt vermeld wanneer de productie start, waarbij het de vraag is of dat wordt gehaald.

De modellen

Muller onthulde op de Autosalon van Genève in 2016 de Spyker C8 Preliator, als opvolger van de C8 Aileron. Een jaar later volgde de open Preliator Spyder. Toen kondigden Victor Muller en Christian von Koenigsegg, van de gelijknamige Zweedse sportwagenbouwer, ook een motorendeal aan. De Spyker C8 Preliator zou worden aangedreven door een 5 liter V8-motorblok van Koenigsegg. Weer een jaar later bleek al dat er van de samenwerking weinig terechtkwam.

Volgens de brochure gaat de C8 Preliator in het vierde kwartaal van 2020 in productie en wordt de auto gedurende 2021 gebouwd. Die beoogde startdatum is niet gehaald, want Spyker maakt momenteel helemaal geen auto’s. De open Preliator Spyder zou in het vierde kwartaal van dit jaar in productie gaan.

Tot dusver is het bij de ene Preliator uit 2016 gebleven. Geen twee, want voor de Spyder werd simpelweg het dak van de originele Preliator afgezaagd. En die auto is verdwenen, blijkt uit de faillissementsverslagen van curator Dennis Steffens die het faillissement van Spyker NV en Spyker Services afhandelt.

Van de Preliator en Preliator Spyder samen zouden er in totaal 350 gebouwd gaan worden tot 2024. Daarna zou er een opvolger komen. Van de 350 geplande exemplaren moeten er 25 limited edition exemplaren verschijnen. Ook dat is naar goed Spyker-gebruik, want ook van de C8 Laviolette verscheen zo’n speciaaltje, de LM85.

Iets dergelijks was ook voor de C8 Aileron aangekondigd. Doorgaans is alleen het uiterlijk anders en is de auto onderhuids hetzelfde als de reguliere versie. Welke motor de Preliator gaat aandrijven, wordt niet genoemd. Over de eerdere deal met Koenigsegg geen woord meer.

In de brochure rept Spyker zowaar van 83 orders voor de Preliator: 47 voor de coupé en 36 voor de cabrio.

Super-SUV

Toegegeven, met de super-SUV D8 Peking-to-Paris was Victor Muller zijn tijd ver vooruit. De luxe en snelle SUV werd al in 2006 op de Autosalon van Genève aan het publiek getoond. Pas jaren later kwamen concurrenten met een sportieve SUV zoals de Bentley Bentayga en de Lamborghini Urus.

Oorspronkelijk was de bedoeling dat de SSUV een D12 zou worden, uitgerust met het 12-cilinder motorblok W12 van Volkswagen. Ook de D8 Peking-to-Paris kwam niet verder dan de conceptfase. Spyker heeft nog jaren gewerkt aan de technische ontwikkeling van de auto. Er bestaat een mule, een testauto met een Land Rover carrosserie waar Lotus veel ontwikkelingswerk voor heeft gedaan, maar hij is nooit op de weg verschenen.

De D8 Peking-to-Paris wordt ook in de brochure genoemd, maar eventuele productiedatum en -aantallen worden niet vermeld. Wel merkt Spyker op dat de SSUV nu een hybride V8-aandrijflijn krijgt en dat de interesse in de auto vandaag de dag boven verwachting is en dat dit model belangrijk is om Spyker naar winstgevendheid te rijden.

Volumemodel B6

Het derde model dat Spyker op de markt wil brengen is de Spyker B6 Venator. Dit is het instapmodel, een lichter gemotoriseerde (6 cilinders) en goedkopere Spyker die voor een grotere doelgroep betaalbaar is. En die door zijn bereikbaarheid voor grotere productie- en verkoopaantallen moet gaan zorgen.

Het conceptmodel van de B6 Venator werd op in 2013 tijdens de Autosalon van Genève voor het eerst aan het publiek getoond. Onmiddellijk na de onthulling merkten autokenners heel scherp op dat de lijnen van de Venator wel erg overeen kwamen met de Artega, een Duits sportwagenmerk met Volkswagen-techniek en een Volkswagen 3,6 liter VR6-motor. Het productiemodel van de B6 Venator zou worden gebaseerd op de Lotus Evora S en die haalt zijn power uit een Toyota V6-blok met compressor. Spyker zelf heeft nooit bekendgemaakt welke motor precies voor de aandrijving van de Venator zou gaan dienen.

De onthulling markeerde in feite een nieuwe start voor Spyker als zelfstandige sportwagenfabrikant die het debacle met Saab achter zich had gelaten. Enkele maanden later, in augustus toonde Victor Muller conform traditie de open variant. De B6 Venator Spyder Concept was in paarse lak te zien op het Concours in Pebble Beach in de Verenigde Staten, wederom een gescalpeerde versie van het ene bestaande exemplaar.

In de brochure voorziet Spyker een jaarlijkse productie van 700-900 Venators. Een productiedatum wordt niet genoemd.

Marketingmachine

Het blijft niet bij alleen auto’s. De marketing en pr heeft Spyker altijd goed op orde en in de brochure wordt dan ook gerept van 2 tot 3 Spyker Experience Centers. Daar kunnen potentiële klanten ervaren waar het sportwagenmerk voor staat, ze kunnen de modellen bekijken en voor een dag of een weekend met een Spyker gaan toeren. Die centers zouden in Amerika, op Mallorca en mogelijk in Maleisië moeten komen.

Dit soort aanpalende activiteiten is overduidelijk afgekeken van de grote voorbeelden Ferrari en Porsche die goede sier en serieus geld maken met zulke belevings-business. Maar die merken kunnen dat doen omdat hun sportwagens technische hoogstandjes zijn die na decennia ontwikkeling aan de top van de automobiele ladder en staan en de merknamen een welhaast magische klank geven waar klanten graag voor betalen.

Dus eerst de kwaliteit en superioriteit van de sportauto’s het merk tot leven laten brengen, en dan de rest. Niet andersom, zoals het bij Spyker soms lijkt te gaan.

Risico’s

Bij een prospectus voor een financiële belegging zoals deze hoort een bedrijf de risico’s omtrent de investering voor potentiële belangstellenden inzichtelijk te maken. De brochure bevat dan ook een risicoparagraaf die opsomt welke gevaren er op de loer liggen. Spyker gooit dat vooral op externe omstandigheden; economische, sociale en politieke gebeurtenissen in binnen- en buitenland die buiten Spykers macht liggen, kunnen de plannen dwarsbomen.

Ook grijpt Spyker terug op de resultaten uit het verleden die, zoals de aloude beleggingswijsheid zegt, geen garantie geven voor de toekomst. Bovendien heeft Spyker nog nooit winst gemaakt, benadrukt het. Het is onzeker of dat gaat gebeuren.

Zelfinzicht blijkt uit de passage die stelt dat het businessplan zich hopelijk niet voortzet zoals de huidige operatie, die waarschijnlijk geen winst of rendement voor investeerders kan opleveren. Want dat is nog het belangrijkste risico: ook al komt er geld, Spyker moet weer helemaal vanaf de grond worden opgebouwd. Vanaf een ‘base of low revenues and profitability’, in Spykers eigen woorden. Wie durft?

Victor Muller was niet bereikbaar voor een toelichting op zijn plannen.