9 bijzondere momenten uit het leven van Ayrton Senna

Sempre Senna.

Als vanzelfsprekend is het leven van de zeer charismatische, bloedsnelle en ongelooflijk vastberaden Ayrton Senna da Silva getekend door extreem hoge pieken en zeer diepe dalen. Hoewel hij in zijn queeste te allen tijde het maximale uit de auto te wringen meermaals in een negatief daglicht terechtkwam, won hij met zijn onnavolgbare karakter de harten van miljoenen – ook ver buiten de sport. Duidelijker werd dit niet dan na de onfortuinlijke dood van Senna, op wiens begrafenis een ontroostbare oceaan van mensen afkwam.

Exact vijfentwintig jaar na het veel te vroege vertrek van Senna willen wij een aantal bijzondere momenten uit zijn leven, zowel op als naast de baan, uitlichten.

De strijd om het Britse Formule 3-kampioenschap van 1983.
Na in 1982 zijn eerste Formule 3-test af te hebben gewerkt bij Eddie Jordan, is het duidelijk dat Senna uit een ander hout is gesneden. Binnen luttele ronden is Ayrton sneller dan meer bewezen coureurs. Bij het terugkeren naar de pitstraat weet hij de mechanici vervolgens concrete en precieze instructies te bieden, waarmee de auto sneller gemaakt kan worden.

Wanneer Senna tot een akkoord komt met Dick Bennett en tekent bij West Surrey Racing, begint hij zijn eerste seizoen in de Formule 3 met een zegereeks van liefst negen wedstrijden en acht pole positions. Daarna besluit zijn team te kiezen voor andere bandencompounds en krijgt hij te maken met een vastberaden Martin Brundle (Eddie Jordan Racing), met wie hij de rest van het jaar in een heuse tweestrijd verwikkeld raakt. Op één race na wint het duo alles. Met twaalf zeges sluit Senna het seizoen uiteindelijk af als kampioen, negen punten voor zijn Britse concurrent. Het jaar daarop treffen ze elkaar in de Formule 1.

Geef hem een vinger…
… en hij grijpt niet alleen de hele hand, maar ook de rest van de arm en daarna het lichaam. In andere woorden: Senna zal zijn kansen altijd volledig benutten. Door zijn verbluffende optreden in de Britse Formule 3 krijgt hij datzelfde seizoen nog de kans om bij verschillende teams zijn teen in het water der Formule 1 te dopen. Topteams, welteverstaan. Williams, Brabham, McLaren, Lotus: allemaal staan ze voor hem in de rij. Uiteraard zijn allen zeer onder de indruk van de kwaliteiten van het wonderkind uit Sao Paolo, maar om politieke redenen wordt er niets getekend. Is het geen volle rijdersbezetting, dan is het wel een bepalende sponsor die per se een coureur uit eigen land achter het stuur wil hebben. Dit terwijl Senna in de tests sneller blijkt te zijn dan de gevestigde orde.

Senna test dat jaar ook voor het nog vrij jonge Toleman en besluit, enigszins uit nood, daar zijn heil te zoeken. Na een uitvalbeurt in de seizoensopener scoort hij in zijn tweede wedstrijd zijn eerste punten, om het volgende weekend diezelfde truc te herhalen. In een zeldzaam onbetrouwbare auto belandt hij vervolgens driemaal op het podium, waaronder eenmaal na een legendarisch optreden in Monaco.

Het vernederen van talloze wereldkampioenen in gelijkwaardig materiaal
Een van de meest tergende aspecten van de Formule 1 is de ongebalanceerde competitie. In een goed seizoen zullen drie, misschien vier teams om overwinningen kunnen strijden. Aangezien het materiaal voor een aanzienlijk gedeelte mede bepalend is voor het succes van een coureur, is het soms lastig vast te stellen wie nu absoluut het beste is. Totdat je ze in dezelfde bolide plaatst.

Wanneer een nog relatief onbekende Ayrton Senna in 1984 op de valreep wordt uitgenodigd mee te doen aan een all-star race op de vernieuwde Nürburgring, zal zijn hoofd ongetwijfeld even hebben geduizeld. In een wedstrijd met identieke Mercedes’ 190Es, waaraan ruim een dozijn Formule 1-kampioenen meedoen, krijgt Senna de ultieme kans zijn stempel te drukken. Het asfalt van de nieuwe GP-Strecke is bedekt met water – ideaal voor de Braziliaan, die optimaal gebruikmaakt van de situatie en iedereen achter zich laat. Senna wint overtuigend, voor Niki Lauda en Carlos Reutemann. Volgens de verhalen neemt John Surtees, de enige wereldkampioen op twee én vier wielen, naderhand contact op met Enzo in een poging il Commendatore te overtuigen Senna aan het team te verbinden.

Zijn oppermachtige kwalificatie in Monaco, 1988
Een van de weinige jaren dat de absolute koning van het prinsendom niet met de zege aan de haal wist te gaan, is alsnog een van zijn meest indrukwekkende optreden in de straten van Monaco. In zijn eerste jaar bij McLaren kreeg hij direct de meest dominante Formule 1-auto van zijn leven: de MP4/4. Samen met Alain Prost won hij vijftien uit zestien Grand Prixs. Ook in Monaco was de McLaren veruit het snelste, maar aan elkaar gewaagd waren de rivalen daar allerminst.

In de kwalificatie zette Senna de toon door te openen met een dijk van een tijd. Prost was aanvankelijk bijna twee seconden trager, maar wist zich te verbeteren en kwam tot op een seconde van zijn teammaat. Voor Senna was dit niet voldoende, dus besloot hij het nogmaals te proberen. De limiet opzoekend vond hij nog meer. Zijn uiteindelijke rondetijd was ruim 1,4 seconden sneller dan die van Prost. De nummer drie, Gerhard Berger, bungelde op meer dan 2,6 seconden. In de wedstrijd gooide hij een voorsprong van bijna één minuut jammerlijk in de Middellandse Zee, toen het team hem beval langzamer te rijden. Naar eigen zeggen bevond hij zich “in een andere dimensie”.

Eindelijk zegevieren voor eigen publiek
Zijn eenenveertig (41) overwinningen zal Senna ongetwijfeld gekoesterd hebben, maar het dichtste bij zijn hart staat zonder meer de zege voor eigen publiek. Zoals zoveel Formule 1-coureurs weten, is het behalen van succes op eigen bodem een van de lastigste opgaven. Ayrton Senna is geen uitzondering op de regel. Ondanks dat hij na zeven seizoenen in de koningsklasse tweemaal wereldkampioen was geworden, had hij in Brazilië nog altijd niet op de hoogste trede mogen stappen.

In 1991 leken de planeten dan éindelijk in een rechte lijn te staan, als een voorbode voor zijn onvermijdelijke thuiszege. Senna kende een wereldstart en was binnen enkele ronden meer dan drie seconden los van de nummer twee. Samen met Nigel Mansell bouwde hij een fikse voorsprong op van ruim een halve minuut. De besnorde Brit leek echter de favoriet voor de overwinning te zijn, zelfs na een bijzonder trage pitstop, maar versnellingsbakproblemen gooiden roet in zijn porridge. Ondanks zijn grote voorsprong zou de slotfase voor Senna niet eenvoudig zijn. Ironisch genoeg werd Ayrton geteisterd door een soortgelijk probleem als Mansell. Maar Senna hield vol. De volksheld, wiens zesde versnelling enkel nog functioneerde, vocht verbeten door en kwam uiteindelijk met krap drie seconden voorsprong op Patrese over de streep. Al schreeuwend van de pijn en overvallen door spasmes keerde hij terug naar de pitstraat, alwaar hij haast het ereschavot opgetild moest worden. Missie: volbracht.

Het redden van collega Erik Comas op Spa-Francorchamps, 1992
Dat Ayrton Senna de nederige eigenaar was van een groot en goed hart, bewees hij bijvoorbeeld tijdens een oefensessie van de Grand Prix van België in 1992. Toen Erik Comas de controle over zijn Franse Ligier verloor in Blanchimont – een bloedstollend snelle linker knik – en met een noodgang tegen de muur klapte, was Senna als eerste ter plaatse. Zonder na te denken over zijn eigen veiligheid stopte hij zijn McLaren langs de baan en rende hij naar de Fransman, wiens hoofd was geraakt door een band. Comas was buiten bewustzijn en had zijn voet nog op het gaspedaal, waardoor de motor duizenden toeren draaide. Senna stabiliseerde het hoofd en de nek van Comas totdat de hulpdiensten hem aflosten en, misschien nog belangrijker, schakelde de motor uit. Comas beweert nog altijd zijn leven te danken aan Senna, zijn reddende engel. Later bleek namelijk dat de situatie mogelijk fatale gevolgen had kunnen hebben, omdat de auto brandstof aan het lekken was.

Zijn wonderrit op het circuit van Donington
Tegenwoordig zien we vooral Michael Schumacher als de regenkoning, maar voordat de Rode Baron hoge ogen wist te gooien tijdens regenachtige wedstrijden was het Senna die iedereen voor schut zette op nat asfalt. Met name zijn optreden tijdens de Grand Prix van Europa, die verreden werd op het circuit van Donington, ging de geschiedenisboeken in als een van de meest wonderbaarlijke staaltjes autocontrole ooit.

Bij de start verliest Ayrton aanvankelijk enkele posities door stevig elleboogwerk van diezelfde Schumacher, seconden daarna laat hij op verbluffende wijze zien wie er heer en meester is. Binnen luttele bochten werkt hij zichzelf op tot aanvoerder van het peleton. Buitenom bij Wendlinger, binnenlangs bij Hill om vervolgens Prost te verschalken. Niemand houdt hem bij. Na bijna twee uur racen heeft hij iedereen behalve Hill, die krap anderhalve minuut achter hem rijdt, op een ronde gezet. De snelste ronde claimt hij terwijl hij door de pitstraat sjeest. Senna moet zijn overwinning wel vieren met zo mogelijk de lelijkste troffee die ooit is uitgedeeld aan een F1-coureur.

Foto’s doorgeven aan de Braziliaanse pers
Dat Senna alles op alles zette een zo goed mogelijke kans te krijgen om te winnen, ging verder dan alleen zijn bezigheden op het circuit. De Braziliaan raakte op een zeker moment namelijk bevriend met een fotograaf, Angelo Orsi. Al vroeg in zijn loopbaan benaderde Senna de fotograaf met de vraag of hij zijn foto’s kon opsturen, zodat hij deze vervolgens door kon geven aan de Braziliaanse pers. De Braziliaanse media had namelijk het geld niet om de avonturen van Senna op de voet te volgen. Door Orsi’s beelden van Senna naar zijn moederland te sturen, kon de bevolking zien hoe Ayrton stand hield in het WK. Als gevolg werd Senna alsmaar populairder bij het volk, en daarmee ook de sponsoren. Zo kon hij zijn activiteiten weer beter bekostigen.

Het stilletjes doneren van miljoenen aan kansarme kinderen
Zelfs voor een gedreven man als Senna bestaat er meer dan racen. Hoewel het absoluut het belangrijkste is in het leven van de Braziliaan, neemt de diepgelovige Senna ook de tijd om zijn land op de been te helpen. Ayrton heeft het met name te doen met de kansarme jeugd. Naarmate hij ouder wordt en zijn vermogen en status groeien, begint hij in stilte zijn middelen te gebruiken om kinderen te helpen. Voor zijn overlijden doneert Senna persoonlijk miljoenen van zijn fortuin. Het vormt de fundering voor het latere Instituto Ayrton Senna, een stichting die enkele maanden na zijn dood wordt opgericht door zijn familie.

BONUS: zijn laatste zege in de Formule 1
Wil je de laatste zege van Senna in de Formule 1 nog eens ervaren, klik dan HIER om het verhaal te lezen.

Uiteraard zijn er nog talloze momenten uit het leven van Senna die niet in deze lijst voorkomen. Hierom willen we jullie vragen je favoriete stukken uit Senna’s bestaan te delen in de reacties.