De beste auto ter wereld? Jeremy Clarkson vond van wel.
Land Rover had destijds wat goed te maken. De eerste generatie Range Rover was een doorslaand succes. Niet alleen qua verkopen, maar ook met het ontdekken van een nieuwe niche. Ondanks dat niet alle Range Rovers super-de-luxe waren, bleek wel dat de luxere en duurdere uitvoeringen gretig aftrok vonden. Sterker nog, elke keer als Land Rover er een stapje bovenop deed, stonden de kopers in de rij te zwaaien met de chequeboekjes. Het ging een beetje fout met de P38A, de tweede generatie Range Rover. Dit was in feite een gevalletje: oude wijn in nieuwe zakken. De P38A zag er moderner uit, maar was dat niet. Land Rover was toen nog van Rover en rond die tijd waren de budgetten om een nieuwe model te ontwikkelen minimaal.
Gelukkig was er in de jaren ’90 een samenwerking met BMW. Dit huwelijk zou uiteindelijk een kort leven beschoren zijn, maar naast financiële catastrofes kwamen er ook een paar automobiele pareltjes uit voort. De Range Rover L322 is daar het rijdende bewijs van. BMW vond het noodzakelijk dat er voor de nieuwe Range Rover een compleet nieuw platform werd ontwikkeld. Ook qua design mochten Geoff Upex en Don Wyatt met een schone lei beginnen. Er waren nogal wat klachten dat de P38A veel te ingetogen en non-descript was. Een Range Rover mag een majestueuze uitstraling hebben. Daarnaast was de concurrentie hard aan de weg aan het timmeren met grote en luxe SUV’s, zoals BMW (X5), Mercedes-Benz (ML), Porsche (Cayenne) en Volvo (XC90). Voorheen had de Range Rover te maken ruwe bolsters als de Toyota Land Cruiser, Jeep Grand Cherokee en Mercedes-Benz G-Klasse.
Het design had nog wel wat voeten in de aarde. Aan de ene kant is de Range Rover een icoon en moest er niet te veel aan het basisontwerp gesleuteld worden. Aan de andere kant was een nieuw, fris en tijdloos uiterlijk noodzakelijk. Onder leiding van Chris Bangle werd in 1997 het definitieve design gekozen. BMW chef Wolfgang Reitzle was het meest gecharmeerd van hetgeen de Duitse studio’s hadden gemaakt. Hij was niet onder de indruk van de Britse ontwerpen. Het uiteindelijk ontwerp was een combinatie van die twee. De auto deed sterk denken aan de eerste generatie, zonder retro te zijn.
Minimaal net zo belangrijk als het exterieur van een Range Rover, is het interieur van een Range Rover. Daarvoor werd gekozen voor de styling die Land Rover klaar had liggen in verband met een doodgeboren project voor een opvolger van de Land Rover Discovery Series II. De Range Rover moest ook luxer en geavanceerder zijn dan ooit. Er werd gebruik gemaakt van veel BMW 5 Serie (E39) onderdelen (elektronica, infotainment). Die van BMW gelden als de beste in de business, dus waarom het wiel opnieuw uitvinden? Een eis die ze bij BMW niet hadden, maar wel bij Range Rover, was dat alle knoppen en hendels bediend moesten kunnen worden met handschoenen aan.
De Range Rover LR322 kwam in 2002 op de markt. De Rover-motoren werden met pensioen gestuurd. Er was nu enkel keuze uit twee BMW motoren. De eerste was de M62TUB44, een 4.4 liter grote V8 met 282 pk bij 5.400 toeren en 440 Nm bij 3.600 toeren. Dankzij het hoge leeggewicht van dik 2.400 kilo waren de prestaties nog net acceptabel: 0-100 kon nét onder de 10 seconden en de topsnelheid lag aan de goede kant van 200 km/u. Het verbruik was overigens dramatisch (1 op 6 gemiddeld als je rustig reed), vandaar dat er ook een M57D30 leverbaar was, beter bekend als de TD6. Een 2.9 liter metende zes-in-lijn common-rail turbodiesel uit de 530d. In de Range Rover was deze motor goed voor 174 pk bij 4.000 toeren en 390 Nm bij 2.000 toeren. Over de ‘prestaties’ kunnen we kort zijn: je moest geen haast hebben. De terreincapaciteiten stonden overigens buiten kijf: met de Range Rover kwam je zo ongeveer overal.
Zoals vermeld was het huwelijk tussen Rover en BMW niet ideaal en ook geen lang leven beschoren. Kort samengevat werd BMW helemaal radeloos van de Britten. BMW hield MINI voor zichzelf. Land Rover werd verkocht aan Ford, dat het Britse terreinwagenmerk indeelde in de PAG. PAG stond voor Premier Auto Group waar Aston Martin, Jaguar, Lincoln en Volvo ook toe behoorden. Ford wilde zoveel mogelijk BMW-invloeden uit de LR322 halen. Het was immers zelf in staat om uitstekende producten te maken. In 2005 werd de auto voorzien van een grondige facelift. Qua uiterlijk vielen de nieuwe grille, koplampen en achterlichten op. In technisch opzicht veranderde er meer.
De auto kreeg meer elektronica van Jaguar en ook de motoren uit de XJ. De oude vijftraps automaten van GM werden vervangen door een nieuwe zestraps automaat van ZF. Er was keuze uit een 4.4 V8 (300 pk) en een 4.2 V8 met compressor (400 pk). De oude BMW diesel werd nog een jaar verkocht. In 2007 kwam dan de langverwachte ‘eigen’ dieselmotor, een 3.6 liter grote V8 biturbo-diesel met 272 pk en 650 Nm. Ook werd de range uitgebreid met luxere uitvoeringen zoals de Vogue SE en Autobiography. Ook werden er in 2007 nog meer wijzigingen doorgevoerd. Het Terrein-Response systeem werd verbeterd, het onderstel werd aangepast, de remmen kregen een upgrade en de Supercharged had standaard een elektronisch differentieel aan de achterkant.
In 2009 werd de Range Rover nogmaals gefacelift. Wederom werd er niet veel veranderd aan het uiterlijk van de auto. De auto werd technisch wel verder verfijnd. Zo werden de 4.4 en 4.2 bedankt voor hun diensten en mochten de nieuwe Jaguar AJ-III V8 motoren ervoor in de plaats komen. De 5.0 V8 zonder compressor leverde 388 pk en was niet leverbaar in Nederland. Wij moesten automatisch kiezen voor de Supercharged. Deze leverde 510 pk en 625 Nm. Deze motor maakte van Diverse Jaguars (XKR) ware monsters en ook de Range Rover was er behoorlijk vlot mee: in iets meer dan 6 seconden sprintte je naar de 100 km/u. Alsof een Sumo-worstelaar Daphne Schippers redelijk kan bijhouden. Wederom bleef de oude diesel nog een jaartje behouden, in 2010 werd deze vervangen door een nieuwe TDV8, met een 4.4 liter grote V8, goed voor 313 pk en 700 Nm. Deze motor werd standaard gekoppeld aan de nieuwste achttrapsautomaat van ZF. De Range Rover mocht het uitzingen tot 2013. Toen stond er een compleet nieuwe generatie klaar.
Daarmee kwam ook een einde aan het klassieke Range Rover uiterlijk. Gezien de wetten van de aerodynamica en de roep om efficiëntere auto’s was het onmogelijk om de auto zijn karakteristieke lijnen mee te geven. Ook was die auto voorzien van een aluminium chassis, de Range Rover was op het einde een loodzware auto met leeggewichten van boven de 2.600 kg. De LR322 is wel een heel belangrijke auto voor Land Rover geweest. De auto was zeer prijzig en de marges waren enorm, iets dat het Britse merk goed kon gebruiken. Ook was de styling een schot in de roos, Geoff Upex kon de stijl van de Range Rover ook toepassen op latere Land Rovers als de Freelander 2 en Discovery 3.
Wat het vooral is, is een unieke auto. Ja, de auto wordt aangeduid als ‘SUV’, maar het meest verfrissende aan deze auto is dat íe is gespeend van welke vorm van sportiviteit. Het is alsof je aan het toeren bent in een klassieke motorboot. Alles gaat met een bepaalde massatraagheid. Je bent je constant bewust van het feit dat je met veel gewicht onderweg bent. In deze klassieke herenlounge pas je je daar gewoon op aan. Het is gezellig in een Range Rover. Haast is overgewaardeerd. Ontspannen voor gevorderden doe je in een LR322. Het enige dat de auto mist is een open haard.
chrisvonmeer zegt
Ik ken niemand die deze serie van Land Rover niet mooi vindt. Dat zegt heel veel.
fouadski zegt
@chrisvonmeer: ik ken wel iemand die deze auto niet mooi vind. Hij zit nu wel in het Pieter Baan Centrum
hplh zegt
@chrisvonmeer: zegt veel over het leven van een kluizenaar.
406_v6 zegt
@chrisvonmeer: Spuuglelijk ding, helemaal sinds ie door wag’s en voetbalkabouters wordt gereden… Doe mij maar zo’n opnieuw opgebouwde Range Rover Classic, 3 deurs mét zo’n lekkere V8.
YK zegt
@406_v6: kan iemand het Pieter Baan Centrum even bellen?
alfalfa zegt
@yk: Hahahaha! Gebeld, Pieter was er niet!
Shenkie zegt
@alfalfa: probeer het Pieter Buren anders ook even!
alfalfa zegt
@shenkie: Stom, waarom heb ik daar niet aan gedacht! Beter een goede buur…,
406_v6 zegt
@yk: die kunnen de hoeveelheid “liefhebbers” niet aan… ?
dutchneon zegt
@chrisvonmeer: Wat mis ik m! Ondanks dat ik nu een nieuw model RRS rijdt.. dit is mn oude trots… 7 jaar gereden, één van de eerste L322’s met inderdaad een TD6.
bijna 2ton bijgereden nadat mijn voorganger er al 160.000 km op had gezet. Inderdaad een lekkere luxe cruiser. Ik ben er alweer naar aan het kijken want de 2014 RRS staat te koop ;)
limabravo zegt
@chrisvonmeer: wat zegt dat dan?
imarinos zegt
Dit is een auto die iedereen een keer zou willen hebben.
Briljante opmerking over die handschoenen!
BaRa zegt
@imarinos: Dat was o.a. ook zo bij Saab zaliger.
s73phan zegt
@imarinos: damn… opmerking gemist, nóg een keer lezen! ;-)
406_v6 zegt
@imarinos: nope, ik mot ‘m niet.
quinn zegt
Technisch gezien één van de slechtste auto’s ter wereld. Wat een drama met o.a. de luchtvering, elektronica en zoveeeeel meer.
lecomte zegt
@quinn: Ik heb niet echt gekke dingen gehad met dit type. Wat mij wel is opgevallen met dit type is dat de onderdelen etc. meer slijtage gevoelig waren dat het model hiervoor.
granlusso zegt
@quinn: Mwah, ik geloof dat het al een stuk beter was ten opzichte van de generatie ervoor. Bovendien is het erg afhankelijk van het bouwjaar en de staat van onderhoud.
Zowel de BMW als Ford-onderdelen zijn zeker niet slecht voor de kwaliteit geweest, met name de motoren en elektronica van BMW is niet verkeerd. Ook de latere ZF-bak is voor zover ik weet kwalitatief gezien goed.
Zoals ik al zei, de staat van onderhoud is erg belangrijk en onderhoud kost gewoon erg veel geld bij deze auto. Ik ken een geval van mensen die hun Range Rover Sport uit 2006 (onderhuids een Discovery, I know) vorig jaar nog een forse onderhoudsbeurt hadden gegeven van een lieve 9000 euro…
robert110 zegt
@quinn: Het is een terreinwagen. Een verfijnde en in leer gewikkelde terreinwagen maar wel een echte terreinwagen. Daar hoort een ander soort onderhoud en mate van controle bij dan bij een gemiddelde hatchback. In combinatie met een hoop electronica en andere snufjes moet je echt boven op het onderhoud zitten en de staat van de auto goed in de gaten houden. Doe je dat dan heb je een top auto, doe je dat niet dan kan een Range Rover echt hopeloos onbetrouwbaar zijn.
Het kan duur worden, dat is wel waar. Maar het is dan ook een Land Rover Range Rover en geen Suzuki Jimny.
drommedaris zegt
@quinn: ligt eraan welk jaar. Vanaf 2011 facelift zijn ze beduidend beter. Huidg model heeft veel hetzelfde
dutchneon zegt
@quinn: leg maar uit dan! mijn L322 heeft na 7 jaar trouwe dienst echt geen krimp gegeven. Nu bij de nieuwe eigenaar ook al anderhalf jaar probleemloos en toch al 15 jaar oud en 400.000km op de teller. Je bent aan het napraten!
quinn zegt
@dutchneon: liefde maakt blind…
dutchneon zegt
@quinn: nou dankjewel…, kijk maar op autoweek reviews naar mijn rr, in Epsom Green. Die auto was zeker niet slechter als alles wat vergelijkbaar op de markt is. Ik heb twee vrienden met een chayenne en x5, beide een stuk nieuwer maar die waren fors duurder uit met onderhoud ?
drommedaris zegt
@dutchneon: zo is dat. Na praters. Je moet het zelf ervaren en eigenaar zijn. En slechte verhalen lees je meer dan goede verhalen. Ik denk dat dat imago van slecht teveel is blijven hangen van de P38 en heel veel na-praters maar blijven herhalen. Als je kijkt hoeveel RR er zijn gemaakt is het relatief niet veel wat je leest op forums
desjonnies zegt
Ik vond en vind de BMW Range met de 3.0 Diesel een match made in heaven zoals ze in de Dordogne zeggen. Het mooiste RR Design ooit, de vleug nostalgie wat het ontwerp ademt, de oude (oer) RR Ambiance meg een motorkap voor de bestuurder die de afmetingen van een gemiddeld helicopter platform van een offshore eiland heeft en de lage heuplijn van de zijramen die een welhaast koninklijk gevoel bij je oproept, de zes in lijn Diesel geeft de wagen de zijdezachte loop en is voldoende, iedereen die hard rijdt in een RR begrijpt de idee van de wagen niet. Statig,stijlvol, ietwat mottig en ruftend naar weemoed en oud geld wat grotendeels verdampt is.
Helaas, in dit land is de RR voor de particulier bijna niet meer te doen met onze ronduit bezopen MRB tarieven, zou me in la douce France resideren , zou de aanschaf van een mooie lichtgroene Diesel hoger op de lijst staan dan de weekend boodschappen bij de Super U of de Leclerc!
Laat die gekke Ilja Gorter van chateau Slurp zijn Tupperware Eend (Mehari) in de Gironde pleuren en als een echte herenboer de wijngaarden inspecteren vanuit de buffel lederen feauteuils van ‘ le Range’ (in Frankrijk kennen ze geen MRB)
En ik heb hem ooit laten lopen die lichtgroene droom, je suis un kleautzak sometimes!
desjonnies zegt
@desjonnies:
Je reactie moet nog worden goedgekeurd, tuurlijk jôh !
lecomte zegt
Het blijven leuke auto’s.
phaeton zegt
Eentje van de eerste facelift met lome v8. Mooiste Range tot heden gemaakt.
jeroenwz zegt
Briljant artikel weer! En dat over een heerlijke auto, die ondanks het feit dat ik deze categorie auto’s te lomp, te zwaar en overbodig vind, gevoelens van hebberigheid oproept. Dank je Willem, je artikelen zijn inmiddels vast onderdeel van mijn zaterdagavond!
janmetdelangeachternaam zegt
Een toekomstige klassieker, de sport was ook zeker niet verkeerd. Kon me alleen altijd ergeren aan hoe ze de airbag nooit mooi weg konden werken in het stuur en je altijd van die rare contouren in het middenstuk zag
granlusso zegt
‘Het is gezellig in een Range Rover.(…) Het enige dat de auto mist is een open haard.’
Dit is wat mij betreft de beste manier om de beleving en het rijgedrag van een Range Rover te beschrijven.
Het liefst zie ik een Range Rover op benzine met nette wielen en wat klassiekere kleuren in exterieur en interieur. Een klassieke woonkamer met een open haard en oorfauteuils. Alleen het haardvuur is dan wel via je telefoon aan te zetten ;)
granlusso zegt
@granlusso: Het stuk dat ik citeerde is voor mij ook precies de reden waarom ik zelf nooit voor een ‘sportieve’ SUV of terreinauto zou kiezen.
Liever een GLE400 (zonder AMG-pakket) dan een GLE63. Liever een Q7 3.0 TFSI (zonder S-Line) dan een SQ7. Liever een Range Rover Sport 3.0 V6 Supercharged benzine dan een 5.0 SVR.
Ja, ik geef de voorkeur voor de langzamere varianten, maar als ik iets snels wil, zet ik er wel iets anders (lees: lager) naast.
maxidyne zegt
Luchtvering is echt belabberd slecht bij deze wagens. Meerdere mensen in mijn familie en vriendenkring hebben zo’n mooie RR gehad. Of ze hingen naar verloop van tijd scheef, of schokdempers zelf begaven het. Voor de rest een zeer mooie statige en chique wagen.
polpol33 zegt
@maxidyne: vervangen van de luchtvering airbags is niet duur. Goed zelf te doen en hoort gewoon bij het onderhoud van deze auto.
drommedaris zegt
@maxidyne: hmm het is maar hoe je het bekijkt. Het is een loeizware auto dus de rubbers van de luchtvering slijt ook sneller. En dan ligt het eraan of je nog de bossen in gaat of alleen door de stad. Van de andere kant zijn 2 luchtbalgen 400 euro maar rij je door met kapotte luchtvering dan komt de compressor er ook nog bij. Ligt aan jezelf. Maar let wel op welke luchtvering je koopt. Niet die in China is geproduceerd. Luchtvering voorzijde is wel duur.
maxidyne zegt
@drommedaris: het onderhoud werd gedaan door de dealer. Meende 1300,- euro per zijde.
polpol33 zegt
@maxidyne: snel naar een andere garage gaan! Ik heb de voor bags vervangen voor 150€ per stuk en was hiermee in 4 uur klaar. En ik ben een amateurtje.
dunhozzie zegt
Exquisite
Meer woorden zijn toch niet nodig?
polpol33 zegt
Vorige jaar stond op autoblog een stuk over youngtimers. De L322 werd ook vermeld. 3 weken later had ik er een! Deze Range Rover heb ik altijd prachtig gevonden en nu zijn ze betaalbaar.
Hiervoor had ik een Bmw X5 E70. Leuke auto, nog redelijk sportief te rijden en degelijk. Maar voor mij had ie niet de uitstraling van de L322.
Via mobile.de terecht gekomen bij een Italiaan die 2e eigenaar was van een 4.4 vogue op lpg. 125k km. 2002. Prachtig donker groen met beige interieur. Op en top british! Hij moest er vanaf ivm verhuizing naar Dubai. Vraagprijs 10k. Jammer genoeg was er een andere kandidaat dus moest ik wachten. De andere partij bleek een handelaar te zijn die de auto volledig heeft afgekraakt. Motorprobleem minstens 5k onderhoudskosten. De eigenaar vertelde dat er inderdaad een koelvloeistof probleem was maar dat zijn monteur de kosten op 1,5k inschatte.
De eigenaar gunde het mij meer dan de handelaar en dus een deal gemaakt. Ophalen voor 4K, nul garantie! Ik ben naar Milaan gevlogen. Auto gecheckt, klein lek in flexibele slang en verder niks bijzonders!! Afgerekend en naar NL gereden zonder problemen.
Na import voor 4700€ op de zaak gezet tegen een bijtelling van 35% ? voor een auto met een nieuwprijs van 126k in 2002!!
Wel 2500€ aan onderhoud uitgegeven. Maar dit kan ik allemaal weer aftrekken. Ondertussen 20k probleemloze kilometers gereden. Heerlijk zoevend naar wintersport en zuid Frankrijk. Je moet er inderdaad niet mee racen. Daar nodigt ie niet toe uit. (Heb daar ander speelgoed voor) 150km/h cruisen is super en relaxed. Met natuurlijk een verbruik van 1:5…
Ik ben er nog steeds happy mee en die m voorlopig niet weg.
granlusso zegt
@polpol33: Top man, klinkt super! En ideaal als youngtimer. Representatief genoeg, zonder overdadig te zijn.
Eigenlijk moet je maar eens foto’s posten binnenkort ;)
Veel plezier er nog mee!
polpol33 zegt
@granlusso: ik zal eens een foto plaatsen. Hij ziet er erg goed uit. Wel heb ik de grill, deurhendelcovers, side vents, achterlichtunits en alle RR letters vervangen. Na een intensieve poetsbeurt is tie weer helemaal strak.
Het interieur was alleen vuil. Amper beschadigd maar gewoon 15 jaar niet gepoetst. Erg bevredigend resultaat na een middag poetsen.
rufctr01 zegt
@polpol33: gave auto! Heel veel plezier met je RR, stiekem wel jaloers!
ikleesookoverautos zegt
@polpol33: ik kijk uit naar de foto’s.
MaartenD zegt
@polpol33: ben benieuwd naar je andere stuk speelgoed. Jaguar? Lotus? Caterham? TVR? ;)
polpol33 zegt
@maarten020: Bmw 120i cabrio fijne daily.
Fiat 124 spider al 20 jaar om te cruisen.
Porsche 911 3.0 om te gassen ?
MaartenD zegt
@polpol33: leuk rijtje, een echte petrolhead dus
polpol33 zegt
@maarten020: Bmw 120i cabrio als daily
Fiat 124 spider al 20 jaar om te cruisen.
Porsche 911 3.0 om te gassen ?
drommedaris zegt
Ik heb een L322 TDV8 met de 4.4 liter diesel van 2012. Topauto. Meer dan genoeg power. Het straalt klasse uit. Veel meer dan een X5 of GL. Maar het is een Engelse auto dus rubbers die loslaten of slechte kwaliteit lederen bekleding moet je voor lief nemen. ZF automaat schakelt zijdezacht. Ik ben om na jaaaaarenlang BMW.
doublechevron65 zegt
Idd… openhaard, handschoenen en de queen; dat doet ‘t ‘m.
stationcar zegt
In mijn herinnering was het zo dat deze Range Rover juist zijn techniek deelde met de 7 serie, en niet met de 5. Dit staat ook op Wikipedia, hoe zit het nou? ?
willeme zegt
@stationcar: Naar mijn weten (en volgens een Britse kwaliteitspublicatie) is het vrij simpel. De prototypes hadden E38 elektronica, dat werd uiteindelijk E39. Die auto was immers iets moderner, alhoewel er wel wat overlap was.
stationcar zegt
@willeme:
Aha, nouja dat zal de verklaring wel zijn dan. Bedankt!
ouwedibbes83 zegt
@willeme: bedoel je niet de 7 serie vd E38 reeks, die in ’94 werd geïntroduceerd? Daar deelt de E39 techniek mee
willeme zegt
@ouwedibbes83: Jazeker! Ik haal de chassiscodes even door elkaar! Gelukkig heb ik een edit-knop ;-) Thanks!
loserboi932 zegt
Er staat in het artikel dat de wetten van de aerodynamica ervoor zorgde dat het klassieke uiterlijk moest verdwijnen. Ondertussen is er ook nog de 2019 G klasse. Ik vind het heel jammer dat de L405 range zo verwijderen eruit ziet.
mashell zegt
We kunnen deze wagen wel bejubelen maar eigenlijk is het naar mijn mening hier misgegaan met Range Rover. Ze werden te groot, te hoekig en vooral te duur. Daardoor veranderde ook het cliëntele van landadel met stately mansions naar bankiers en voetballers die in de dure wijken van London in behoorlijk kleine tussenwoningen leven. Van oud geld naar nieuw geld, zakelijk verstandig maar de ziel van Range Rover is hiermee wel aan de duivel verkocht.
desjonnies zegt
@mashell:
Never in the history of car manufacturing has a German manufacturer been able to give a British feel to an Anglo-Bavarian design.
’t is in mijn wereld de enige opvolger van de echte oer-RR geweest, de opvolgers en de ‘Sport’ modellen die 2800 kilo wegen, hebben niets meer met het origineel te maken.
Grap is dat ik ooit een oer-RR 3.9 liter Vogue heb gehad die zijn leven was begonnen als testwagen voor de nieuwe modellen en de X5. Aus München !
Design_Driven zegt
Een Discovery 4 of deze Range Rover van de laatste facelift zijn eigenlijk de enigste 2 mogelijke opvolgers van mijn Discovery series II.
Persoonlijk vind ik beide facelifts heel tijdloos. De proporties van voor de facelift vind ik niet zo mooi. Net als de Discovery 3 zijn de koplampen net wat te groot.
Ik rij veel off road en beide zijn gewoon fenomenaal. Mijn droom is een G4 Range Rover.
wernerv8 zegt
Laatste echt mooie en stoete rr vind ik. Die nieuwere worden steeds meer modieuze handtasjes. Vind die velar bv veels te gladjes.