Nu het bedrijf voor goed kopje onder gaat, kijken we even naar de hoogtepunten van Henrik Fisker van de afgelopen jaren.
Het waren weer een paar spannende dagen voor Henrik Fisker. De Deense ondernemer was geregeld in het nieuws afgelopen week met zijn bedrijf Fisker Inc. Uiteindelijk heeft het merk het (net) niet gered. We zetten dat net tussen haakjes, want het gaat om een zogenaamd ‘Chapter 11’ faillissement. Er bestaat nog een (minimale) kans dat alles goedkomt en er een grote partij komt om de boel te redden. Maar ja, die grote partij kan ook eventjes wachten tot de boel écht kopje ondergaat en dan de onderdelen voor een fractie van de prijs kopen.
Henrik Fisker zou je bijna kunnen zien als een Deense Victor Muller. In beide gevallen zijn het autoliefhebbers pur sang, willen ze heel graag iets met auto’s doen en in beide gevallen weten ze niet van ophouden. Oh, ook niet onbelangrijk: in beide gevallen hebben ze hun schaapjes op het droge. Dan is het makkelijker om principes te hebben.
De kans bestaat dus dat we nooit meer iets van Fisker gaan horen (alhoewel we dat ernstig betwijfelen). Daarom hebben we speciaal voor en exclusief voor Autoblog-lezers even een overzichtje gemaakt met alles dat je moet weten over Fisker en vooral: voor welke auto’s de Deen verantwoordelijk is. Dat hebben we vervolgens gegoten in de vorm van een lijstje en kun je hieronder lezen:
BMW Z11 (E1)
1991
Dan droom je ervan auto-ontwerper te worden, word je aangenomen door BMW en mag je werken aan … een elektrische hatchback. Ja, Henrik Fisker mocht onderaan beginnen en meewerken aan de Z11 ‘E1’ concept. Nu is het eigenlijk veel meer een uitdaging om een betaalbare hatchback er goed en herkenbaar uitlaten zien dan een supercar of GT. Maar Fisker was destijds zeer teleurgesteld dat ‘ie aan dit project moest werken. Want ja, het is wel een klein en praktisch doosje, dat Fisker eruit liet zien als een rijdend vaatwastabletje.
BMW Z8 (E52)
1999 – 2003
Ook hier moeten we heel voorzichtig zijn, want het is niet zo dat Henrik Fisker de BMW Z8 in zijn eentje ontworpen heft. Ten eerste werd de Z8 getekend onder regie van niemand minder dan Chris Bangle. Voor het exterieurdesign werd Fisker aan het werk gezet (Scott Lempert deed het interieur). De Z07 Concept konden we zien op de Tokyo motor Show in 1997, in 1999 volgde het iets bravere productiemodel, dat overduidelijk designelementen had van de 507 uit 1954.
BMW X5 (E53)
2000 – 2003
Hier kunnen we kort over zijn, de naam van Henrik Fisker staat erbij, maar de hoofdontwerper van de BMW X5 was toch echt Frank Stephenson. Overigens allemaal onder leiding van Chris Bangle, uiteraard.
Aston Martin DB9
2003 – 2008
Het is een van de mooiste auto’s ooit gemaakt. Toen Aston Martin het doek haalde van de DB9, was iedereen diep onder de indruk. Henrik Fisker was in 2001 bij BMW vertrokken en aangenomen door Ford, waar hij de designbaas werd van Aston Martin. Zijn eerste project was de DB9, een opvolger van de eveneens zeer fraaie DB7 Vantage. Later bleek overigens dat Ian Callum (die designchef vóór Fisker) het ontwerp grotendeels klaar had. Fisker heeft waarsschijnlijk de ventieldopjes en isolatiemateriaal voor de motorkap gedaan. Ofzo.
Aston Martin V8 Vantage
2005 – 2008
De Aston Martin V8 Vantage was wél een project waar Fisker bij betrokken was vanaf dag 1, aldus Henrik. Dat geloven we graag, maar de auto lijkt in de verte wel iets op de DB9, vind je niet? Het is een beetje muggenziften, want de V8 Vantage is zo mogelijk nog mooier dan de DB9. Wederom bijzonder fraai gelijnd, met schitterende proporties. Maar ietsje gespierder en assertiever dan de elegantere DB9. Het zijn tijdloos fraaie auto’s. Overigens was ook heer Ian Callum duidelijk erover, dat het ontwerp grotendeels vast stond. Fisker deed waarschijnlijk de rubbers voor het rempedaal en het dekseltje van de zekeringenkast.
Fisker Tramonto (R230)
2005 – 2006
15 exemplaren
Na zijn periode bij BMW en Aston Martin (feitelijk de PAG van Ford), gaat Henrik zijn eerste stapjes als zelfstandig ‘fabrikant’ maken. Met Fisker Automotive presenteert hij twee auto’s. De Fisker Tramonto is het eerste wapenfeit. De basis is de Mercedes-Benz SL van de R230-generatie. Uiteraard gebruiken ze geen SL350 als uitgangspunt, maar de dikke AMG’s. Deze kon je vervolgens bij het eveneens Deense Kleemann laten kietelen naar meer of veel meer vermogen. De auto’s werden gebouwd door het Italiaanse Stola. Een enorm succes was het niet, alhoewel 17 exemplaren nog best knap is. Het probleem was een beetje dat een Kleemann getunede SL de helft kostte en eigenlijk mooier was.
Fisker Latigo CS (E63)
2005 – 2007
2 exemplaren
Naast de Tramonto had Fisker de Latigo CS, het idee was krek eender, maar de basis was anders. In dit geval was de basis een BMW 6 Serie van de E63-generatie. Je kon de 645Ci of M6 als basis kiezen. Die laatste kon je dan naar 665 pk laten opvoeren. Fisker wilde er 150 bouwen, maar het werden er, eh, 2.
Tesla Project WhiteStar (ja, echt)
2008
Deze moeten we even toelichten. Met het oprichten van Tesla wist Elon Musk heel erg goed wat hij wilde: eerst een sportwagen om het eerste geld mee te verdienen, vervolgens hun eerste echte eigen auto. EV’s waren tot die tijd suf, saai en een tikkeltje sneu. Daarom zette Musk Henrik Fisker aan het werk voor Project WhiteStar. De Tesla project WhiteStar werd getekend door niemand minder dan Henrik Fisker, zowel het interieur als exterieur. De WhiteStar werd uiteindelijk de Tesla Model S, onder leiding van Tesla-ontwerper Franz van Holzhausen.
Artega GT
2009 – 2012
153 exemplaren
Ook hier werden de verkoopdoelen (bij lange na) niet gehaald. Maar al met is iets meer dan 150 exemplaren erg netjes. Sowieso waren we superblij met het project. De Artega GT was namelijk niet een hypercar met een theoretische top van 500 km/u, maar een enigszins betaalbare sportcoupé waarbij handling het USP was. Zie het als een Duitse Lotus Evora. Het ontwerp, ditmaal 100% Henrik Fisker, was geweldig: laag, gedrongen, breed en gespierd. Geen lijntje te veel en toch heel herkenbaar.
Fisker Karma EVer
2011 – 2012
Volgens Elon Musk was Fisker enorm geïnspireerd geraakt door het hele WhiteStar-project. Of dat waar is of niet, Fisker ging wel aan de slag voor zichzelf met de Fisker Karma. Deze ontwierp de Deen helemaal zelf. In vergelijking met een Tesla Model S is de Fisker veel fraaier. Er waren echter wel een paar issues. Die bijzondere vormen zorgden voor enorm hoge productiekosten. Ook was de Karma enorm onpraktisch voor het formaat. Aanvankelijk leek de PHEV een betere optie te zijn dan de volledige elektrische auto, maar Tesla bleef het model ontwikkelen, Fisker niet.
Fisker Karma S Concept
2009
Cabrio variant van de sedan-versie. Net als de Mercedes-Benz SL met klapdak-constructie. De Karma verkocht uiteindelijk te slecht om een model als deze te rechtvaardigen.
Fisker Karma Surf
2009
Vergeet die cabrio, deze Surf zou wat ons betreft wel toekomstpotentie kunnen hebben. De Karma sedan was echt bijzonder onpraktisch. Niet dat de Fisker nu ineens een Grand Espace-concurrent was, maar het was ietsje minder onhandig. En het zag er serieus cool uit. Helaas was Fisker al over de kop gegaan nog voordat ze na konden denken over serieproductie.
Fisker Atlantic Concept
2012
Met de Fisker Atlantic had Fisker zin om de Audi A5 Sportback van repliek te dienen. De Fisker Karma was in ons land een bescheiden succesje, vanwege de gunstige bijtelling. Met de Atlantic wilde Fisker grotere aantallen gaan maken. Een beetje wat de Model 3 was voor Tesla. Ook dit was een plug-in hybride. En ook deze auto zou nooit het levenslicht zien.
Galpin Rocket Mustang (S-550)
2014
Galpin Auto Sport kennen jullie wellicht nog van Pimp My Ride, het bedrijf dat na vier seizoenenWest Coast Customs dat auto’s ging ombouwen. Galpin maakte al langere tijd speciale Mustangs. Mustangs zijn hier in Nederland bijzonder, maar in de VS struikel je erover. Bij GAS kon je speciale versies krijgen met een veel cooler design. Zo deden ze ook KITT uit Knight Rider (de Mustang in de remake). De Rocket Mustang was hun visie op de zesde generatie Mustang. Er was een coupé, maar ook een Speedster. In beide gevallen had je wel mooi 725 pk onder de rechtervoet.
VLF Automotive Force 1
2016
5 exemplaren
Een Viper, maar dan mooier. Net als de Chevrolet Corvette is de Dodge Viper erg goed, maar ook een beetje ongepolijst, terwijl de basis heel erg goed is. Met de VLF Force 1 werd dat rechtgezet. VLF is een samenwerking tussen zakenman Gilbert Villareal, Bob Lutz en Henrik Fisker. Niet alleen kreeg de Force 1 een nieuwe koetswerk, maar ook een ingrijpend verbeterd adaptief onderstel, waardoor de V10 eindelijk zijn pk’s goed kwijt kon. Daarom steeg het vermogen naar 745 pk. Het was de bedoeling om er 50 te bouwen, het werden er 5…
Fisker Ocean
2022 – 2024
De Ocean is een beetje het bewijs dat alleen een goede auto niet voldoende is. De Ocean ziet er puik uit, gaat als de brandweer en is al met al best een aardige aanbieding. De rest van het bedrijf kon het alleen niet bijbenen. Wat dat betreft groeit de waardering voor wat Tesla gepresteerd heeft met de dag. In Nederland is de Ocean ook verkocht en er rijden er zelfs een paar rond!
Fisker Alaska
2023
Ah, een elektrische pick-up. Die zijn er nog niet. Oh, wacht. Juist wel. De markt voor pick-ups in de VS is extreem groot, alhoewel het aandeel elektrische trucks nog niet heel erg groot is. Daarnaast zijn er veel auto’s die al in die vijver vissen. Desalniettemin zou het zeker een goede toevoeging geweest zijn in het gamma.
Fisker Peertje
2023
De meeste hoop hadden we op de Fisker Pear. De Tesla Model 3 is een geweldige EV voor het geld, maar we willen een kleinere en goedkopere EV. De Fisker Pear was precies dat. Dankzij Henrik Fikser zag het er niet eens zo verkeerd uit. Helaas ging Fisker al kopje onder voordat deze in productie kon gaan.
Fisker Ronin
2023
Het laatste wapenfeit. De Fisker Ronin was een visie op een cabrio met metalen klapdak. Natuurlijk was het niet de bedoeling om deze snel in productie te laten gaan. Dat zal nu ook niet meer gebeuren.
Tja. Dan moeten we nu natuurlijk even ons keiharde oordeel geven. Gaan we Fisker en zijn producten missen? Na ja, niet echt eigenlijk. De Fisker Ocean was veelbelovend en zeker voor de dumpprijzen van nu heb je een crossover met 570 pk voor 40 mille. Maar dat was nooit het idee achter Fisker. Het moest een luxe premium merk worden. Dus als we zo eerlijk mogen zijn; nee. Er hangt toch een zweem van plagiaat, iets te veel eer nemen en het overnemen van briljante ideeën van Elon Musk boven.
Die BMW Z8 is volgens Fikser door Fisker ontworpen, maar de Z07 Concept niet en laten we eerlijk zijn, het is een 507-kopie. De Aston Martins waren grotendeels al getekend door Ian Callum, Fisker heeft de kentekenplaatverlichting gedaan (bij wijze van spreken). Bij Tesla jatte hij het idee van de Model S.
Het is duidelijk dat Fisker geen uitdaging uit de weg gaat. Het levert in elk geval een aantal mooie auto’s op, alleen is dat al lange tijd niet meer voldoende.
kniesoor zegt
Misschien moeten Henk Viskar en Victor Moller eens een samenwerking aangaan en het gezamenlijk opnieuw proberen. Twee kindred spirits, met beide een hang naar groots en meeslepend in de wereld van de automotive. Plus een gedeeld verlangen naar een leven in de spotlights. Aan energie om er wat van te maken zal het de heren niet ontbreken 🙂
janboel zegt
Ooit in 2005, op de AAI, toevallig met hem gesproken. Ik was me aan het vergapen aan z’n coachbuild project, op z’n stand. Waarop hij mij spontaan naar binnen liet, en uitgebreid uitleg gaf over z’n 2 auto’s.
Ondertussen kwam een medewerker met drinken aanzetten en een tas met lectuur over de Tramonto en Latigo (nog steeds in mn bezit).
Hij kwam bij dus over als een hele sympathieke man.
petroldrinker zegt
De VLF Automotive Force 1 by far de gaafste auto die hij getekend heeft, mooie agressieve lijnen!
“EV’s waren tot die tijd suf, saai en een tikkeltje sneu.” dat zijn ze nog steeds allemaal hoor….
Overigens wat blijft zo een Z8 toch een ontiegelijk lelijke auto om te zien, snap echt niet dat zoveel mensen hem zo mooi vinden.
tenaci zegt
Ach troost je, je hebt hier wel vaker een afwijkende mening. Grootste nadeel van de Z8 is dat het een retro model is. In z’n soort dat wel meteen de mooiste, maar ben nooit fan van het hele genre geweest
harrie zegt
Eens over de Z8.
Alhoewel, niet superlelijk maar ook echt niet bijzonder genoeg voor zn prijskaartje.
mashell zegt
Fisker is prima designer maar zijn droom een eigen auto fabrikant te zijn kan hij echt beter opgeven.
Rob zegt
De Artega GT is werkelijk een plaatje. Het ding is nu dus 15 jaar oud, maar in mijn ogen is er tot vandaag geen mooiere sportwagen gebouwd dan de Artega. Ding weegt ook iets van 1100-1200kg, dat icm de Volkswagen V6 moet een genot zijn om te rijden. Zelfs het interieur, wat een samenraapsel is van Volkswagen onderdelen, is in mijn ogen gewoon fraai. Strak, doeltreffend, maar toch speciaal genoeg.
In Duitsland staan ze af en toe te koop, voor ruim onder een ton. Nu is dat natuurlijk veel geld, maar eigenlijk ook weer niet voor dit kaliber auto.
Loek zegt
@Rob: ik vind de Spyker B6 Venator die op de Artega gebaseerd zou worden misschien nog wel gaver, maar inderdaad: het algemene plaatje klopte eigenlijk perfect.
Rob zegt
En de Karma; ook dat vind ik dus een waanzinnige auto. Aangezien het ding fiscaal aantrekkelijk was in Nederland, zie je ze af en toe nog wel rijden. Ik blijf ze indrukwekkend vinden. Ze zullen langzaam wel helemaal verdwijnen. Al zullen er vast nog wel wat liefhebbers zijn die hun Karma zullen koesteren.
De bouwkwaliteit was overigens niet geweldig, eigenlijk was ie gewoon nog niet ‘af’. Maar het design was zeker wel ‘af’. Dat ontwerp blijft ook voortleven; een Chinees bedrijf heeft het hele zooitje opgekocht en bouwt nu (in de VS) een soort opvolger van de Karma zoals Henri Fisker het ooit bedacht had.
oversoft zegt
Hoe graag Elon Musk je ook wil laten denk dat hij oprichter is van Tesla, dat is het toch echt niet…
Dutchdriftking zegt
Als de Model S je beste werk is dan ben je ook geen hele grote.