Alpina begon als BMW-tuner, maar heeft al sinds 1983 de status van autofabrikant. Dat neemt niet weg dat Alpina altijd is blijven doen waar ze mee begonnen zijn: het verfijnen van BMW’s. In 2022 is Alpina overgenomen door BMW, wat betekent dat het vanaf 2026 een label wordt van BMW.
Voor de autonerds en petrolheads zijn er weinig merken die meer tot de voorbeeldig spreken dan Alpina. Het is een nogal vreemde eend in de bijt als je het vergelijkt met andere tuners, raceteams of fabrikanten.
Het begint allemaal met Burkard Bovensiepen en de BMW 1500. De beste man ontwikkelt een carburateur voor de BMW 1500. In samenwerking met Weber is er een kitje dat niet alleen de BMW 1500 sneller maakt, maar ook de kwaliteit blijft behouden. Dat is iets waar het vaak misgaat bij tuners.
BMW techniek-goeroe Paul Hahnemann krijgt er lucht van en laat zelf zo’n kit monteren op zijn BMW 1502. Hahnemann weet andere hoge BMW-medewerkers ook over te halen om de Webers van Bovensiepen te monteren op hun auto. Voor Burkard Bovensiepen was het duidelijk dat hij hier verder mee moest gaan. In 1965 richt hij dan ook Alpina Burkard Bovensiepen KG op, Alpina in de volksmond.
Typemachinefabriek
De naam Alpina werd al langer gebruikt door de familie Bovensiepen. Daarvoor produceerden ze ook typemachines en kleding. Dat werd dus uitgebreid met tuningsonderdelen voor BMW. Burkard begint bij de typemachinefabriek, maar in 1970 groeide het bedrijf dusdanig uit zijn voegen dat ze moesten verhuizen.
Alpina houdt zich bezig met mechanische tuningsonderdelen. Denk aan onder andere carburateurs, aangepaste cilinderkoppen en krukassen. Uiteraard is Alpina ook actief in de nationale racerij om aan te tonen dat de onderdelen heel blijven en daadwerkelijk zorgen voor meer prestaties. In al die jaren maakt Alpina diverse uitvoeringen op basis van BMW’s. Ze zijn herkenbaar aan de splitter aan de voorkant, de striping (Dekoset) en 20-spaaks velgen.
Fabrikantstatus voor Alpina
Vanaf 1983 wordt het bedrijf erkend als fabrikant. Op dat moment hebben ze al al een complete range aan modellen op basis van de 3, 5, 6 en 7 Serie. Het idee is min of meer hetzelfde bij al deze auto’s. De motoren zijn vaak de grotere die BMW zelf aanbiedt. Op basis hiervan gaat Alpina aan de slag met een eigen visie.
Alpina’s zijn weliswaar altijd sneller dan de BMW’s waar ze op gebaseerd zijn, maar inmiddels heeft BMW een eigen divisie die óók snellere auto’s maakt: BMW Motorsport. Het verschil is dat comfort nog de boventoon voert bij Alpina. Gerieflijk hard gaan, in plaats van een circuitmonster met kentekenplaten.
De meeste BMW’s krijgen een motor met meer cilinderinhoud en aangepaste technische onderdelen. De 3 Series hebben een zescilinder motor, alhoewel er een aantal B8’s zijn gebouwd met een V8. Bij de 5 Serie (E34, E39) heeft men keuze uit de een zes- of achtcilinder. De 7 Serie en 8 Serie hebben zelfs een heuse V12.
Alpina diesels
Omdat het bij Bovensiepen en Co meer om koppel dan om topvermogen draait, leggen ze zich ook toe op diesels. De eerste auto is de Alpina D10 Bi-Turbo. De basis voor deze auto is de BMW 530d, op zichzelf al één van de topdiesels sedans van dat moment. Er wordt gebruik gemaakt van een twin turbo setup, goed voor 235 pk en 500 Nm. Dat koppel was gelijk aan de 4.9 liter V8 van de BMW M5.
Alpina Roadsters
BMW houdt zich driemaal bezig met een BMW Roadster. In 1990 verschijnt de Roadster Limited Edition. Een BMW Z1 die is aangepast, zij het vrij bescheiden. De motor heeft iets meer pit (200 pk), er zitten andere wielen op en een iets strakker chassis. De tweede is de Roadster V8. Deze is gebaseerd op de BMW Z8.
In plaats van de V8 uit de M5, krijgt deze de V8 uit de B10 S V8, een 4.8 liter grote motor met 375 pk. Daarmee is het de eerste auto die minder vermogen heeft dan de auto waarvan deze is afgeleid. De laatste is de Roadster S, gebaseerd op de BMW Z4 3.0i (E85), maar dan met de motor uit de B3 S. Dat model is tevens de laatste Alpina met handgebouwde motor.
Nieuwe strategie Alpina
In het nieuwe millennium passen de BMW-specialisten de strategie iets aan. De B5 (E60), B6 (E63) en B7 (E65) hebben een V8 die geen grote cilinderinhoud krijgt, maar een Rotrex supercharger. De Alpina B3 (E90) heeft een zes-in-lijn met twee turbo’s. Ook hier zien we een diesel terugkomen, de D3 en later de D3 Bi-Turbo: viercilinder diesels waarvan Alpina er een hoop weet te verkopen. Hoewel ze in Buchloe zelf de ontwikkeling doen van alle auto’s, worden de Alpina’s tegenwoordig grotendeels bij BMW gebouwd. In Buchloe worden de laatste puntje op de ‘i’ gezet.
Alpina SUV’s
Uiteraard is het succes van SUV’s de heer Bovensiepen niet ontgaan. De eerste SUV met Alpina motor arriveerde in 2002, de BMW X5 4.6is had namelijk de Alpina B10-motor in het vooronder liggen. Deze paste beter bij het karakter en de automaat van de X5, dan de hoogtoerige V8. Het geeft ook aan hoe nauw BMW en Alpina samenwerken.
De eerste Alpina SUV is gek genoeg niet de X5, maar de X3. De Alpina XD3 combineert de motor van de Alpina D3/D5 met het koetswerk van de X3. De auto is een rechtstreekse concurrent voor de populaire Audi SQ5 TDI. Een XD4 ‘Coupe’ verschijnt in 2018. De grootste en zwaarste Alpina ooit gebouwd verschijnt in 2019: de monsterlijk grote XB7, een op de BMW X7 gebaseerde Alpina met 600 pk sterke V8.
Overzichtelijk gamma
De line-up van Alpina volgt vrij nauw de stappen van BMW. Alpina wordt van te voren ingelicht over de wijzigingen en nieuwe modellen, waardoor ze relatief snel hun eigen varianten kunnen bouwen. Alpina heeft uiteindelijk een vrij overzichtelijk gamma. Ze doen in Buchloe niet meer aan instappers als de D3 en D3 Bi-Turbo van de E90-generatie. Alpina bouwt ongeveer 2.000 auto’s per jaar en deze moeten zoveel mogelijk geld in het laatje brengen, iets wat niet lukt met een relatief eenvoudige instapper.
De instapper van Alpina is de D3 Bi-Turbo, ditmaal met een zescilinder motor met twee turbo’s, goed voor minimaal 350 pk. De B3 was voorheen gebaseerd op de 335i en 340i, maar in 2019 krijgt de B3 een BMW M-blok, dat ze aanpassen. Wat ook anders is: het uiterlijk. Normaliter gebruikt Alpina de standaard look en monteert dan een lip op de voorbumper. De B3 en D3 hebben standaard het M Sport-pakket met daarover heen een Alpina-sausje. Ook de D5 (zescilinder diesel) en Alpina B5 (4.4 V8) krijgen deze visuele behandeling.
Volwaardige BMW’s
Alpina’s zijn inmiddels bijna volwaardige BMW’s geworden, maar toch ook weer niet. Je kan een relatief sobere D3 in het donkergrijs bestellen en je gaat dan vervolgens redelijk anoniem door het leven. Maar als je bijzondere lakkleuren of het befaamde Lavalina-leder wenst, dan kan dat ook. Alles is mogelijk bij Alpina. Op sommige markten biedt BMW de Alpina’s als apart product aan.
Zo kon je in de VS de Roadster V8, B7 en B6 Gran Coupé gewoon bij de BMW dealer bestellen. De XB7 wordt daar ook verkocht. Sowieso kun je bij de BMW dealer terecht, want elke officiële BMW-garage kan gewoon sleutelen aan een Alpina. Alleen het kopen is iets lastiger. Alpina’s worden in Nederland sinds kort weer geïmporteerd, maar met Duitsland op de hoek moet dat sowieso geen probleem zijn.
Overname Alpina door BMW
In maart 2022 wordt bekend dat BMW het merk Alpina heeft overgenomen. Hiermee is de toekomst van het merk volgens BMW veilig gesteld. Dit betekent echter het einde van ‘echte’ Alpina’s, die in Bovensiepen geassembleerd worden. Dat is in 2025 afgelopen. Daarna wordt Alpina een label van BMW. Op de langere termijn zal Bovensiepen wel de locatie blijven voor service, onderdelen en accessoires.
