Spyker is een Nederlands sportwagenmerk dat maar niet van opgeven weet. Spyker heeft zich als klein sportwagenmerk aardig op de kaart weten te zetten en nam in 2010 zelfs het grote Saab over. Dat was echter een mislukking en de laatste 10 jaar staan vooral in het teken van loze beloftes en faillissementen.
In Nederland hebben we niet een heel grote autoindustrie. Natuurlijk, er worden auto’s gebouwd in Born, maar dat zijn modellen van andere merken. Nederlandse automerken zijn schaars, maar er zijn er twee die eruit springen: Donkervoort en Spyker. De twee merken kunnen niet veel meer van elkaar verschillen. Donkervoorts zijn doelmatig, licht en rauw. Spykers zijn flamboyant en extreem prijzig.
Dat is altijd het geval geweest met Spyker, sinds het begon in 1898 als ‘Spijker’. Het merk wordt opgericht door Hendrik-Jan en Jacobus Spijker. Ze maken naam en faam door het maken van de Gouden Koets voor het Koninklijk huis. Een jaar later, in 1899 maken ze hun eerste automobiel. Het zijn uiteraard auto’s voor de happy few, alhoewel dat natuurlijk voor alle auto’s in die tijd geldt. Bijzonder is de Spyker 60 HP, een racewagen met zescilinder lijnmotor, een noviteit. Dat niet alleen, ook de toepassing voor vierwielaandrijving is uniek, evenals het gebruiken van remmen op alle wielen.
Heel lang konden de gebroeders niet genieten van hun creaties. In 1907 komt Hendrik-Jan te overlijden: de boot waarop hij zich bevindt zinkt. Jacobus stopt er vervolgens ook mee en Spyker gaat failliet. Het bedrijf maakt een doorstart met nieuwe investeerders, maar er is geen bemoeienis meer van de Spyker naamgevers. Heel veel succes levert het bouwen van auto’s niet op, helaas. Het merk gaat ook vliegtuigen bouwen met iets meer succes, mede geholpen door de Eerste Wereldoorlog. Ze bouwen nog auto’s tot 1926, met beperkt succes. Uiteindelijk zijn er een kleine 2.000 originele Spykers gemaakt.
Spyker Silvestris
Vervolgens gebeurt er een hele tijd niets. De Gouden Koets komt elke keer met Prinsjesdag voorbij, maar van Spyker horen we niets meer. Tot 1999. Dat komt door Maarten de Bruijn. Die heeft in de afgelopen jaren in een schuur gewerkt aan een eigen sportauto, de Spyker Silvestris. Het is een kleine, compacte en gedrongen sportwagen met een middenmotor en achterwielaandrijving. De motor is van Audi afkomstig, daar veel familieleden van De Bruijn in een Audi rijden. De 3.6 liter motor is afkomstig uit de Audi V8 en is goed voor zo’n 265 pk in de Silverstris. Ook de transmissie, een handgeschakelde vijfbak, is afkomstig van Audi. Hij heeft de auto niet alleen Spyker genoemd, maar ook de rechten op de naam en logo gekocht.
Introductie Victor Muller
Entrepeneur Victor Muller krijgt er lucht van en is laaiend enthousiast. Niet alleen wil hij geld investeren, maar hij wil ook graag meewerken aan het project. In 2000 wordt Spyker Cars opgericht. De eerste auto die het levenslicht ziet, na de Silvestris, is de C8 Spyder. Het is duidelijk dat de Silvestris de basis heeft gelegd voor de C8. De auto maakt zijn debuut op de Birmingham Motor Show. De C8 is wederom voorzien van een Audi V8, maar nu een modernere en sterkere 4.2 liter met 400 pk. Op de AutoRAI een jaar later debuteert de C8 Laviolette, een spectaculaire coupé. In 2004 gaat Spyker Cars NV naar de beurs.
Er komen meerdere varianten, waaronder de Double 12 met lange wielbasis en de C8 T, met turbomotor. Spykers worden duurder, luxer en prestigieuzer. Of dat hierdoor kwam of niet, maar voor mede-oprichter Maarten de Bruijn is het tijd om op te stappen. Hij gaat verder met het bouwen van bijzondere speedboten, die wederom Silvestris heten.
Spyker in de Formule 1 (ja, echt)
Vanaf dan lijkt Spyker bijna los van de realiteit te staan. Het verschil tussen een gek en een genie is de mate van het succes. De stappen die Spyker maakt zijn bijzonder te noemen. Aan ambitie ontbreekt ze echt niet. In 2006 neemt Spyker namelijk het Midland F1-team over (voorheen Jordan). De laatste drie races dat jaar wordt de naam al omgedoopt tot Spyker F1. In 2007 gebruikt het merk Ferrari-motoren en een Nederlandse F1-coureur, Christijan Albers. De tweede coureur is Adrian Sutil. Halverwege dat seizoen wordt Albers voor één race (de Grand Prix van Europa op de Nürburgring) vervangen door Markus Winkelhock.
Hij wordt op zijn beurt de race erna vervangen door Sako Yamamoto. De Japanner rijdt het seizoen uit naast Sutil. Het is een groot fiasco met veel uitvalbeurten en puntloze races. Alleen tijdens de GP van Japan wordt er een puntje gescoord. Ferrari levert de motoren weliswaar, maar Spyker vergat de ondersteuning er bij te bedingen. Aan het einde van het seizoen wordt de renstal verkocht aan een consortium onder leiding van Vijay Mallya, die onder de naam Force India verder gaat.
Het racen op een ander niveau brengt wel succes, op Le Mans is het Nederlandse merk behoorlijk competitief tussen de Ferrari’s en Porsches. Precies wat de bedoeling is. In 2007 werkt Spyker samen met Zagato. De Italiaanse designstudio ontwerpt op Spyker La Turbie-basis de C12 Zagato. Twee jaar later besluit Spyker om de productie van Zeewolde te verplaatsen naar Coventry in Engeland. Daar komt uiteindelijk niets van terecht, want Spyker heeft zich gestort op een nieuw avontuur.
Spyker koopt Saab (ja, echt)
Het Nederlandse merk koopt namelijk Saab van General Motors. GM heeft het helemaal gehad met de Zweedse bodemloze put en trekt zijn handen ervan af. Spyker neemt Saab voor een symbolisch bedrag over. Muller ziet grote kansen voor Saab én Spyker. Spyker kan namelijk gebruik maken van de faciliteiten die Saab te bieden heeft. Ook zorgen de verkopen van Saabs voor voldoende omzet. Althans, dat is de bedoeling.
De Saab 9-3 is inmiddels hoogbejaard en dan is dat nog het nieuwere model. De Saab 9-5 is namelijk nog een paar jaar langer in productie. Saab verliest enorm veel geld in rap tempo en Spyker, dat heel mondjesmaat auto’s verkoopt, kan deze verliezen niet compenseren. Ergo, Saab gaat alsnog bankroet. Muller probeert nog met Chinese partijen een doorstart te forceren, maar dat mislukt. General Motors wil absoluut niet dat Chinese automerken de beschikking krijgen over techniek van GM. Uiteindelijk is het Saab-avontuur voor Spyker afgelopen in 2011.
Nieuwe modellen
In de tussentijd is Spyker wel bezig met sportwagens en luxe SUV’s. Het idee voor een luxe, snelle en dure SUV heeft het merk al in 2006 met de D12 Peking-to-Paris concept. Dat idee komt nooit tot wasdom, helaas. Tegenwoordig zou zo’n auto zeker goed scoren, daar merken als Aston Martin, Maserati, Lamborghini en zelfs Ferrari super-SUV’s produceren. In 2008 toont het merk de C8 Aileron, een grote stap voorwaarts als het gaat om design, rijeigenschappen en bouwkwaliteit. Uiteraard is de stap van concept naar prototype en vervolgens naar productiemodel een erg lastige. Gelukkig verkoopt men nog de originele C8 Spyder en Laviolette, al is het echt mondjesmaat.
Spyker lijkt vervolgens uitgeblust te zijn, maar het merk weet maar niet van ophouden. In 2013 toont het de B6 Venator. Dit is een kleinere en betaalbaardere Spyker. De basis is stiekem helemaal geen Spyker. Nee, het is in feite een Artega GT met ander koetswerk en interieur. De motor is een VR6 afkomstig van Volkswagen. Spyker weet echter vaker het nieuws te halen met onbetaalde rekeningen en boze huurbazen. In 2015 vraagt Spyker uitstel van betaling aan om een doorstart te kunnen maken.
Terugkeer
Net wanneer iedereen denkt dat Spyker kopje onder is gegaan, is het merk ineens aanwezig op de Salon van Genève in 2016. Het merk lanceert de C8 Preliator, de opvolger van de Aileron, waarvan iedereen zich afvraagt of er daar nu echt auto’s van zijn gebouwd op een handjevol prototypes na. Daarna blijft het weer angstvallig stil omtrent het merk. Een jaar later, wederom in Genève, toont Spyker de C8 Preliator Spyder, de open variant.
Spyker zegt er slechts 50 van te zullen maken, alhoewel dat enorme aantallen zijn voor de fabrikant. Een motorendeal met Koenigsegg wordt ook aangekondigd. Het idee is dat de V8 van het merk zonder de turbo’s in de Spykers gelepeld kan worden. Zo hoeft Spyker geen motoren in te kopen bij Audi. Ondanks de vele plannen van het merk met sterkere motoren, hebben de meeste Spykers gewoon een 400 pk sterke Audi 4.2 onder de kap. Uiteindelijk zullen we daar nooit meer iets van vernemen, helaas.
Curatoren
In 2020 komt Spyker weer in het nieuws. Er is weer een onderdeel van het bedrijf failliet gegaan, ditmaal Spyker Services, nadat Spyker Events al failliet ging in 2015. De curatoren beginnen een enorme migraine te ontwikkelen van de mooie beloftes van Muller die niet worden nagekomen. Bij Spyker Services treft men een enorme puinhoop aan. Administratie, rekeningen en auto’s ontbreken.
De berichtgeving omtrent het merk neemt vreemde vormen aan, want enkele maanden later in 2021 geeft Spyker aan toch weer auto’s te willen gaan bouwen. Met nieuw Russische kapitaal moet het helemaal goed gaan komen. Spyker is van plan om de B6 Venator en C8 Preliator te gaan produceren, evenals de D8 Peking-to-Paris SUV.
Uiteraard lijkt het plan niet tot wasdom te komen en haalt het merk alleen het nieuws met berichten omtrent het faillissement, dat niet te voorkomen lijkt te zijn. Voor de curatoren is de maat nu echt vol, alhoewel Spyker in 2022 alsnog doodleuk aangeeft weer auto’s te willen gaan bouwen. Daarna blijft het doodstil. De website is nog steeds in de lucht, trouwens.
