Chrysler is een Amerikaans merk en tevens een concern, wat tegenwoordig onderdeel is van Stellantis. Chrysler kreeg als enige van de Amerikaanse merken voet aan de grond in Europa, met name met de Voyager. Het merk is inmiddels niet meer actief in Europa, nadat Chryslers nog een tijdje als Lancia zijn geleverd. In de VS is het merk vandaag de dag ook nog maar een schim van wat het geweest is.
De Amerikaanse autoindustrie is enorm aan het begin van de twintigste eeuw. De auto werd weliswaar in Europa uitgevonden, maar het concept werd aan de overkant van de oceaan geperfectioneerd. Iets later dan de andere Amerikaanse giganten werd Chrysler opgericht in 1925 door Walter Chrysler. Walter had Maxwell Motor Company overgenomen en opnieuw gestructureerd. De eerste auto was de Chrysler Six. Het idee van Chrysler was om behoorlijk geavanceerde techniek en uitrusting voor een gunstige prijs aan te bieden.
In 1926 kwamen de eerste viercilinder Chryslers. Dit was geen nieuwe innovatie, maar gewoon de overblijfselen van Maxwell met een Chrysler-badge erop. Dat zou echter de enige downsizing zijn van Chrysler. Het merk maakt namelijk furore en nadat Maxwell compleet is uitgefaseerd, komt er een een nieuw merk onder Chrysler: Plymouth. Onder deze vlag worden de oude Maxwells weer verkocht. Er was zelfs zoveel ruimte tussen Chrysler en Plymouth, dat er nóg een merk tussen paste: De Soto. Daarnaast werd ook Dodge overgenomen en tussen Plymouth en Chrysler gepositioneerd. Chrysler bleef het absolute topmerk. Dat veranderde in 1955. Toen werd het meest luxe model, de Imperial, omgezet tot merk.
Chrysler C-300
Bij Chrysler zat men dat jaar ook niet stil. De meest sensationele auto van dat moment was namelijk de C-300. Dit was in feite een homologatie-model voor stockcar-races. De ‘300’ stond voor het aantal pk’s dat de 5.4 liter FirePower V8 leverde. Met wat onderdelen achteraf kon je dat nog vrij eenvoudig opkrikken. De C-300 was voor veel Amerikanen te oncomfortabel, het was bijna een raceauto voor op de weg. Het zorgde er wel voor dat het merk Chrysler hoog aanzien had. De 300-series bleef tot 1967 in productie.
Slagschepen
Naast die C-300 had Chrysler nóg drie slagschepen in de showrooms staan: de Windsor, Saratoga én New Yorker. Vreemd was dit niet, veel merken hadden meerdere grote modellen. In de jaren ’60 kwam er voor het eerst een kleiner model bij: de Newport. Ondanks dat het de instapper was, was de kleinste motor die je kon bestellen een 5.9 liter grote V8.
Oliecrisis
In de jaren ’70 moet Chrysler behoorlijk zijn gamma aanpassen. Zeker na de oliecrisis in 1973. De extreem grote auto’s met gigantische motoren zijn dorstig. Voor het eerst krijgen ze in de VS te maken met een hoge brandstofprijs, waardoor men toch prioriteiten gaat stellen. In dezelfde periode zijn er diverse Europese en zelfs Japanse merken die dankbaar gebruik maken van de plotselinge vraag naar zuinige auto’s. Chrysler past zich daar vrij snel op aan met een hele lading kleine auto’s. Daarvoor werkt men samen met Mitsubishi. Het idee is vrij simpel, Mitsubishi heeft compactere en zuinige auto’s, maar geen voet aan de grond in de VS. De Lancer en Galant worden in de VS dan ook als Chrysler verkocht.
Chrysler Europe
Maar daar stopt de samenwerking niet met andere fabrikanten. Want Chrysler werkt ook samen met Europese automerken. In 1967 wordt Chrysler Europe opgericht. Dat was in feite een samenvoeging van Rootes, Barreiros en Simca. Met de eerste twee merken wordt niet veel gedaan, maar veel Simca-modellen worden ook als Chrysler, Plymouth of Dodge verkocht. In Nederland kunnen we deze als Talbot kopen. In 1979 wordt Chrysler Europe aan PSA verkocht. Talbot wordt nog een tijdje als merk aangehouden in Europa.
Chrysler Voyager
In de jaren ’80 verkeert Chrysler in zwaar weer. Met name de Amerikaanse modellen hebben het zwaar om weerstand te bieden aan de concurrenten. Gelukkig weet Lee Iacocca precies wat het merk nodig heeft: een revolutionaire auto. Die komt er in de vorm van de Plymouth Voyager. Dit is de eerste MPV. Er waren al eerder busjes, maar dat waren bedrijfswagens met een achterbank. De Voyager staat op een personenwagen-platform en is veel comfortabeler, zuiniger en verfijnder. De auto wordt een absoluut succes en andere merken proberen zo snel mogelijk een concurrerend model te bouwen.
Chrysler Cab Forward modellen
In de jaren ’90 maakt Chrysler furore op een bijzondere wijze. De meeste jaren ’80 modellen zijn extreem hoekig. Chrysler introduceert diverse ‘Cab Forward’-modellen. Deze hebben een kortere neus en dus een ruimer interieur. Aangezien de Chryslers toch voorwielaangedreven zijn, is dit designconcept goed toe te passen. Daarnaast heeft Chrysler een nieuwe naam hoog te houden: ze brengen gewaagde concepts in productie. De Dodge Viper en Plymouth Prowler zijn daar twee voorbeelden van, evenals de Neon. Deze wordt ontwikkeld mede met Europa in het achterhoofd. In 1998 fuseert het Amerikaanse merk met DaimlerBenz tot DaimlerChrysler.
In Nederland zijn de Chrysler-modellen beperkt succesvol. De Neon is een sedan met dikke 2.0 motor in een klasse (C segment) waar hatchbacks met een 1.6 de norm zijn. De Sebring is als cabriolet in zijn klasse een succesje, je krijgt veel auto voor relatief weinig geld. De 300M wordt goed ontvangen, maar is geen commercieel succes. Gelukkig blijven de Voyager-modellen het goed doen.
Megasucces PT Cruiser
Na de milleniumwisseling gaat het een stukje beter met Chrysler. De facelift van de Neon (inclusief kleinere modellen) slaat goed aan. De PT Cruiser is echter het belangrijkste wapenfeit. De auto begint zijn carrière als concept. Het idee is dat de auto moet denken aan jaren ’30 Hot Rods. Nu deed de Prowler dat ook al. Een belangrijk verschil is dat de PT Cruiser goedkoop is en heel erg praktisch met vijf deuren. Uiteindelijk worden er meer dan 7.000 van verkocht in Nederland.
Chrysler Crossfire
De samenwerking met Daimler leidt ook tot andere gave projecten. Op basis van de SLK van Mercedes wordt er een coupé gebouwd, de Crossfire. Deze auto wordt uiteraard als concept gepresenteerd, maar bijna een-op-een overgenomen. Volgens kenners is dit de beste auto ooit gebouwd. Ondanks de Amerikaanse merknaam wordt de auto bij Karmann in Osnabrück in elkaar geschroefd. In tegenstelling tot de SLK heeft de Crossfire altijd een 3.2 liter V6, eventueel met compressor.
300C
Een ander belangrijk wapenfeit van DaimlerChrysler is de 300C. Daarmee kon men opnieuw de tijden van de C-300 herleven. Net als de Mustang is het een nieuwe retro-muscle car, in het geval van de 300C met vier deuren. De auto staat op een platform (LX) dat wat basis-architectuur deelt met de Mercedes W210 en W220. Naast de bekende 2.7 en 3.5 V6 maakt de Hemi V8 zijn rentree. De stationwagon-versie van de 300C (Touring), bouwt Magna in Oostenrijk voor Chrysler. Mede dankzij de Mercedes-diesels is de 300C een relatief succes. Er komt ook een snel model, de SRT-8.
Einde DaimlerChrysler
Helaas heeft Chrysler voor Europa te weinig ‘vlees op de botten’. De samenwerking tussen Daimler verloopt dramatisch. Het eens zo trotse Chrysler is afgegleden tot budgetmerk. Zo wordt het niet gepresenteerd, maar de Zuid-Koreaanse concurrentie veegt de vloer aan in Europa en de VS. Vervolgens komt de financiële crisis eroverheen waardoor het alleen maar lastiger wordt. Daimler en Chrysler gaan uit elkaar. Het merk Chrysler trekt zich terug uit Europa (Verenigd Koninkrijk uitgezonderd). De modellen van Chrysler worden een tijdje als Lancia verkocht. Dit terwijl in Engeland de Lancia Delta als Chrysler aan de man wordt gebracht.
Twee modellen
In de VS gaat het niet heel erg veel beter. De 300 zal tot in lengte van jaren in productie blijven, evenals de Town & Country (die wij kenden als Grand Voyager). Chrysler probeert het succes van de 300 te evenaren met een kleinere 200, maar die auto flopt behoorlijk. Chrysler moet het jarenlang doen met slechts twee modellen: de 300 en de Pacifica, de opvolger van de Town & Country. Er staan nieuwe modellen op de planning, maar die verschijnen voorlopig niet in de showrooms.
